Οι νέες ισορροπίες στο Αιγαίο και το... ευρωπαϊκό ΝΑΤΟ: Το παρασκήνιο της συμφωνίας Μητσοτάκη - Μακρόν

Η κοινή οπτική για την επόμενη ημέρα της Ε.Ε. έφεραν πιο κοντά τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, με την διευρυμένη αμυντική συμφωνία να αποτελεί ένα πρώτο βήμα για μία ακόμα στενότερη σχέση. Δεν είναι τυχαίο το timing  που έκλεισε η συγκεκριμένη συμφωνία, η οποία αλλάζει τις ισορροπίες στο Αιγαίο και στέλνει πολλαπλά μηνύματα για το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει την επόμενη ημέρα η Ε.Ε.

Το παρασκήνιο της συμφωνίας Μητσοτάκη - Μακρόν

Σύμφωνα με πληροφορίες η συμφωνία έκλεισε στην επίσκεψη που πραγματοποίησε στις 17 του μήνα ο Γάλλος πρόεδρος στην Αθήνα για τη Σύνοδο των ηγετών των μεσογειακών κρατών (EUMED 9). Μάλιστα κυβερνητικές πηγές αναφέρουν πως μετά το δείπνο των εννέα ηγετών υπήρξαν οι οριστικές αποφάσεις, με τη συζήτηση να συνεχίζεται ακόμα και κατά την βραδινή επίσκεψη στο Μουσείο της Ακρόπολης. Ακολούθησε ένας μαραθώνιος συνεννοήσεων με την ελληνική πλευρά να εξετάζει λεπτομερώς τα τεχνικά χαρακτηριστικά της γαλλικής πρότασης. Μόλις ολοκληρώθηκε η επεξεργασία όλων των δεδομένων έγινε μία τελευταία σύσκεψη, όπου «κλείδωσαν» οι αποφάσεις και στη συνέχεια μετέβη ο πρωθυπουργός στο Παρίσι για να συναντήσει εκ νέου το Γάλλο πρόεδρο.

Βέβαια το θέμα είχε μπει στην ελληνογαλλική ατζέντα πολύ νωρίτερα, ωστόσο φαίνεται πως η συμφωνία ΗΠΑ, Αυστραλίας και Ηνωμένου Βασιλείου ( το λεγόμενο AUKUS) επιτάχυναν τις εξελίξεις. Το ενδιαφέρον των ισχυρών «παικτών» έχει μετατοπιστεί στον Ειρηνικό Ωκεανό και είναι ορατό το ενδεχόμενο η Ε.Ε. να μείνει σε ρόλο παρατηρητή.

Το γεγονός αυτό κάθε άλλο παρά ικανοποιεί το Παρίσι, με τον Γάλλο πρόεδρο να επαναφέρει στο προσκήνιο μια παλαιότερη πρόταση. Το 2019 ο κ. Μακρόν είχε ταράξει τα νερά σε συνέντευξη του στο «The Economist» μιλώντας για «εγκεφαλικά νεκρό ΝΑΤΟ» και κάνοντας αναφορά σε μια Ευρώπη που πρέπει να αποκτήσει μία στρατηγική και λειτουργική αυτονομία σε στρατιωτικό επίπεδο. Χρειάστηκε να μπει πολύ νερό στο αυλάκι για να  επανέλθει στο προσκήνιο η συζήτηση για το ρόλο της Ε.Ε. στη γεωπολιτική σκακιέρα.

Το θέμα αυτό φαίνεται πως συνδέει τον Εμ. Μακρόν με τον Κ. Μητσοτάκη και είναι χαρακτηριστικό πως ο  Έλληνας  πρωθυπουργός αναφέρθηκε  σε μια Ευρώπη που επιτέλους θα ευθυγραμμίσει την γεωπολιτική  της ισχύ και την οικονομική της δύναμη. Μάλιστα ο γάλλος πρόεδρος προκάλεσε αίσθηση όταν κάλεσε χθες τους ευρωπαίους να πάψουν να είναι αφελείς, επισημαίνοντας  πως «όταν έχουμε ένταση και πιέζουν μεγάλες δυνάμεις , το να δείξουμε ότι και η Ε.Ε. έχει ισχύ και δύναμη δεν είναι κλιμάκωση της βίας , είναι άμυνα».

Πάντως οι τεκτονικές αλλαγές στη διεθνή σκηνή  μπορεί να λειτουργήσουν και ως επιταχυντής των συζητήσεων για ένα «ευρωπαϊκό ΝΑΤΟ». Σχέδιο που δεν θα προχωρήσει από τη μία ημέρα στην άλλη, ενώ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένονται οι κινήσεις  της νέας γερμανικής κυβέρνησης. Άλλωστε είναι γνωστό πως το Βερολίνο αντιμετωπίζει με επιφύλαξη τη συζήτηση για τον ευρωστρατό.

Οι σχέσεις με τις ΗΠΑ

Σε αμυντική συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες - που πρόκειται  να είναι πενταετής- ετοιμάζεται να  προχωρήσει τις επόμενες εβδομάδες η Ελλάδα. Μάλιστα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε πως η συμφωνία που υπεγράφη με τη Γαλλία  «δεν ανταγωνίζεται σε καμία περίπτωση τη σχέση της Ελλάδος με τις Ηνωμένες Πολιτείες διότι η ενίσχυση των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων υπηρετεί συνολικά τη στρατηγική μας εντός της Βορειοατλαντικής συμμαχίας».

