Τσακαλώτος: Πιστεύω ότι υπάρχει χώρος για έναν φορέα που να παράγει πολιτική και να είναι σε επικοινωνία με μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας

Την άποψη ότι υπάρχει ο χώρος για έναν φορέα που να παράγει πολιτική και ταυτόχρονα να παραμένει σε επικοινωνία με μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας χωρίς να απορρίπτει την προοπτική της κυβερνησιμότητας, εκφράζει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στο δεύτερο μέρος της συνέντευξής του στο ethnos.gr

Μιλώντας στους Αδάμο Ζαχαριάδη και Σπύρο Ραπανάκη, ο ανεξάρτητος βουλευτής επισημαίνει τα λάθη που, κατά την άποψή του έγιναν την περίοδο 2019-23, απαντά γιατί εστιάζει σε αυτή την περίοδο και όχι στην τετραετία διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ και εξηγεί τους λόγους που η Ομπρέλα ήταν αντίθετη με την διαγραφή Πολάκη την άνοιξη του 2023.

Παράλληλα, υπερασπίζεται τους Βίτσα, Φίλη και Σκουρλέτη λέγοντας ότι δέχθηκαν διαδικτυακό μπούλινγκ και πώς η κριτική τους προς τον κ. Κασσελάκη δεν ήταν λόγος διαγραφής και σχολιάζει την κινητοποίηση του Αλέξη Τσίπρα για να αποφευχθεί η διάσπαση με τη φράση «too little, too late».

Σε ό,τι αφορά τα σχέδια για την επόμενη μέρα, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος υποστηρίζει ότι υπάρχει χώρος για έναν νέο πολιτικό φορέα, δεν αποκλείει τη συμμαχία με το ΠΑΣΟΚ – για το οποίο υποστηρίζει, πάντως, ότι δεν έχει ακόμα ξεκάθαρη ιδεολογική και πολιτική στρατηγική – και υπογραμμίζει ότι παρά το ότι ο κ. Μητσοτάκης φαίνεται να έχει κερδίσει τον χώρο του κέντρου είναι «φιλελεύθερος του καλού καιρού» καθώς όταν τα πράγματα ζορίζουν πάει πάντα προς τα δεξιά.

Δείτε τι απάντησε ο κ. Τσακαλώτος

Σε ερώτηση αναφορικά με το ότι εστιάζει την κριτική του περισσότερο στην περίοδο 2019-23 και λιγότερο στην περίοδο διακυβέρνησης

 «Στο τέλος της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ πήραμε 32%. Άρα αν ήταν να μας τιμωρήσουν για την περίοδο της διακυβέρνησης, θα υπήρχε μια κατάρρευση, όπως υπήρχε στο ΠΑΣΟΚ και άλλα κόμματα που έχουν διαχειριστεί μνημόνια παγκοσμίως. Διαχειριζόμαστε το μνημόνιο, βγάζουμε τη χώρα από το μνημόνιο και παίρνουμε 31,5%. […]Ένας λόγος που δεν πήγαμε καλύτερα στην αντιπολίτευση είναι ότι δεν συζητήσαμε επαρκώς όσα έγιναν την περίοδο της διακυβέρνησης. Ενώ τρεις σύντροφοι, πολύ αξιόλογοι ο Γιάννης Δραγασάκης, ο Αριστείδης Μπαλτάς και ο Θοδωρής Δρίτσας γράψανε έναν εκπληκτικό απολογισμό που βάζει και τέτοια θέματα, ο απολογισμός ουσιαστικά δεν συζητήθηκε. Δεν συζητήθηκε και δεν έγινε ιδιοκτησία του κόμματος. Ενώ γράφτηκε αυτός ο απολογισμός, η προεδρική τάση δεν ήθελε να το συζητήσει. Γιατί ο Αλέξης Τσίπρας, παρά το ότι έλεγε ότι δεν πιστεύει στη λογική του ώριμου φρούτου θεωρούσε ότι η κυβέρνηση με τις αντιφάσεις της και με όλες τις κρίσεις που πέρασε και μετά τα Τέμπη και τις καταστροφές, θα έπεφτε από μόνη της.  Η κριτική που κάνω στον εαυτό μου είναι ότι δεν έκανα αρκετή κριτική την περίοδο 2019-2023. Όχι ότι ήμουν παραφωνία αλλά ότι έπρεπε να συζητήσουμε ποιο σχέδιο έχουμε ενάντια στο αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο, πώς το αντιμετωπίζουμε, πώς γινόμαστε πιο αξιόπιστοι, σε ποιους απευθυνόμαστε. Αυτή η συζήτηση δεν έγινε.

