Νέα χρονιά με δυσεπίλυτους γρίφους για Μητσοτάκη, Τσίπρα και Ανδρουλάκη

Ο Κύβος του Ρούμπικ είναι ένα από τα εμπορικότερα παιχνίδια στον κόσμο. Με έναν τέτοιο γρίφο μοιάζουν και πολλές από τις αποφάσεις που καλούνται να λάβουν με τη νέα χρονιά οι πολιτικοί αρχηγοί, καθώς θα πρέπει να ευθυγραμμίσουν πολλές παραμέτρους και μεταβλητές.

Μια από τις κινήσεις που θα καθορίσει την πολιτική εξίσωση των επόμενων μηνών είναι αδιαμφισβήτητα η ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, εδώ και περίπου έναν χρόνο, δέχεται εισηγήσεις για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Ωστόσο, ο ίδιος επέμεινε στην ολοκλήρωση της τετραετίας, αποδίδοντας θεσμικό βάρος σε αυτή την απόφαση. Με την κυβερνητική θητεία να φτάνει στο τέλος της, ο Πρωθυπουργός καλείται, πλέον, να ορίσει ημερομηνία διεξαγωγής εκλογών, με τις πληροφορίες να συγκλίνουν στις πρώτες δύο Κυριακές του Απριλίου.

Από εκεί και πέρα, αρχίζουν τα δύσκολα: Με δεδομένο ότι η πρώτη αναμέτρηση θα γίνει με το σύστημα της απλής αναλογικής, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει επιλέξει τη στρατηγική των διπλών εκλογών. Έχει θέσει ξεκάθαρα τον στόχο της αυτοδυναμίας, προεξοφλώντας ότι δεν μπορεί να προκύψει κυβέρνηση από την πρώτη Κυριακή. Κάνοντας λόγο ανοικτά για δεύτερες εκλογές, ο Πρωθυπουργός επιθυμεί να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία εντός Βουλής, απορρίπτοντας οποιαδήποτε σενάρια συνεργασίας. Ο στόχος αυτός, όμως, φαντάζει αρκετά δύσκολος, καθώς το πρώτο κόμμα θα χρειαστεί ποσοστό κοντά στο 37% για να κατακτήσει την αυτοδυναμία. Υπάρχει, μάλιστα, και σενάριο με επτακομματική Βουλή, ενδεχόμενο το οποίο ανεβάζει τον πήχη της αυτοδυναμίας στο 40%.

Η πολιτική απομόνωση της Νέας Δημοκρατίας, ως φυσικό επακόλουθο της υπόθεσης των υποκλοπών, δυσχεραίνει τα σενάρια σχηματισμού κυβέρνησης από τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Για να παραμείνει στο Μέγαρο Μαξίμου ο νυν Πρωθυπουργός θα πρέπει είτε να κερδίσει την αυτοδυναμία είτε να σχηματίσει κυβέρνηση συνεργασίας στις δεύτερες εκλογές. Κι αν το σενάριο συγκυβέρνησης με τον Νίκο Ανδρουλάκη έχει «καεί» στην πυρά των παρακολουθήσεων και των κακόβουλων λογισμικών, ο Κυριάκος Βελόπουλος έχει, επίσης, αποκλειστεί πολλάκις λόγω «φιλορωσισμού» και ακραίων θέσεων που διαρρηγνύουν κάθε συνδετικό κρίκο με το πολιτικό κέντρο. Ως εκ τούτου, η μόνη επιλογή – πέραν της αυτοδυναμίας – θα ήταν μια κυβέρνηση Μητσοτάκη με στήριξη μεμονωμένων βουλευτών από άλλα κόμματα. Μια επιλογή που μάλλον δεν θεωρείται ιδανική για πολλούς λόγους.

ΣΥΡΙΖΑ: Η πρωτιά είναι δύσκολη

Οι γρίφοι δεν είναι λίγοι ούτε και για τον Αλέξη Τσίπρα. Ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης καλείται πρώτα να βρει τις σωστές ισορροπίες στην κατάρτιση των ψηφοδελτίων. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ γνωρίζει καλά ότι προκειμένου να έχει ελπίδες για την πρώτη θέση θα πρέπει να εξαντλήσει τα περιθώρια άντλησης ψηφοφόρων τόσο από τη δεξαμενή των κεντρώων προοδευτικών ψηφοφόρων, όσο και από αυτήν των απογοητευμένων αριστερών του 2015 που είναι πιθανόν να επαναπατριστούν στο πλαίσιο του «αντιδεξιού μετώπου». Αυτή η άσκηση ισορροπίας θα πρέπει να αποτυπωθεί και στα ψηφοδέλτια. Αν μάλιστα προσθέσει κανείς και τις εσωκομματικές δυναμικές, που πάντα εντός Κουμουνδούρου έχουν τη δική τους σημασία, γίνεται αντιληπτή η δυσκολία του εγχειρήματος. Η επιλογή της Πόπης Τσαπανίδου για τη θέση της εκπροσώπου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ έδειξε, πάντως, ότι ο Αλέξης Τσίπρας είναι αποφασισμένος να κινηθεί με τον τρόπο που αυτός θεωρεί βέλτιστο, ακόμα και με κινήσεις έκπληξη.

