Φρένο στη διαδικτυακή ρητορική του µίσους

Η θρησκεία και η εθνική καταγωγή βρίσκονται στο επίκεντρο των µισαλλόδοξων σχολίων του ελληνικού Ιντερνετ. Σύµφωνα µε τη Safeline, την ελληνική ανοικτή γραµµή καταγγελιών για το παράνοµο περιεχόµενο στο Διαδίκτυο, η οποία συνεργάζεται µε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τον εντοπισµό των ρατσιστικών αναρτήσεων, µέλη και φίλοι της Χρυσής Αυγής βρίσκονται ανάμεσα σε εκείνους που χρησιμοποιούν την παράνομη ρητορική μίσους στην Ελλάδα.

Εδώ και τουλάχιστον τέσσερα χρόνια, η Κοµισιόν έχει θέσει στο στόχαστρό της την παράνοµη ρητορική µίσους στο Διαδίκτυο. Με ειδικό κώδικα δεοντολογίας, οι εταιρείες-κολοσσοί του Ιντερνετ έχουν δεσµευτεί να αξιολογούν το hate speech, όπως λέγεται διεθνώς, και να το κατεβάζουν εντός 24 ωρών. Σύµφωνα µε την πρόσφατη, 4η έκθεση της Επιτροπής, οι εταιρείες Facebook, Microsoft, Twitter και YouTube αξιολογούν πλέον το 89% του επισηµασµένου περιεχοµένου εντός 24 ωρών, ενώ το 72% του περιεχοµένου που θεωρείται παράνοµη ρητορική µίσους αφαιρείται, σε σύγκριση µε το 40% και το 28% αντίστοιχα, όταν τέθηκε σε ισχύ ο κώδικας δεοντολογίας το 2016. Πάντως η Κοµισιόν παρατηρεί ότι οι εταιρείες πρέπει να βελτιώσουν την παροχή ανατροφοδότησης προς τους χρήστες.

Ο εντοπισµός

Για τον εντοπισµό των αναρτήσεων µε ρατσιστικό, ξενοφοβικό και µισαλλόδοξο περιεχόµενο, κάθε κράτος-µέλος της ΕΕ έχει ορίσει έναν φορέα. Στην Ελλάδα, το Ιδρυµα Τεχνολογίας και Ερευνας από τον Απρίλιο του 2003 λειτουργεί τη Safeline (www.safeline.gr), την ελληνική ανοικτή γραµµή καταγγελιών για το παράνοµο περιεχόµενο στο ∆ιαδίκτυο. Είναι επίσηµο µέλος του INHOPE, (www. inhope.org), του παγκόσµιου συνδέσµου ανοικτών γραµµών καταγγελίας, από τον Οκτώβριο του 2005. «Στα πλαίσια αυτής της δραστηριότητάς µας, λαµβάνουµε και καταγγελίες που αφορούν τον µισαλλόδοξο λόγο ή αλλιώς τη ρητορική µίσους και που λαµβάνουν χώρα στο ∆ιαδίκτυο.

Ο ρόλος της γραµµής µας είναι καθαρά µεσολαβητικός, ανάµεσα στον χρήστη και τις διωκτικές αρχές και ιδίως τη Μονάδα ∆ίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήµατος της Ελληνικής Αστυνοµίας» εξηγεί στο «Εθνος» η Μελτίνη Χριστοδουλάκη, υπεύθυνη της γραµµής. «Επίσης, έχοντας δηµιουργήσει και διατηρήσει πολύ καλές σχέσεις µε τις πιο σηµαντικές ιστοσελίδες του Διαδικτύου, έχουµε τη δυνατότητα να ζητήσουµε τη διαγραφή παράνοµου περιεχοµένου απευθείας από το Facebook, το Youtube και το Twitter σε περίπτωση που αυτοί φιλοξενούν παράνοµο περιεχόµενο. Η γραµµή µας είναι µέλος του προγράµµατος trusted flagger / trusted reporter των ων άνω ιστοσελίδων» συµπληρώνει.

Με ειδικό κώδικα δεοντολογίας, οι εταιρείες έχουν δεσµευτεί να κατεβάζουν σχετικά σχόλια εντός 24 ωρών

Σύµφωνα µε τον ορισµό της Επιτροπής Υπουργών του Συµβουλίου της Ευρώπης, µε τον όρο µισαλλόδοξος λόγος (hate speech) νοείται «κάθε µορφή έκφρασης που διαδίδει, υποκινεί, προωθεί ή δικαιολογεί το ρατσιστικό µίσος, την ξενοφοβία, τον αντισηµιτισµό ή άλλες µορφές µίσους που βασίζεται στη µισαλλοδοξία, συµπεριλαµβανοµένων αυτής που εκφράζεται µέσω του επιθετικού εθνικισµού και εθνοκεντρισµού, των διακρίσεων και της εχθρότητας κατά των µειονοτήτων, των µεταναστών και των ανθρώπων µε καταγωγή από την αλλοδαπή». Αλλα χαρακτηριστικά όπως είναι ο σεξουαλικός προσανατολισµός, η θρησκεία και η ταυτότητα φύλου έχουν ενταχθεί στο πλαίσιο αντίληψης της ρητορικής µίσους. «Βάσει των καταγγελιών που η γραµµή µας έλαβε κατά τη διάρκεια της 4ης άσκησης για την καταπολέµηση της ρητορικής µίσους, ο µεγαλύτερος αριθµός των περιστατικών αφορούσε κυρίως µισαλλόδοξο λόγο µε βάση τη θρησκεία και την εθνική καταγωγή» λέει η Μ. Χριστοδουλάκη.

«Είχαµε και 1-2 κρούσµατα που αφορούσαν τον σεξουαλικό προσανατολισµό, αλλά αξιοσηµείωτα ήταν τα βίντεο και τα σχόλια που αφορούσαν τη θρησκεία και την εθνική καταγωγή. Ο αριθµός των καταγγελιών που έλαβε η γραµµή µας κατά τη διάρκεια της 4ης άσκησης ήταν 30, αριθµό που σκοπεύουµε να τον αυξήσουµε µέσω της ενηµέρωσης του κοινού στο να µην ανέχεται τη ρητορική µίσους στο Διαδίκτυο, αλλά φυσικά και τονίζοντάς του τη δυνατότητα που έχει να καταγγείλει τέτοιου είδους περιεχόµενο, καθώς αυτό είναι παράνοµο βάσει της ελληνικής νοµοθεσίας, και αυτό να διαγραφεί το πολύ εντός 2 ηµερών» υπογραµµίζει η Μ. Χριστοδουλάκη. Τη ρωτάµε αν οι αναρτήσεις έχουν συγκεκριµένη πολιτική χροιά. «Θα έλεγα πως ναι, πολλές από τις αναρτήσεις σχετίζονται µε τη Χρυσή Αυγή. Κάποια µάλιστα από τα βιντεάκια θα έλεγες ότι ήταν υποκινούµενα από εκεί. Είχαµε δύο περιστατικά ανήλικου παιδιού που µιλούσε σε βίντεο µε τέτοιο πάθος που θύµιζε βουλευτή της ΧΑ» µας απαντά.