Σε ό,τι αφορά τις δικές του ευθύνες για το πού έφτασε ο ΣΥΡΙΖΑ το 2023

Η δική μου ευθύνη ήταν ότι δεν έβαζα τα θέματα πιο έντονα. Ενώ ο κυρίαρχος λόγος της ηγετικής ομάδας είναι ότι υπονόμευα. Ακριβώς το αντίθετο ισχύει.

Για τον Παύλο Πολάκη και για το αν κακώς η Ομπρέλα δεν συμφώνησε με τη διαγραφή του πριν τις εκλογές του 2023

Όχι δεν νομίζω ότι ήταν λάθος και για αυτό είχαμε μεγαλύτερο κύρος όταν ο κ. Κασσελάκης επιχείρησε να πει για διαγραφές. Δεν λύνονται με αυτόν τον τρόπο στην Αριστερά τα προβλήματα. Τουλάχιστον σε μια αριστερά που είναι ανοιχτή, που ακούει, που ξέρει ότι θα υπάρχουν διαφορετικές απόψεις.  Εγώ ήμουν μέλος του κόμματος όταν διαφωνούσαμε με το Αριστερό Ρεύμα για το ευρώ. Πιο σημαντική στρατηγική διαφορά από αυτό δεν μπορώ να σκεφτώ πόσο μπορεί να υπάρχει. Όμως το κλίμα ήταν τελείως διαφορετικό. Πηγαίναμε στις οργανώσεις, κάναμε μια συζήτηση εγώ με κάποιον από την άλλη πλευρά και μετά πηγαίναμε στο ίδιο τσιπουράδικο μετά. Υπήρχε αυτό το κλίμα.  Αυτό χάθηκε την περίοδο 2019-2023 και δημιουργήθηκε ένα κλίμα που ήταν εντελώς τοξικό. Πριν από τις προεδρικές εκλογές αλλά και μετά αυτή η τοξικότητα έχει αυξηθεί πάρα πολύ, δηλαδή έχει δημιουργηθεί μια τοξικότητα που πραγματικά δεν μπορείς να επιβιώσεις. […]  Νομίζω ότι το χάσμα είναι και πολιτικό και πολιτισμικό.

Αν τελικά ο ίδιος απευθυνόταν σε ένα άλλο κόμμα, αν δεν είχε εντοπίσει εγκαίρως τη μετάλλαξη σε βασικές θέσεις αυτού του κόμματος, είτε πολιτιστικές είτε πολιτικές; 