Να σημειωθεί πως ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας θα μεταβεί στην Ουάσινγκτον στα μέσα Οκτωβρίου , όπου θα έχει έναν κύκλο επαφών. Τη Δευτέρα είχε και συνάντηση με τον πρέσβη των ΗΠΑ Τζέφρι Πάιατ, με τη συζήτηση να επικεντρώνεται σε ζητήματα στρατηγικού διαλόγου των χωρών.

Όσον αφορά στην ελληνική απόφαση για την αγορά των Γαλλικών φρεγατών πληροφορίες αναφέρουν πως ήταν κάτι που γνώριζε η αμερικανική πλευρά. Με δεδομένο πως οι ΗΠΑ έχουν μετατοπίσει το ενδιαφέρον τους στον Ειρηνικό φαίνεται πως δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για να προχωρήσει η συμφωνία με τη Γαλλία. Ρόλο - κλειδί φαίνεται πως έπαιξε η συμφωνία ΗΠΑ, Αυστραλίας και Ηνωμένου Βασιλείου, που είχε ως αποτέλεσμα να ακυρωθεί ένα συμβόλαιο με την Καμπέρα για γαλλικά υποβρύχια (ύψους άνω των 50 δισεκατομμυρίων ευρώ). Με αυτά τα δεδομένα φαίνεται πως οι ΗΠΑ επέλεξαν να μην ενεργοποιηθούν περαιτέρω  στο θέμα των φρεγατών, καθώς κάτι τέτοιο σίγουρα δεν θα βελτίωνε το κλίμα ανάμεσα σε Ουάσιγκτον και Παρίσι.

Η εξέλιξη αυτή όμως εξυπηρέτησε απόλυτα την ελληνική πλευρά, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες η εισήγηση του Πολεμικού Ναυτικού ήταν υπέρ των γαλλικών φρεγατών ως καταλληλότερων για τη Μεσόγειο.

Η επόμενη ημέρα για την Τουρκία

Στριμωγμένη στη διεθνή «σκακιέρα» είναι η Τουρκία, που δεν δείχνει πάντως διάθεση για συνεννόηση. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βρέθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στη Νέα Υόρκη για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ωστόσο δεν κατάφερε να έχει το πολυπόθητο ραντεβού με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν. Τώρα τουρκικά μέσα επαναφέρουν σενάρια περί συνάντησης στη Ρώμη όπου θα πραγματοποιηθεί η Σύνοδος Κορυφής των ηγετών της G-20 στις  30-31 Οκτωβρίου.

Παράλληλα ο Τούρκος πρόεδρος κοιτά προς τη Ρωσία με ανοιχτό το θέμα της αγοράς και δεύτερης συστοιχίας πυραύλων S 400. Με αυτά τα δεδομένα με ιδιαίτερο  ενδιαφέρον αναμένεται η συνάντηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Βλάντιμιρ Πούτιν στο Σότσι .

Η Άγκυρα παρακολουθεί και τις εξελίξεις στη Γερμανία, καθώς η πρόσφατη εκλογική αναμέτρηση ενδεχομένως να επηρεάσει το κλίμα μεταξύ των δύο χωρών.  Σε αυτή τη φάση οι διεργασίες συνεχίζονται στην γερμανική πολιτική σκηνή και η κυβέρνηση «φωτεινός σηματοδότης» - δηλαδή ένα σχήμα με το SPD (κόκκινο χρώμα), τους φιλελεύθερους (κίτρινο χρώμα) και τους Πράσινους θεωρείται ως το βασικό σενάριο.

Όλα τα ενδεχόμενα παραμένουν ανοιχτά αλλά σε περίπτωση που το υπουργείο Εξωτερικών κατευθυνθεί στους Πράσινους (και οι φιλελεύθεροι πάρουν το υπουργείο Οικονομικών)  δεν αποκλείεται να υπάρξει μια πιο σκληρή ρητορική.  Βέβαια θεαματικές αλλαγές δεν πρέπει να αναμένονται για μια σειρά λόγων. Για παράδειγμα υπάρχουν οικονομικά αίτια, καθώς πολλές  γερμανικές επιχειρήσεις έχουν σχέσεις με την Τουρκία. Παράλληλα υπάρχει και το μεταναστευτικό και επομένως απαιτείται να υπάρχει μια ανοιχτή γραμμή με την Άγκυρα για να μην αναβιώσουν μνήμες του 2015.

Όλες οι ειδήσεις

Γαλλικά μαχητικά σε Τανάγρα και πλοίο στη Σούδα - Τι αλλάζει με την ελληνογαλλική συμφωνία

Βίντεο ντοκουμέντο: Αυτό τράβηξε ο Τούρκος «φυγάς» στο Καστελόριζο

Τρολάρει τους Τούρκους ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Φλώρος: Εδώ βρίσκεται το υποβρύχιο Παπανικολής

Σεισμός: Ισοπεδώθηκε το χωριό Χουμέρι - Εικόνες καταστροφής

ΜΜΜ: Πιάνουν δουλειά οι μυστικοί επιβάτες στην Αθήνα