Πολιτική|11.10.2022 07:04

Μέτρα στήριξης με το σταγονόμετρο: Ενεργειακό ράλι και κύμα ανατιμήσεων απειλεί νοικοκυριά και επιχειρήσεις

Κατερίνα Κοκκαλιάρη

Με αργά βήματα προχωρούν οι ευρωπαίοι ηγέτες στη λήψη αποφάσεων για τον τρόπο με τον οποίο θα απενεργοποιηθεί η ενεργειακή βόμβα και θα αντιμετωπιστεί το κύμα αυξήσεων σε βασικά αγαθά.

Κρίσιμη συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ

Σήμερα θα πραγματοποιηθεί ένα ακόμα κρίσιμο ραντεβού των υπουργών Ενέργειας σε μια προσπάθεια να καταλήξουν σε έναν οδικό χάρτη για τις επόμενες κινήσεις. Το επόμενο ραντεβού των 27 ηγετών της Ε.Ε. θα γίνει τις 20 και 21 του μήνα στις Βρυξέλλες, καθώς στην άτυπη συνεδρίαση της Παρασκευής μικρή μόνο πρόοδος σημειώθηκε.

Ουσιαστικά οι ευρωπαϊκές αποφάσεις λαμβάνονται με το σταγονόμετρο, γεγονός που οδηγεί τις κυβερνήσεις σε όλο και μεγαλύτερα πακέτα στήριξης καθώς  η σκιά της ύφεσης απλώνεται απειλητικά πάνω από την γηραιά ήπειρο. Στην άτυπη σύνοδο των 27 στην Πράγα συζητήθηκε μια ευρεία γκάμα προτάσεων, μεταξύ των οποίων το πλαφόν στο φυσικό αέριο, η πρόσθετη κοινή χρηματοδότηση, η ενιαία προμήθεια ενέργειας κ.α.

Ωστόσο δεν κατέστη εφικτό να ληφθούν οριστικές αποφάσεις για θέματα πρώτης γραμμής- όπως το πλαφόν -καθώς καταγράφονται διαφορετικές απόψεις στα κράτη μέλη για τον τρόπο μείωσης του ενεργειακού κόστους.  Το θέμα θα συζητηθεί εκ νέου σήμερα και οι υποστηρικτές του μέτρου καλούνται να πείσουν όσες χώρες έχουν επιφυλάξεις (κυρίως του Βορρά) πως υπάρχουν ασφαλιστικές δικλείδες για να μην απειληθεί η επάρκεια του ανεφοδιασμού.

Η «μάχη» κάθε άλλο παρά εύκολη είναι και το μεγάλο ζητούμενο είναι να μην κλωτσήσουν οι ευρωπαίοι το τενεκεδάκι ακόμα πιο κάτω. Άλλωστε τα χρονικά περιθώρια στενεύουν επικίνδυνα αφού φουντώνουν οι αντιδράσεις των πολιτών σε αρκετά ευρωπαϊκά κράτη, με ορατό το ενδεχόμενο οι οικονομικές εξελίξεις να ενισχύσουν δυνάμεις των άκρων ή του λαϊκισμού.

Η ελληνική κυβέρνηση επισημαίνει πως χρειάζεται μια κοινή δραστική ευρωπαϊκή παρέμβαση, προκειμένου να πέσουν οι τιμές στο φυσικό αέριο. Αυτό που τονίζεται είναι πως η  Ευρώπη πρέπει να κάνει - όπως και στην περίοδο της πανδημίας-  το αποφασιστικό βήμα, καθώς έρχεται πολύ δύσκολος χειμώνας.

