Ανεβάζει τους τόνους η Άγκυρα λίγο πριν το ελληνοτουρκικό ραντεβού του Δεκεμβρίου: Πώς «διαβάζει» τις εξελίξεις η κυβέρνηση

Να προχωρήσουν οι συζητήσεις για την θετική ατζέντα - δηλαδή για θέματα που μπορεί να φέρουν πιο κοντά Ελλάδα και Τουρκία - θέλει η κυβέρνηση, βάζοντας παράλληλα και σαφείς κόκκινες γραμμές. Δεν περνά άλλωστε απαρατήρητο το γεγονός πως η Άγκυρα δείχνει το τελευταίο διάστημα να επιστρέφει σε ένα αναθεωρητικό αφήγημα, ανοίγοντας θέματα που σε καμία περίπτωση δεν συζητά η ελληνική πλευρά.

Στην Αθήνα τηρούν στάση αναμονής για να δουν πως θα πορευθεί το επόμενο διάστημα ο Τούρκος πρόεδρος, που παραμένει ένας απρόβλεπτος παίκτης στη διεθνή σκηνή. Μετά την ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προσπαθεί να μιλήσει στο μουσουλμανικό κοινό, υιοθετώντας μια ρητορική με αντιδυτικά χαρακτηριστικά.

Ωστόσο στο πεδίο των ελληνοτουρκικών δείχνει πως θέλει να παραμείνει στο τραπέζι του διαλόγου, με το ερώτημα βέβαια να είναι ποια ατζέντα θα επιχειρήσει να βάλει μπροστά. Και μένει να φανεί ποιες αναφορές θα κάνει από την Αθήνα, όπου είναι προγραμματισμένο να πραγματοποιηθεί στις 7 Δεκεμβρίου το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας.

Τους προηγούμενους μήνες από την πλευρά της Άγκυρας είχαν διατηρηθεί χαμηλοί τόνοι και είχε αποφευχθεί μια ακραία ρητορική όσον αφορά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ωστόσο τις τελευταίες ημέρες σταδιακά οι τόνοι ανεβαίνουν και η τουρκική πλευρά δείχνει πως δεν έχει ξεχάσει την αναθεωρητική ατζέντα.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν … ξαναθυμήθηκε την «γεωγραφία της καρδιάς», μιλώντας για μια σειρά από πόλεις, μεταξύ των οποίων και η Θεσσαλονίκη. Στο μεταξύ ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν χαρακτήρισε «προτεραιότητα» για την Τουρκία την κατάσταση της μειονότητας στη Δυτική Θράκη (την οποία ανέφερε ως «τουρκική») και των «ομογενών που ζουν στα Δωδεκάνησα» , ενώ επέμεινε στην ίδια γραμμή στο Κυπριακό.

Υπενθυμίζεται πως είχαν προηγηθεί προκλητικές αναφορές του αρχηγού του τουρκικού πολεμικού ναυτικού Ερζουμέντ Τατλίογλου, που ισχυρίστηκε πως «στο Αιγαίο υπάρχουν νησιά που αμφισβητείται η κυριαρχία τους». Μάλιστα επέστρεψε σε μια εμπρηστική ρητορική, μιλώντας περί «αποστρατικοποίησης νησιών».

Την ίδια στιγμή πάντως η Άγκυρα θέλει να διατηρήσει ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας και δεν θέλει να αναλάβει την ευθύνη για την επιδείνωση του κλίματος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις (σε μια εποχή μάλιστα που η διεθνής κοινότητα έχει το βλέμμα στραμμένο στη Μέση Ανατολή). Είναι ενδεικτικό πως ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας σημείωσε πως «επιθυμούμε να προωθήσουμε τις σχέσεις μας με τη γειτονική μας Ελλάδα, μέσω ενός ειλικρινούς και εποικοδομητικού διαλόγου στη βάση μιας θετικής ατζέντας».

Οι ελληνικές κόκκινες γραμμές

Από την πλευρά της Αθήνας στόχος είναι να συνεχιστεί ο διάλογος, ωστόσο είναι σαφείς και οι κόκκινες γραμμές της χώρας. Μιλώντας στη Βουλή ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης σημείωσε πως «η άποψη της ελληνικής κυβέρνησης είναι ότι θα πρέπει να προσέλθουμε στον διάλογο με την Τουρκία. Είναι σημαντικό και ωφέλιμο για δύο χώρες να συζητούν με καλή πίστη, αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι αναιρούμε ούτε κατ’ ίχνος οποιαδήποτε από τα εθνικά μας συμφέροντα ούτε θέματα κυριαρχίας μπορούν να τεθούν σε επίπεδο πολιτικού διαλόγου».

Αυτό που σημειώνεται από την ελληνική πλευρά είναι πως υπάρχουν θεμελιώδεις διάφορες με την τουρκική πλευρά, ωστόσο πρέπει να παραμείνουν ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας, ιδιαίτερα σε αυτή την εποχή όπου υπάρχει η κρίση στη Μέση Ανατολή. Και μπορεί να υπάρχει διαφωνία με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν όσον αφορά στο ρόλο της Χαμάς αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν μπορεί να επιχειρηθούν βήματα προόδου στην ελληνοτουρκική προσέγγιση.

Στόχος είναι να αναζητηθούν σημεία επαφής σε θέματα που μπορούν να φέρουν πιο κοντά τις δύο χώρες, όπως η οικονομία, η ενέργεια και το περιβάλλον. Σε αυτή την περίπτωση στη συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας μπορεί να προχωρήσει η υπογραφή μιας σειράς μνημονίων κατανόησης, μεταξύ των οποίων και η συμφωνία για το μεταναστευτικό.