Στο μετεκλογικό πεδίο, η επιλογή του Αλέξη Τσίπρα να αποκλείσει εκ των προτέρων τον σχηματισμό κυβέρνησης χωρίς τη συμμετοχή του πρώτου κόμματος, περιορίζει τις επιλογές του, καθώς σύμφωνα με τα υπάρχοντα δημοσκοπικά δεδομένα, η πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ μοιάζει απίθανη. Η πρόσκληση του επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης για σχηματισμό προοδευτικής κυβέρνησης από τις πρώτες κάλπες προϋποθέτει -εκτός από την πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ- υψηλό ποσοστό και του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, καθώς μια τέτοια συνεργασία θα χρειαζόταν συνολικά περίπου 45%. Υπό τις παρούσες συνθήκες, δύσκολα πληρούνται οι δύο αυτές προϋποθέσεις.

Σε περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ είναι δεύτερο κόμμα, για τον Αλέξη Τσίπρα κομβικής σημασίας θα είναι τόσο το ποσοστό που θα πάρει το κόμμα του, όσο και η διαφορά του από τη Νέα Δημοκρατία. Το 31,53% που κατέγραψε τον Ιούλιο του 2019 είναι ο πήχης. Οτιδήποτε κάτω από αυτό θα θεωρηθεί αποτυχία. Παράλληλα, με δεδομένη τη σκληρή αντιπολίτευση που έχει ασκήσει ο ΣΥΡΙΖΑ καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας Μητσοτάκη, η διαφορά πρέπει να είναι κάτω από τις 3-4 μονάδες. Τυχόν μεγαλύτερη διαφορά θα θεωρηθεί επιδοκιμασία της κυβερνητικής πολιτικής και αποδοκιμασία της αντιπολιτευτικής τακτικής που ακολούθησε η Κουμουνδούρου όλο το προηγούμενο διάστημα.

Η Καϊλή κάνει πιο δύσκολους τους γρίφους για Ανδρουλάκη

Περίπλοκη είναι η κατάσταση και στη Χαριλάου Τρικούπη, με τον Νίκο Ανδρουλάκη να βρίσκεται αντιμέτωπος με το ερώτημα πώς θα ξεπεράσει το σκάνδαλο Καϊλή όσο πιο ανώδυνα γίνεται. Ο πολιτικός χώρος του ΠΑΣΟΚ έχει διαχρονικά πληγεί από σκάνδαλα και ο νέος πρόεδρος του Κινήματος κάνει μεγάλη προσπάθεια να πείσει τους ψηφοφόρους ότι εκπροσωπεί μια νέα, καθαρή αντίληψη για την πολιτική. Η υπόθεση Καϊλή φαίνεται να έχει επιφέρει και δημοσκοπικό πλήγμα στη Χαριλάου Τρικούπη, με τον Νίκο Ανδρουλάκη να επιχειρεί να αντιστρέψει το κλίμα. Σε αυτή την κατεύθυνση, άλλωστε, εντάσσεται και η γρήγορη διαγραφή της πρώην αντιπροέδρου του Ευρωκοινοβουλίου.

Από εκεί και πέρα, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ καλείται να βρει τη χρυσή τομή απέναντι σε Νέα Δημοκρατία και ΣΥΡΙΖΑ. Η τοποθέτησή του στην τελευταία Κεντρική Επιτροπή του κόμματος ότι «η θέση της ΝΔ είναι στην αντιπολίτευση» αποτελεί για πολλούς σαφή ένδειξη για την κατεύθυνση που σκέφτεται να στραφεί. Ωστόσο, στη Χαριλάου Τρικούπη επιμένουν ότι το απόλυτο στοίχημα για αυτούς είναι να λάβουν ένα ισχυρό ποσοστό. Αυτό, κατά τους ίδιους, θα τους επιτρέψει να διαχειριστούν την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης με τρόπο που να μπορούν να ασκήσουν ουσιαστική πίεση σε όποιο κόμμα κόψει πρώτο το νήμα. Ποιο είναι αυτό το ποσοστό; Με δεδομένο ότι το 2019 το ΚΙΝΑΛ είχε καταγράψει 8,1%, ο Νίκος Ανδρουλάκης θα χρειαστεί να φτάσει κοντά στο 15%, προκειμένου να θέσει σε εφαρμογή το σχέδιό του.