Το διπλωματικό «σκάκι» της Αθήνας: Η Λιβύη, η Βόρεια Μακεδονία και οι απειλές Ερντογάν

Μέσα σε ένα ρευστό σκηνικό στην ευρύτερη «γειτονιά» η Αθήνα προχωρά σε ένα μπαράζ διπλωματικών κινήσεων προκειμένου να ισχυροποιήσει τη θέση της στη γεωπολιτική κονίστρα. Την ίδια στιγμή δεν έχουν τέλος οι προκλήσεις του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος τραβά το «χαρτί»  του μεταναστευτικού και εκτοξεύει απειλές περί ανοίγματος των συνόρων.

Στη διάσκεψη για τη Λιβύη ο Μητσοτάκης

Τα «φώτα» σήμερα είναι στραμμένα στο Παρίσι, όπου ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα συμμετάσχει  στη Διεθνή Διάσκεψη για τη Λιβύη. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη, καθώς σε προηγούμενες διασκέψεις δεν είχε υπάρξει πρόσκληση στην Ελλάδα.

Δεδομένο είναι πως μετά την υπογραφή το 2019 του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου για τις θαλάσσιες ζώνες έχουν ιδιαίτερη σημασία τα τεκταινόμενα στο εσωτερικό της χώρας (που τα προηγούμενα χρόνια σπαρασσόταν από έναν εμφύλιο πόλεμο). Η κατάργηση του «μνημονίου» αποτελεί προτεραιότητα για την Αθήνα , ενώ την ίδια στιγμή η Άγκυρα επιδιώκει να διατηρήσει την «επιρροή» της στο εσωτερικό της Λιβύης.

Υπενθυμίζεται ότι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και κατά την επίσκεψή του στην Τρίπολη τον περασμένο Απρίλιο είχε καταστήσει σαφές στους συνομιλητές του ότι η δημιουργία τετελεσμένων με παράνομες συμφωνίες όπως το τουρκολιβυκό μνημόνιο, θα είχε συνέπειες στις σχέσεις της χώρας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στη σημερινή Διάσκεψη η  θέση της Ελλάδας είναι ότι πρέπει να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα διεξαγωγής των εκλογών στη Λιβύη και να εφαρμοστεί πλήρως η Συμφωνία Εκεχειρίας της 23ης Οκτωβρίου 2020 . Παράλληλα θα τονιστεί η ανάγκη  να αποσυρθούν όλα τα ξένα στρατεύματα, οι ξένες δυνάμεις και οι μισθοφόροι από τη Λιβύη το συντομότερο δυνατόν.

Η ελληνική παρουσία στη Διάσκεψη κάθε άλλο παρά ενθουσίασε την Άγκυρα και μέχρι χθες δεν ήταν γνωστό αν θα υπάρξει εκπροσώπηση από τη γειτονική χώρα. Τελικά έγινε γνωστό ότι η Τουρκία ανταποκρίθηκε στην σχετική πρόσκληση και θα  εκπροσωπηθεί από τον υφυπουργό Εξωτερικών Σ. Ονάλ.  Υπενθυμίζεται ότι η Διάσκεψη αποτελεί γαλλική πρωτοβουλία η οποία συνδιοργανώνεται με τη Γερμανία, την Ιταλία, τη Λιβύη (έχουν προσκληθεί ο Πρόεδρος του Προεδρικού Συμβουλίου Μοχάμεντ Μένφι και ο πρωθυπουργός Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά ) και τη Γενική Γραμματεία του Ο.Η.Ε..

Λάδι στη φωτιά ρίχνει η Τουρκία

Νέες απειλές για εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού εκτόξευσε χθες ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αποδεικνύοντας πως θα επιμείνει στο δρόμο των προκλήσεων .  Ειδικότερα ανέφερε  ότι η χώρα του φιλοξενεί πέντε εκατομμύρια πρόσφυγες και έφτασε στο σημείο να πει πως «αν ανοίξουμε τα σύνορα μας, δεν ξέρω τι θα πάθει η Ελλάδα, τι θα κάνει η Ελλάδα δεν ξέρω». Μάλιστα συνέχισε τον χορό των εμπρηστικών δηλώσεων, ισχυριζόμενος πως « η Ελλάδα είναι η χώρα η οποία στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο βυθίζει τα σκάφη των προσφύγων και τους καταδικάζει σε θάνατο».

Άμεση ήταν η απάντηση της Αθήνας, με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Γιάννη Οικονόμου να τονίζει «η Ελλάδα είναι ευρωπαϊκό κράτος Δικαίου. Προστατεύει τα σύνορά της που είναι και σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ταυτόχρονα σώζει ανθρώπινες ζωές στη θάλασσα. Και όταν απειλείται από χώρες που χρησιμοποιούν απελπισμένους ανθρώπους για να πετύχουν γεωπολιτικούς σκοπούς θα απαντά πάντα με αποφασιστικότητα. Αυτό έκανε στον Έβρο τον Μάρτιο του 2020, με τη συμπαράσταση της Ευρώπης». Μάλιστα σημείωσε πως «οι πρόσφατες εξελίξεις στα σύνορα Λευκορωσίας- Ε.Ε στην Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής, υπογραμμίζουν γι΄ άλλη μια φορά ότι η Ευρώπη δεν πρόκειται να ανεχθεί εργαλειοποίηση του Προσφυγικού.  Και αυτό είναι ένα μήνυμα που πρέπει όλοι να λάβουν σοβαρά υπόψιν»

Κυβερνητικές  πηγές υπενθύμιζαν  ότι στα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 22 Οκτωβρίου  υπάρχει ρητή αναφορά, επίκληση, στην Τουρκία να τηρήσει τη συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας του 2016. Όπως και ρητή αναφορά για μη αποδοχή της εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού για άλλους σκοπούς, κάτι το οποίο προφανώς αφορά και την Τουρκία, αλλά αφορά και την περίπτωση της Λευκορωσίας.

Οι εύθραυστες ισορροπίες στη Βόρεια Μακεδονία

Τα τεκταινόμενα στη Βόρεια Μακεδονία παρακολουθεί η Αθήνα, που είναι υπέρ της ενταξιακής προοπτικής όλων των Δυτικών Βαλκανίων σημειώνοντας όμως πως θα πρέπει να τηρούν τα συμφωνημένα . Ειδικότερα  για τη Βόρεια Μακεδονία η Ελλάδα ζητά την πιστή εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών.

Υπενθυμίζεται πως χθες στη Συνέλευση (Βουλή) της γειτονικής χώρας επρόκειτο να συζητηθεί η πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης του Ζόραν Ζάεφ που κατέθεσε η αντιπολίτευση.  Η συνεδρίαση ωστόσο διεκόπη σχεδόν αμέσως, αφού το αντιπολιτευόμενο, δεξιό κόμμα VMRO-DPMNE ζήτησε διάλειμμα. Για να εγκριθεί η πρόταση μομφής πρέπει να ψηφιστεί από την πλειοψηφία, δηλαδή από τουλάχιστον 61 βουλευτές. Ωστόσο η αντιπολίτευση δεν είχε χθες καταφέρει να συγκεντρώσει τη σχετική πλειοψηφία.