Οι κινήσεις Μητσοτάκη - Ερντογάν μετά το ραντεβού στο Βίλνιους: Η «τολμηρή ατζέντα» και οι «κόκκινες γραμμές»

Βήμα - βήμα θα προχωρήσουν το επόμενο διάστημα η Αθήνα και η Άγκυρα, καθώς ένα νέο σκηνικό έχει διαμορφωθεί μετά την μίας ώρας συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Λιθουανία. Στην κυβέρνηση βλέπουν μια ευκαιρία για επανεκκίνηση των σχέσεων των δύο χωρών αλλά γνωρίζουν πως δεν μπορεί να εγκαταλειφθεί από την μία μέρα στη άλλη το αναθεωρητικό αφήγημα της γείτονος.

Δεν σημαίνει ότι λύθηκαν ως δια μαγείας τα σημαντικά προβλήματα με την Τουρκία αλλά μπορούμε να προσεγγίσουμε ξανά το πλαίσιο των σχέσεών μας μέσα από μία πιο θετική σκοπιά είναι το μήνυμα που εκπέμπεται από την ελληνική πλευρά. Αυτό που επισημαίνεται είναι πως υπάρχει μια τολμηρή ατζέντα που μπορεί να διερευνηθεί, ωστόσο παράλληλα σημειώνεται πως οι κόκκινες γραμμές της χώρας μας είναι σαφείς.

Το μεγάλο ζητούμενο είναι να καλλιεργηθεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης, ώστε να ανοίξουν περισσότεροι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ των δύο χωρών. To γεγονός πως ο Τούρκος πρόεδρος προσεγγίζει την Δύση μπορεί να σημαίνει και ήρεμα νερά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και ήδη έχει χαραχθεί ένας οδικός χάρτης για τους επόμενους μήνες.

Χθες ο Τούρκος πρόεδρος σημείωσε πως «μαζί με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ως ηγέτες που κερδίσαμε εκλογές, θέλουμε να κάνουμε βήματα προς μία θετική κατεύθυνση». Σύμφωνα με το πρακτορείο Anadolu ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είπε παράλληλα πως ένα από τα θέματα που συζήτησε με τον Κυριάκο Μητσοτάκη σχετίζοταν με τη Δυτική Θράκη και το ζήτημα των μουφτήδων.

Πάντως φαίνεται πως η τουρκική πλευρά επιχειρεί μεν να προσεγγίσει την Δύση αλλά παράλληλα κοιτά και προς το εσωτερικό κοινό. Είναι χαρακτηριστικό πως ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης Ομέρ Τσελίκ επέμεινε στη γνωστή ρητορική και μίλησε εκ νέου για αποστρατικοποίηση των νησιών.

Στο μεταξύ χθες το βράδυ διπλωματικές πηγές σημείωναν πως στη συζήτηση μεταξύ της ελληνικής και της τουρκικής αντιπροσωπείας ο Έλληνας πρωθυπουργός έθεσε και το ζήτημα των παρεμβάσεων του τουρκικού προξενείου στη Ροδόπη κατά την πρόσφατη προεκλογική περίοδο. Σε σχέση με το ζήτημα της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης που διαχρονικά θέτει η τουρκική πλευρά, υπογράμμιζαν ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός ουδέποτε συζήτησε ή αποδέχτηκε συζήτηση για θέματα που αφορούν Έλληνες πολίτες και κυριαρχικά θέματα της χώρας.

Τι λέει η κυβέρνηση για την Χάγη

«Μεγάλος στόχος είναι να λύσουμε τον πυρήνα της διαφοράς. Και αναφέρομαι στην διαφορά, διότι η μεγάλη μας διαφορά με την Τουρκία εξακολουθεί να είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας δηλαδή, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο» είπε σε πρόσφατη συνέντευξη ο πρωθυπουργός. Και εφόσον υπάρξει συμφωνία μπορούμε να πάμε στη Χάγη, ώστε το Διεθνές Δικαστήριο να επιληφθεί αυτής της μεγάλης εκκρεμότητας η οποία έρχεται εδώ και πολλές δεκαετίες. «Αλλά προφανώς το να πάμε στη Χάγη δεν είναι μια απλή υπόθεση ούτε είναι κάτι το οποίο μπορεί να γίνει από τη μια στιγμή στην άλλη» υπογράμμισε.

«Οποιαδήποτε συμφωνία αυτού του τύπου μπορεί ενδεχομένως, ναι, να συνεπάγεται και κάποιες υποχωρήσεις από κάποιες θέσεις οι οποίες μπορούν να αποτελούν την αφετηρία μιας διαπραγμάτευσης» είπε ο πρωθυπουργός, θέτοντας το ερώτημα «αν θα μείνουμε με τη διαφορά αυτή ανεπίλυτη αν η ιστορία μας προσφέρει μία ευκαιρία να τη λύσουμε;». Μάλιστα υπογράμμισε πως «προσέξτε, θα τη λύσουμε με όρους οι οποίοι θα είναι προφανώς συμβατοί με την υπεράσπιση των εθνικών συμφερόντων. Και επειδή είμαστε ακόμα μακριά από αυτό το σενάριο -γιατί δεν είναι μία απόφαση που την παίρνω προφανώς μόνος μου- αν ποτέ φτάναμε σε αυτό το σημείο θα είχε μείζονα ρόλο να παίξει και η Βουλή και τα κόμματα».

Ο οδικός χάρτης της επόμενης μέρας

Η επόμενη συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας θα πραγματοποιηθεί το φθινόπωρο στη Θεσσαλονίκη, ενώ δεν αποκλείεται να υπάρξει ένα τετ α τετ του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Νέα Υόρκη το φθινόπωρο (στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Παράλληλα το επόμενο διάστημα θα ξεδιπλωθούν πρωτοβουλίες σε τρεις άξονες:

-Ο πολιτικός διάλογος - που εδώ πρέπει να σημειωθεί πως θα γίνει υπό την καθοδήγηση των δύο υπουργών Εξωτερικών - όπου θα τεθούν τα βαριά γεωπολιτικά ζητήματα.

-Τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Την Τετάρτη μετά την συνάντηση των υπουργών Άμυνας των δύο χωρών ο Νίκος Δένδιας σε ανάρτηση του ανέφερε πως συμφωνήθηκε η επικοινωνία των δύο πλευρών για την διευθέτηση συνάντησης για δραστηριότητες Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.

-Η λεγόμενη θετική ατζέντα (π.χ. συνεργασία στην οικονομία, στην ενέργεια, στο περιβάλλον, στην πολιτική προστασία).Είναι ένας τομέας στον οποίο θα μπορούσαν σχετικά γρήγορα να υπάρξουν κάποια απτά αποτελέσματα, ώστε αυτά να επισημοποιηθούν στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στη Θεσσαλονίκη.