Μία από τις δυσκολίες που είχαμε  την περίοδο 2019-23 είναι ότι σιγά- σιγά έγιναν ηγεμονικά δύο πράγματα. Το ένα ήταν ο αρχηγισμός και ο άλλος ο κυβερνητισμός. Ο αρχηγισμός σήμαινε ότι οποιαδήποτε καλοπροαίρετη κριτική ερμηνευόταν ως υπονόμευση, κάτι είναι καταστροφή για ένα αριστερό κόμμα. […] Σε ό,τι αφορά τον κυβερνητισμό θέλω να διευκρινίσω ότι δεν είναι αν θέλεις την κυβέρνηση. Και εγώ θέλω την κυβέρνηση για να βοηθήσουμε τον κόσμο και να αντιμετωπίσουμε και τα μακροπρόθεσμα προβλήματα αλλά και τα βραχυπρόθεσμα. Για την ακρίβεια τα κόκκινα δάνεια, τις άθλιες εργασιακές σχέσεις. Κυβερνητισμός είναι να λες ότι θεωρείς ότι είναι αρεστό για να μπορείς να κερδίσεις τις εκλογές. Να κάνεις μια πολιτική του μέσου όρου. Το πρόβλημα με αυτό τον κυβερνητισμό είναι ότι αν θέλεις να είσαι αρεστός σε όλους, δεν είσαι αξιόπιστος και άρα δεν φτάνεις στην κυβέρνηση.

Το χαρακτηριστικό παράδειγμα που έχω πει πια δημοσίως είναι ότι στη τελευταία ομιλία του Αλέξη Τσίπρα στη Θεσσαλονίκη είπε να αυξήσουμε τις δαπάνες στην Παιδεία στο 5% σε βάθος χρόνου και να αυξήσουμε τις δαπάνες υγείας στο 6,7 στο μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε βάθος χρόνου. Στο εκλογικό πρόγραμμα, χωρίς συζήτηση, αυτό έγινε μέσα σε μια τετραετία. Άλλο η κοστολόγηση σε βάθος χρόνου, άλλο η κοστολόγηση σε μια τετραετία. Το ίδιο έγινε και με τους μειώσεις φόρους για τον ΦΠΑ ή τον ειδικό Φόρο κατανάλωσης στα καύσιμα. Στη Θεσσαλονίκη ο Αλέξης βγαίνει και λέει ότι όσο κρατάει η ενεργειακή κρίση θα έχουμε αυτά τα μέτρα, τα φορολογικά. Πολύ σωστά, για να διευκολύνουμε τον κόσμο. Στο εκλογικό πρόγραμμα δεν υπάρχει αυτό το «όσο κρατάει η ενεργειακή κρίση». Αυτό το κάνεις για να είσαι υποτίθεται πιο αρεστός, όμως τελικά χάσαμε τις εκλογές γιατί δεν ήμασταν αξιόπιστοι.

Αν ένιωσε ότι οι δηλώσεις του κ. Βίτσα, του κυρίου Σκουρλέτη και του κυρίου Φίλη κατά του Στέφανου Κασσελάκη υπερέβησαν κάποια στιγμή την πολιτική κριτική 

«Κοιτάξτε, ο καθένας έχει το δικό του στυλ. Και τι λέει και πώς το λέει. Μόνο να πω ειδικά για τον κύριο Σκουρλέτη και τον κ. Φίλη ότι έχουν φάει πάρα πολύ μπούλινγκ. Στα κοινωνικά δίκτυα δηλαδή είναι ένα πολύ τοξικό κλίμα και όταν είπαν μια κουβέντα παραπάνω το κατανοώ εγώ γιατί έχουν υποστεί τέτοιο μπούλινγκ που δεν επιτρέπεται στην αριστερά. Δεν επιτρέπεται».

Αν δούμε όμως στην ουσία αυτά που είπαμε, η κριτική τους είχε βάθος και δεν υπήρχε λόγος για διαγραφή. Το χειρότερο δε και νομίζω αυτό είναι που άλλαξε την ατμόσφαιρα και για τους 6+6 και κάποιους άλλους που είπαν να δώσουμε περισσότερο χρόνο, ήταν ότι η πρόταση Κασσελάκη ότι αν δεν βγάλει τη σωστή απόφαση η Κεντρική Επιτροπή, θα πάμε στη βάση του κόμματος που εγώ όπως ξέρετε και ο Νίκος Φίλης και ο Πάνος Σκουρλέτης και ο Δημήτρης Βίτσας είχαμε διαφωνήσει με την ερμηνεία του.  Η βάση του κόμματος είναι όσους πληρώνουν δύο ευρώ. Δεν το θέλουμε, τη βάση Δεν θωρούμε ότι πρέπει όλα τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ να είναι «σταχανοβίτες» και να δουλεύουν από το πρωί ως το βράδυ και αποκλειστικά με το κόμμα, αλλά από εκεί μέχρι να μην έχεις καμία σχέση με το κόμμα, να μην έχεις μια παρουσία να βοηθήσεις που και που στα γραφεία, να κάνεις πνευματική δουλειά, όποια δουλειά υπάρχει. Υπάρχει μια μεγάλη διαφορά. Ήτανε μια μάχη που έγινε στο συνέδριο. Την χάσαμε εμείς τη μάχη και νομίζω ότι αυτό οδήγησε σε μια ρευστοποίηση κόμματος.