Το επόμενο διάστημα έχει ενδιαφέρον πως θα κινηθούν ισχυροί παίκτες στην ευρωπαϊκή «σκακιέρα», όπως για παράδειγμα η Γερμανία που δεν έχει ανάψει «πράσινο φως» για το πλαφόν. Η απόφαση του Βερολίνου να παρουσιάσει ένα ταμείο 200 δισεκατομμυρίων ευρώ για την επιδότηση των διογκούμενων λογαριασμών ενέργειας πυροδότησε αντιδράσεις και  έντονες συζητήσεις, καθώς αυτό που αναζητείται είναι μια κοινή ευρωπαϊκή απάντηση.

Χθες υπήρξαν δημοσιεύματα πως η γερμανική πλευρά θα συζητούσε κάποιο ευρωομόλογο, με την προϋπόθεση ότι τα χρήματα που θα αντληθούν, θα δοθούν στα κράτη-μέλη με τη μορφή δανείων και όχι επιχορηγήσεων. Ωστόσο το Βερολίνο δεν επιβεβαίωσε το θέμα, με πηγές να αναφέρουν πως «η κυβέρνηση δεν έχει γνώση τέτοιων σχεδίων».

Σε δόσεις οι κυβερνητικές ανακοινώσεις

Εν αναμονή των ευρωπαϊκών αποφάσεων η κυβέρνηση υλοποιεί σταδιακά ένα πακέτο μέτρων, εστιάζοντας πρωτίστως στην απορρόφηση των ενεργειακών κραδασμών. Με τον πληθωρισμό να εκτινάσσεται στο 12% το Σεπτέμβριο είναι δεδομένο πως χρειάζεται ένα γενναίο πλέγμα στήριξης για να στηριχθούν οι οικογενειακοί προϋπολογισμοί. Ωστόσο τα δημοσιονομικά περιθώρια είναι πεπερασμένα και επομένως το εύρος των μέτρων είναι σε άμεση συνάρτηση με τις ευρωπαϊκές αποφάσεις.

Σήμερα πρόκειται να αποσταλούν στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ οι κατηγορίες των προϊόντων για το λεγόμενο «καλάθι του νοικοκυριού». Στόχος του εγχειρήματος  είναι οι αυξήσεις στα συγκεκριμένα βασικά προϊόντα να είναι πάρα πολύ χαμηλές έως και μηδενικές.

Παράλληλα την Παρασκευή ξεκινά η διάθεση του πετρελαίου θέρμανσης και σύμφωνα  με παράγοντες της αγοράς, η τιμή με την οποία θα ξεκινήσει θα είναι πάνω από 1,5 ευρώ το λίτρο (χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τυχόν επιδοτήσεις). Υπενθυμίζεται ότι πέρυσι τέτοια εποχή η τιμή διάθεσης του πετρελαίου θέρμανσης είχε ξεκινήσει στα 1,16 ευρώ, ενώ το 1,60 ευρώ είχαν αγγίξει οι τιμές στο κλείσιμο της περιόδου διάθεσης του καυσίμου στη σκιά του πολέμου στην Ουκρανία.

Τα μηνύματα κάθε άλλο παρά αισιόδοξα  είναι, καθώς η οριζόντια επιδότηση στην αντλία τελείωσε την 1η Οκτωβρίου. Στο μεταξύ  ο ΟΠΕΚ αποφάσισε τη μείωση της ημερήσιας παραγωγής, κάτι που προκάλεσε την αύξηση της τιμής του βαρελιού , δημιουργώντας ένα ασαφές σκηνικό για τους επόμενους μήνες.

Μέσα σε αυτό το θολό τοπίο  οι προκλήσεις θα είναι πολλές για την ελληνική οικονομία, καθώς ύφεση το 2023 βλέπει και η DZ Bank, μετά την ING και την Fitch. Έτσι υποβαθμίζει σημαντικά την εκτίμησή της για την πορεία του ελληνικού ΑΕΠ το επόμενο έτος και από 3,9% ανάπτυξη που ανέμενε πριν, πλέον εκτιμά ότι θα συρρικνωθεί κατά 0,7%.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

κυβέρνησηφυσικό αέριοπληθωρισμόςμέτρα στήριξηςειδήσεις τώρα