Τα νεοθωμανικά όνειρα Ερντογάν και το διπλό ορόσημο του Ιουνίου

Σε ένα νέο κρεσέντο προκλητικών δηλώσεων προχώρησε χθες ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που δεν δείχνει διατεθειμένος να εγκαταλείψει τα νεοθωμανικά του όνειρα. Με μια εμπρηστική ρητορική και διαστρεβλώνοντας την ιστορία ο Τούρκος πρόεδρος τραβά συνεχώς το σχοινί, επιχειρώντας να ενισχύσει το προφίλ του στο εσωτερικό ακροατήριο.

Ουσιαστικά η Τουρκία βρίσκεται σε μια μακρά προεκλογική περίοδο (σημείωση : οι κάλπες θα στηθούν το 2023) και στην εσωτερική μάχη επιστρατεύεται και μια εθνικιστική ατζέντα με στόχο ένα σκληροπυρηνικό κοινό. Με την οικονομία της γειτονικής χώρας να δοκιμάζεται και την τουρκική λίρα να μην λέει να ανακάμψει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναζητά εναγωνίως ατζέντα για να μην χάσει την εκλογική μάχη.

Στο πλαίσιο αυτό κλιμακώνει διαρκώς την ρητορική του και χθες μίλησε μεταξύ άλλων για λάθη των προηγούμενων κυβερνήσεων της Τουρκίας σχετικά με τα νησιά του Αιγαίου. Και συνέχισε σε ανάλογο ύψος λέγοντας πως «η μοίρα όσων είναι τυλιγμένοι σε σάπια κοχύλια δεν θα είναι διαφορετική από τη μοίρα όσων λειτούργησαν υπό καθεστώς κηδεμονίας όταν ξεκίνησε ο αγώνας στη Σαμψούντα το 1919», προσθέτοντας πως «ο δρόμος μας είναι είτε ανεξαρτησία. ή θάνατος.

Είναι εμφανές πως ο κ. Ερντογάν θα συνεχίσει να ρίχνει λάδι στην φωτιά τόσο με εμπρηστικές δηλώσεις όσο και με μια σειρά προκλητικών κινήσεων. Οι χάρτες με την «Γαλάζια πατρίδα», οι παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου, οι παράνομες Navtex αποτελούν κομμάτια του τουρκικού «παζλ» των προκλήσεων. Μάλιστα η Άγκυρα έφτασε στο σημείο να καλέσει τον Έλληνα πρέσβη Χριστόδουλο Λάζαρη στο υπουργείο Εξωτερικών για εξηγήσεις για «την παροχή διευκολύνσεων στην Ελλάδα σε τρομοκρατικές οργανώσεις όπως το PKK, η FETO και η DHKP-C» και την δράση του PKK που οργανώθηκε κοντά στην τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα».
Από την πλευρά της η Αθήνα απαντά με έναν διπλωματικό «μαραθώνιο» για την ανάδειξη του αποσταθεροποιητικό ρόλου της Τουρκίας στην περιοχή. Το μήνυμα που εκπέμπεται είναι πως η Ελλάδα δεν θα ανεχθεί επιθετική συμπεριφορά, ρητορική αναθεωρητισμού και ενέργειες που ισοδυναμούν με παραβιάσεις των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων και της ελληνικής κυριαρχίας

Σαφή μηνύματα είχε η τοποθέτηση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια, ο οποίος σημείωσε ότι «σε διεκδικήσεις και αντιπαλότητες που ανήκουν σε περασμένους αιώνες και σε περασμένες εποχές, να καταστεί σαφές στην Τουρκία ότι η πολιτική των κανονιοφόρων, η πολιτική Σουλεϊμάν του μεγαλοπρεπούς στη Μεσόγειο, ανήκει τελείως σε μία άλλη εποχή, είτε του Σουλεϊμάν στον 16ο αιώνα, είτε των κανονιοφόρων στον 19ο και άντε στις αρχές του 20ου. Πάντως με κανένα τρόπο στον 21ο αιώνα». Μάλιστα υπογράμμισε πως «η χώρα είναι ισχυρή και μπορεί βασισμένη στις δικές της Ένοπλες Δυνάμεις και στις δυνάμεις της κοινωνίας και της οικονομίας της να υπερασπίσει τα εθνικά δίκαια και το μέλλον των επόμενων γενεών της»

Το μέχρι που θα φτάσει ο Τούρκος πρόεδρος είναι δύσκολο να υπολογιστεί, ωστόσο το μόνο σίγουρο είναι πως το καλοκαίρι θα επικρατήσουν ταραγμένα νερά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Από την Αθήνα αυτό που επισημαίνεται είναι πως το τελευταίο το οποίο χρειάζεται η ευαίσθητη περιοχή μας σε καιρούς που δοκιμάζεται η διεθνής ειρήνη και η διεθνής σταθερότητα είναι ακόμα μια εστία έντασης. Παράλληλα κυβερνητικές πηγές τονίζουν πως η Ελλάδα αποκρούει τα παράλογα επιχειρήματα με ψυχραιμία, αυτοπεποίθηση και πάντα με βάση τις αρχές και τις αξίες της και τον απαρέγκλιτο σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο.

Οι κομβικές ημερομηνίες του Ιουνίου

«Καυτή» θα είναι η τελευταία εβδομάδα του Ιουνίου από διπλωματική σκοπιά, με την Αθήνα να ετοιμάζει τις επόμενες κινήσεις της. Η κυβέρνηση εστιάζει στην διεθνοποίηση της τουρκικής προκλητικότητας και πρόκειται να θέσει το θέμα στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. στις 23 και 24 Ιουνίου. Στόχος είναι να υπάρξει σαφής αναφορά στα συμπεράσματα της Συνόδου, καθώς αυτό που τονίζεται είναι πως ο πόλεμος στην Ουκρανία έδειξε πως δεν υπάρχει πρόσφορο έδαφος για μια αναθεωρητική ρητορική.
Το επόμενο κρίσιμο «ραντεβού» είναι στο τέλος του μήνα, οπότε και θα φιλοξενηθεί στην Μαδρίτη η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ. Πρόκειται για μια Σύνοδο που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς μένει να φανεί αν ο Τούρκος πρόεδρος θα μείνει αμετακίνητος στο «όχι» αναφορικά με την ένταξη της Σουηδίας και της Φιλανδίας στο ΝΑΤΟ.
Αυτή την εβδομάδα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η άφιξη στην Ελλάδα την Παρασκευή του Γερμανού Καγκελαρίου Όλαφ Σολτς, που θα παρακαθήσει σε δείπνο στο πλαίσιο της Συνόδου της Διαδικασίας Συνεργασίας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Θα έχει προηγηθεί η άφιξη στην Αθήνα της υπουργού Εξωτερικών της Γερμανίας Αναλένα Μπέρμποκ, που στην συνέχεια θα επισκεφθεί την Άγκυρα.