Για την κινητοποίηση του Αλέξη Τσίπρα προκειμένου να βρεθεί λύση και για το ότι αυτή έγινε αφού έφυγε η Ομπρέλα

Πάντα αποφεύγω τη δίκη προθέσεων. Το τελευταίο που βάλατε είναι δίκη προθέσεων ότι δηλαδή περίμενε να φύγει η Ομπρέλα και μετά να παρέμβει. Δεν ξέρω αν σκέπτεται έτσι και ούτε το πολύ πιστεύω ότι σκέφτεται έτσι. Ελπίζω να μη σκέφτεται έτσι. Νομίζω το αρχικό λάθος του Αλέξη Τσίπρα και το έχω πει και πριν ήταν ότι αφού ο κύριος Κασελάκης και οι γύρω του κάνανε μια ολόκληρη καμπάνια πάνω ότι αυτός είναι ο διάδοχος και ο εκλεκτός του κυρίου Τσίπρα και ότι οι άλλοι τον υπονόμευαν και δεν πρέπει να τους ψηφίσουμε, όφειλε ο Αλέξης πριν από τις πρώτες εκλογές να πει τρία πράγματα πολύ καθαρά, που θα κρατούσε και την ουδετερότητα του. Πρώτον, ότι δεν υποστηρίζω κανέναν, δεύτερον ότι δεν δέχομαι κανένας να λέει ότι τον υποστηρίζω και τρίτον ότι δεν δέχομαι κανένας να λέει ότι κάποιος άλλος με υπονομεύει. Αυτό νομίζω ότι θα κρατούσε την ουδετερότητα του και νομίζω ότι θα βοηθούσε εκείνη τη στιγμή. Τη στιγμή που αποφάσισε να κάνει την παρέμβασή του, από ό,τι φαίνεται και για να το πω με τα λόγια του κυρίου Μπαμπινιώτη ήταν «too little. too late».

Αναφορικά με το αν η απόφαση να φύγει η Ομπρέλα από τον ΣΥΡΙΖΑ συνιστά μια επιστροφή στο παρελθόν, μια επιλογή του μικρού ή του μικρότερου κόμματος.

Είναι ακριβώς το αντίθετο. Όλα εξαρτώνται από τι αυτοπεποίθηση έχεις για τις αναλύσεις, τις αξίες της Αριστεράς. Δηλαδή αν πιστεύεις ότι η αριστερά, η ανανεωτική αριστερά, δεν έχει να πει ενδιαφέροντα πράγματα για το πώς για παράδειγμα μπορεί να γίνει η πράσινη ανάπτυξη; Ή αν δεν πιστεύεις ότι η ανανεωτική αριστερά δεν έχει να πει σημαντικά πράγματα για πώς αντιμετωπίζουμε την τεχνητή νοημοσύνη ή αν πιστεύεις ότι η ανανεωτική αριστερά δεν έχει προτάσεις για το πώς ένα μοντέλο που δεν δημιουργεί ανισότητες μπορεί να συνδυαστεί με ένα μοντέλο που δημιουργεί μια βιώσιμη ανάπτυξη;  Τότε προφανώς ο στόχος σου είναι ένα μικρό κόμμα. Απλώς να διατηρήσεις κάποιες αξίες και ένα ρεύμα ιδεών. Αν είσαι όμως όπως εγώ, που πιστεύω ότι η ανανεωτική Αριστερά έχει τις αναλύσεις αυτές που μπορούν οι αξίες να μετατραπούν σε πολιτική και μπορεί να υπάρχει ένα κόμμα που παράγει πολιτική το οποίο συγχρόνως παράγει πολιτική και να είναι σε επικοινωνία με ζωντανά κομμάτια της κοινωνίας, τότε δεν ισχύει αυτή η κριτική.

