Οι «νάρκες» στην οικονομία και η εαρινή στρατηγική της κυβέρνησης

Εύθραυστες είναι οι ισορροπίες στην οικονομία, καθώς μια σειρά εμποδίων καθυστερούν την έξοδο στο ξέφωτο στην οποία έχει τόσο επενδύσει η κυβέρνηση. Τα μηνύματα από το αναπτυξιακό πεδίο είναι αισιόδοξα, ωστόσο μια σειρά προκλήσεων απειλούν το «γαλάζιο» αφήγημα και φουντώνουν την πολιτική αντιπαράθεση.

Στο κυβερνητικό στρατόπεδο ποντάρουν ιδιαίτερα στην οικονομία στο δρόμο προς τις επόμενες κάλπες και επιδιώκουν με ένα πακέτο φορολοελαφρύνσεων να κερδίσουν τη μεσαία τάξη.  Ωστόσο το ράλι των ανατιμήσεων που από την ενέργεια έχει περάσει σε μια σειρά βασικών αγαθών δυσκολεύει την «εξίσωση», καθώς ο λογαριασμός για πρόσθετα μέτρα στήριξης όλο και αυξάνεται.

Δεδομένο είναι πως μια σειρά προεκλογικών δεσμεύσεων δεν είναι εύκολο να αναβληθούν και ήδη ανακοινώθηκε η αναπροσαρμογή του ΕΝΦΙΑ ενώ έρχεται κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης το 2023. Ωστόσο το μήνυμα που εκπέμπεται από την κυβέρνηση είναι πως δεν υπάρχει λεφτόδεντρο και οι όποιες κινήσεις πρέπει να είναι κοστολογημένες για να μην διαταραχθεί η δημοσιονομική ισορροπία.

Τέσσερις  είναι οι «νάρκες» που καθυστερούν την … έξοδο από το τούνελ:

1. Το κύμα των ανατιμήσεων, που βάζει φωτιά στους προϋπολογισμούς επιχειρήσεων και νοικοκυριών με αποτέλεσμα να απαιτούνται συνεχώς πρόσθετα μέτρα στήριξης. Αύριο από τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής θα υπάρχει μια καθαρή εικόνα για τον πληθωρισμό του Ιανουαρίου, που με βάση την Eurostat «σκαρφάλωσε» στο 5.5.%.
2. Το πολύ υψηλό δημόσιο χρέος της χώρας. Είναι χαρακτηριστικό πως σύμφωνα με την Eurostat η χώρα μας είχε το υψηλότερο δημόσιο χρέος στην Ε.Ε, και στο τρίτο τρίμηνο του 2021 (διαμορφώθηκε στο 200,7% του ΑΕΠ), ενώ ακολουθούν η Ιταλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία.
3. Η  επιδείνωση των spreads των ελληνικών ομολόγων (καθώς  αυξάνεται  η  ψαλίδα με τα γερμανικά). Ο αυξανόμενος πληθωρισμός οδηγεί την ΕΚΤ σε σύσφιξη της νομισματικής της πολιτικής, παρά τις προειδοποιήσεις της Κ. Λαγκάρντ ότι η αύξηση τώρα  των επιτοκίων δεν θα ανέκοπτε τον υψηλό πληθωρισμό. Είναι χαρακτηριστικό πως την Παρασκευή η απόδοση του ελληνικού 10ετούς ομολόγου έφτασε  στο 2,62%
4. Το γεγονός πως η χώρα δεν έχει αποκτήσει ακόμα την πολυπόθητη επενδυτική βαθμίδα. Η κυβέρνηση αισιοδοξεί πως αυτό θα επιτευχθεί τους πρώτους μήνες του 2023, ωστόσο μέχρι τότε  υπάρχουν πολλές προκλήσεις. Να σημειωθεί εδώ πως με βάση το καταστατικό πολλών εταιρειών δεν μπορεί να γίνουν επενδύσεις σε χώρες που δεν έχουν επενδυτική βαθμίδα. Επομένως πρόκειται για ένα κρίσιμο στοίχημα για την επόμενη ημέρα της ελληνικής οικονομίας, καθώς μια τέτοια εξέλιξη θα βάλει τη χώρα στο «ραντάρ» πολυεθνικών και μεγάλων εταιρειών διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων.

Τα μέτρα και το… λεφτόδεντρο

Μέτρα δύο ταχυτήτων βάζει σε εφαρμογή η κυβέρνηση, προειδοποιώντας πάντως για το ό,τι δεν υπάρχει λεφτόδεντρο. Στόχος είναι να μην γίνουν βιαστικές κινήσεις, καθώς είναι σε εξέλιξη και η ευρωπαϊκή συζήτηση για τη χαλάρωση του Συμφώνου Σταθερότητας.

Το πρώτο πακέτο μέτρων έχει ως στόχο την ανάσχεση του κύματος των ανατιμήσεων και θα είναι εστιασμένο στους πλέον ευάλωτους.  Στο ενεργειακό πεδίο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε πως θα υπάρξει στήριξη τον Μάρτιο και τον Απρίλιο. Η εκτίμηση  είναι πως την άνοιξη θα υπάρχει μία σημαντική αποκλιμάκωση στις τιμές της ενέργειας, ωστόσο το πλέγμα στήριξης θα διατηρηθεί για όσο χρειαστεί.

Παράλληλα στο τραπέζι είναι πρόσθετα μέτρα, τα οποία πάντως δεν θα είναι οριζόντια αλλά στοχευμένα. Να σημειωθεί εδώ πως το Μάιο έρχεται και δεύτερη  αύξηση του κατώτατου μισθού, με την κυβέρνηση να λέει πως θα είναι σημαντικά υψηλότερη από αυτή που είχε καταβληθεί τον Ιανουάριο (που ήταν της τάξης του 2%).

Το δεύτερο πακέτο μέτρων θα είναι εστιασμένο στη μείωση των φόρων  και των ασφαλιστικών εισφορών και θα έχει μόνιμο χαρακτήρα. Το καλοκαίρι θα υπάρξει μια μείωση της τάξης του 0.5 ποσοστιαίων μονάδων στις ασφαλιστικές εισφορές, ενώ από τη νέα χρονιά θα καταργηθεί η εισφορά αλληλεγγύης (που αυτή τη στιγμή έχει παγώσει για μισθωτούς ιδιωτικού τομέα και ελευθερους επαγγελματίες).