Αν το ζήτημα της κυβερνησιμότητας αφορά τον νέο πολιτικό φορέα για τον οποίο μιλά και αν ναι με ποιον τρόπο και σε ποιους θα απευθυνθεί;

Το πρόβλημα σε αυτή την ερώτηση είναι ότι έχουμε ένα εκλογικό σύστημα που δεν είναι απλή αναλογική, οπότε και οι συμμαχίες πριν από την εκλογική αναμέτρηση είναι δύσκολες. Και νομίζω ότι κόμματα όπως το ΜέΡΑ25 και το ΠΑΣΟΚ έχουν μεγάλη ευθύνη που δεν ανταποκρίθηκαν στο αίτημα μιας εναλλακτικής προοδευτικής διακυβέρνησης. Άρα είμαστε σε άλλη φάση. Θεωρώ ότι ακριβώς, όπως απάντησα πριν, ότι υπάρχει ο χώρος λόγω της ρευστοποίησης του πολιτικού συστήματος, λόγω της ισχυρής θέσης της ΝΔ και του κατακερματισμού της αντιπολίτευσης, για αυτό το κόμμα, το κίνημα που θα βάλει τα βασικά ζητήματα, αλλά θα τα βάλει με ένα πειστικό τρόπο.

Για παράδειγμα, λέω δεν είναι μόνο η πράσινη ανάπτυξη, είναι και οι αναγκαίες δημοκρατικές αλλαγές. Με όλα αυτά που έχει κάνει η ΝΔ και με τις ανεξάρτητες αρχές και με τις παρακολουθήσεις. Για τη διαφάνεια θα μπορούσαν όλοι να πουν ότι είναι υπέρ και να βρουν θεσμικές αλλαγές που να στηρίζουν τη διαφάνεια. Μόνο που δεν είναι έτσι. Γιατί η Νέα Δημοκρατία, που έχει ένα ιδιότυπο συμβιβασμό ανάμεσα στο νεοφιλελευθερισμό και στο πελατειακό σύστημα, δεν θέλει τη διαφάνεια. Η διαφάνεια αναδεικνύει ποιο είναι το κοινωνικό μπλοκ εξουσίας, πώς λειτουργεί αυτό το κοινωνικό μπλοκ εξουσίας. Αν δεν το έχεις αυτό στο νου σου, τότε οι θεσμικές αλλαγές που θα προτείνεις δεν θα μπορούν να είναι πειστικές. Πρέπει να αναδείξεις ότι εδώ θέλουμε τη διαφάνεια και υπάρχει ένα κοινωνικό μπλοκ δυνάμεων που είναι υπέρ της. Να σας δώσω ένα παράδειγμα πιο πρακτικό. Εγώ θέλω να απευθυνθώ σε έναν νέο, μια νέα που δουλεύει σε τεχνητή νοημοσύνη, σε προγραμματισμό που είναι αυτοαπασχολούμενος, δουλεύει σε μια μικρή εταιρεία που μπορεί να μην είναι αριστερός η αριστερή, αλλά έχει βαθιά κατανοήσει ότι το πελατειακό σύστημα δεν είναι αξιοκρατικό και χωρίς διαφάνεια δεν έχει ευκαιρίες που θα μπορούσε να έχει με τις γνώσεις που έχει, με την εμπειρία που έχει. Αυτό σημαίνει ένα κόμμα που βάζει και το ταξικό κοινωνικό αλλά και τις λύσεις που μπορούν να δημιουργήσουν μια άλλη προοπτική.

Γιατί επιμένει τόσο πολύ στον όρο ανανεωτική ριζοσπαστική Αριστερά και τι σημαίνει ακριβώς το 2023 αυτός ο όρος 

Σημαίνει πάρα πολλά πράγματα. Σημαίνει καταρχάς ένα κόμμα που είναι της κριτικής Αριστεράς, όπου οι διαφορετικές απόψεις είναι ευπρόσδεκτες. Σημαίνει ότι δεν ξεχνάμε το ταξικό. Όλοι μιλάνε για τις ανισότητες αλλά στην Ελλάδα ένα παιδί που γεννιέται αυτή τη στιγμή, σήμερα οι προοπτικές που έχει, σε ποιο σχολείο θα πάει; Αν θα πάει στο πανεπιστήμιο, τι δουλειά θα έχει; Τι δικτύωση θα έχει για να τον βοηθήσει σε όλη την καριέρα του, εξαρτάται πολύ περισσότερο από πριν από 30 χρόνια από την οικογένεια που γεννήθηκε και άρα την ταξική θέση που γεννήθηκε.

Αυτό για την ανανεωτική Αριστερά επηρεάζει τα πάντα: αναδιανεμητική φορολογική πολιτική, εκπαίδευση, πολιτικές για την πόλη, πολιτικές για τη στέγαση. Άρα λέω ότι έχουμε μια κληρονομιά της ανανεωτικής, ριζοσπαστικής, αριστεράς που προφανώς χρειάζεται επικαιροποίηση αλλά δεν αρχίζουμε από το μηδέν. Δηλαδή, αυτό που λέει ο κύριος Κασελάκης ότι εγώ θα μιλήσω με το λαό κατευθείαν δεν το καταλαβαίνω γιατί πηγαίνεις κάπου και ένα σου λέει «λόγω της. κλιματικής κρίσης και των φωτιών που είχαμε, ας σταματήσουμε μια και καλή για τις εξορύξεις» και πάει λίγο παρακάτω και κάποιος του λέει «τώρα έχουμε ένα πρόβλημα με την Τουρκία, είμαστε σε δύσκολη θέση. Αν δεν κάνουμε εξορύξεις να βγάλουμε χρήματα. Πώς θα πάει μπροστά αυτή η χώρα;» Τι κάνεις με αυτό; Άρα δεν είναι θέμα μόνο να ακούσεις τον λαό. Είναι να έχεις αναλύσεις, να έχεις θέσεις, μετά να πας να συζητήσεις με τον κόσμο γιατί υπάρχει διάσπαρτη η σοφία της γνώσης. Άρα δεν μπορεί να πετύχεις όλους, αλλά υπάρχουν οι προϋποθέσεις για ένα πλειοψηφικό ρεύμα αυτού του χώρου.

Υπάρχει αντιπαράθεση μεταξύ ριζοσπαστικής Αριστεράς και πατριωτικής Αριστεράς; Υπάρχει αυτό το δίπολο;

Οι λέξεις και η σημειολογία έχει πάρα πολλές ερμηνείες. Το ΕΑΜ ήταν πατριωτική αριστερά και κανένας δεν του κάνει κριτική ότι ήταν πατριωτική Αριστερά. Υπάρχει όμως και μια ερμηνεία της πατριωτικής Αριστεράς που λέει ότι «εμείς είμαστε ακόμα πιο “τουρκοφάγοι” από τους Δεξιούς». Αυτό είναι άλλο πράγμα. Εγώ καταλαβαίνω ότι η πατριωτική αριστερά έχει μια επικοινωνία προς πιο σκληρές θέσεις στην εξωτερική πολιτική και μια απόσταση από τον ΣΥΡΙΖΑ τον παλιό που έλεγε «βεβαίως και εμείς θα στηρίξουμε την άμυνα της χώρας, αλλά όπως είπα η βασική κατεύθυνση, όπως η συμφωνία στις Πρέσπες, είναι η ειρήνη. Είναι να δουλέψουμε σαν καταλύτης στον ευρύτερο μας χώρο υπέρ της ειρήνης και της ασφάλειας». Άρα μπορεί να το αδικώ και κάποιος που έχει μείνει στο ΣΥΡΙΖΑ λέει πατριωτική αριστερά και να μην εννοεί αυτό που μόλις είπα. Αλλά νομίζω ότι υπάρχουν άνθρωποι που χρησιμοποιούν τη λέξη πατριωτική αριστερά σαν σήμα ότι εμείς τώρα σκληραίνουν τη θέση μας.

Πώς βλέπει το ΠΑΣΟΚ σήμερα και αν είναι εν δυνάμει χώρος με τον οποίο μπορείτε να συζητήσει και να συνεργαστεί η ομάδα που έφυγε από τον ΣΥΡΙΖΑ 

Ένα από τα προβλήματα της περιόδου 2019-2023 ήταν ότι υπήρχε μια αμφισημία στην ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ με τη λέξη δημοκρατική παράταξη. Τι σημαίνει δημοκρατική παράταξη; Κάτω από μια ερμηνεία είναι ότι όλοι πρέπει να έρθουν σε μένα. Και οι οικολόγοι και σοσιαλδημοκράτες και δημοκράτες και αριστεροί προφανώς. Συγχρόνως λέγαμε ότι είμαστε υπέρ των συμμαχιών με το ΠΑΣΟΚ, με το ΜέΡΑ25, ελπίζαμε και με το ΚΚΕ κάποια στιγμή. Αυτά τα δύο είναι αντιφατικά. Ή λες ότι εγώ έχω αυτό το στίγμα, αυτή την πολιτική, αυτές τις προτεραιότητες και είμαι υπέρ του κόκκινου, κόκκινου, πράσινου, δηλαδή και στην Ευρωβουλή και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα να τα βρω με τη σοσιαλδημοκρατία και την αριστερά και τους πράσινους ή λες ελάτε όλοι σε μένα. Δεν μπορεί να τα λες και τα δύο συγχρόνως. Δεν γίνεται αυτό. Εγώ είμαι της άποψης ότι το πιο έντιμο είναι να έχεις το δικό σου στίγμα και μετά να απευθύνεσαι σε όλους.

Τώρα το ερώτημα είναι κατά πόσο το ΠΑΣΟΚ έχει κάνει τις κινήσεις αυτές απεμπλοκής από τη νεοφιλελεύθερη συναίνεση; Βλέπω ένα κόμμα που δεν έχει ξεκάθαρη θέση. Δεν έχω την αίσθηση δηλαδή ότι στρατηγικά έχει μια κατεύθυνση που λέει «δεν είμαστε ΣΥΡΙΖΑ, δεν είμαστε ΚΚΕ, αλλά δεν είμαστε κιόλας με τη σοσιαλδημοκρατία, μετά τη δεκαετία του 90 που υπήρχε η μεγάλη συναίνεση με τον νεοφιλελευθερισμό. Προφανώς υπάρχουν εξελίξεις. Και όταν μιλάς και ακούς διάφορους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και άλλα πρόσωπα που βγαίνουν στην τηλεόραση βλέπεις διαφορετικές απόψεις για αυτό το πράγμα. Άρα και αυτός είναι ένας χώρος που γίνονται ζυμώσεις, που προσπαθούν να βρουν τα πόδια τους στρατηγικά και θεωρητικά και με τις αναλύσεις τους και αυτό θα φανεί.

Εκ των προτέρων δεν είμαι εναντίον των συμμαχιών, αλλά όπως έλεγα και στην καμπάνια μου για την προεδρία, το κόμμα σου πρώτα πρέπει να έχει το στίγμα.  Ανοιχτό, που ενσωματώνει πολλές απόψεις, που προσπαθεί να βρει συμβιβασμούς, αλλά να έχει στίγμα, να έχει να καταλαβαίνει ο κόσμος την ερώτηση τι είναι ΣΥΡΙΖΑ ή θα είναι ένα καινούργιο πράγμα να μπορεί να σου πει με δυο τρεις λέξεις κλειδιά εγώ πιστεύω ότι αυτό το κόμμα λέει αυτό κι αυτό κι αυτό.

Με δεδομένο ότι εκλογικά ο κ. Μητσοτάκης έχει καταλάβει τον χώρο του Κέντρου, ποια είναι τα πεδία αντιπολίτευσης σήμερα;

Έχει πάρει το χώρο του κέντρου, αλλά αυτό το κέντρο έχει πάει δεξιότερα. Δηλαδή όταν μια πολιτικός σαν την Άννα Διαμαντοπούλου λέει στα σοβαρά ότι δε θέλω μια Ευρώπη που κυριαρχούν οι σκουρόχρωμοι, καταλαβαίνετε ότι έχει αλλάξει εντελώς τι εννοούμε κέντρο. Γιατί αν αυτό είναι το κέντρο, κάτι δεν είχα διαβάσει καλά ότι έκανα μαθήματα πολιτικής θεωρίας.  Μπορεί να έχει πάρει πολλούς ανθρώπους που αυτοαποκαλούνται κεντρώοι. Εγώ δε μπορώ να πω ότι η κυρία Διαμαντοπούλου για μένα δεν έχει καμία σχέση με οποιοδήποτε κέντρο

Αυτό σου δημιουργεί και έναν χώρο να μπορέσεις να βάλεις θέματα που μπορούν να αλλάξουν την ατζέντα. Γι αυτό σας είπα για τη νέα ή τον νέο που είναι προγραμματιστής, που δεν είναι απαραίτητα αριστερός, αλλά στα κοινωνικά ζητήματα είναι προοδευτικός στη διαφάνεια. Θέλει οι κανόνες του παιχνιδιού να είναι στοιχειώδεις με διαφανείς κανόνες. Άρα λέω ότι είναι πρόβλημα ότι κύριος Μητσοτάκης έχει πάρει ένα μεγάλο κομμάτι του κέντρου, αλλά αυτοί οι άνθρωποι που πήγαν στον κ. Μητσοτάκη δεν κρατάνε τη γραμμή. Δηλαδή δεν φαίνεται ότι ο κύριος Πιερρακάκης για παράδειγμα ότι επηρεάζουν το στίγμα της ΝΔ. Τουλάχιστον στα δικά μου μάτια φαίνεται ότι η ΝΔ πάει δεξιότερα και άρα πολιτικά ο χώρος του κέντρου μπορείς να το επηρεάσεις.

Ο κύριος Μητσοτάκης είναι από τους φιλελεύθερους πολιτικούς που του καλού καιρού, δηλαδή όταν πάνε καλά τα πράγματα, είναι μια χαρά φιλελεύθερος και θα μιλάει και για τον πολιτικό γάμο. Μόλις ζοριστεί λίγο αυτό το φιλμ, το προστατευτικό του φιλελευθερισμού φεύγει. Δηλαδή όταν μας έλεγε ότι είμαστε με τους Τούρκους, όταν λέγαμε για διαφορετικά πράγματα, για το άσυλο, όταν έλεγε για τη θεωρία τα δύο άκρα, όταν υποστήριζε διάφορα πράγματα για την αστυνόμευση, δεν το λες και φιλελεύθερο. Άρα λέω ότι είναι πολύ λεπτό αυτό το φιλμ που τον προστατεύει ένας φιλελεύθερος όταν ζορίζεται. Νομίζω πάει πολύ δεξιά.