Ποινικός κώδικας: Τι αλλάζει το νομοσχέδιο σε ποινές φυλάκισης και ενδοοικογενειακή βία

Εν μέσω σφοδρών αντιδράσεων ψηφίζεται σήμερα το νομοσχέδιο για την αναμόρφωση του ποινικού κώδικα που θα φέρνει αλλαγές αναφορικά με την έκτιση της ποινής ενώ περιλαμβάνει και διατάξεις με στόχο την ταχύτερη απονομή της Δικαιοσύνης.

Οι βασικές αλλαγές 

Στο νομοσχέδιο, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνεται:

• Αύξηση του ανωτάτου ορίουκάθειρξης για κακουργήματα από τα 15 στα 20 έτη.
• Αύξηση του ανωτάτου ορίου κάθειρξης επί συρροής κακουργημάτων στα 25 έτη (από 20). Αντίστοιχα και επί συρροής πλημμελημάτων στα 10 έτη (από 8).
• Η αναστολή της ποινής για πλημμελήματα μετατρέπεται από κανόνα σε εξαίρεση. Θα μπορεί να χορηγηθεί σε ποινές φυλάκισης έως ένα έτος όταν οι αμετάκλητες προηγούμενες καταδίκες δεν υπερβαίνουν το ένα έτος.
• Για ποινές φυλάκισης έως 2 έτη, προτεραιότητα αποτελεί η έκτιση ποινών με τους εναλλακτικούς τρόπους κοινωφελούς εργασίας ή μετατροπής της ποινής σε χρήμα ή σε κατ’ οίκον έκτιση με ηλεκτρονική επιτήρηση.
• Για ποινές φυλάκισης από 2 έως 3 έτη προβλέπεται έκτιση σε σωφρονιστικό κατάστημα του συνόλου ή μέρους της ποινής από 30 ημέρες έως 6 μηνών, κατά την κρίση του δικαστηρίου.
• Για ποινές φυλάκισης άνω των 3 ετών προβλέπεται έκτιση σε σωφρονιστικό κατάστημα του συνόλου ή μέρους της ποινής από το 1/5 έως τα 2/5 αυτής, κατά την κρίση του δικαστηρίου.
• Αυστηροποίηση ποινών και προϋποθέσεων για υφ’ όρον απόλυση κρατουμένων
• Κοινωφελήςεργασία ή μετατροπή σε χρηματικές για ποινές έως 2 έτη
• Πραγματική έκτιση μέρους ποινών από 2 έως 3 έτη
• Πραγματική έκτιση σε σωφρονιστικό κατάστημα για ποινές άνω των 3 ετών
• Επιτάχυνση και απλοποίηση δικαστικών διαδικασιών
• Κατάργηση Πενταμελούς Εφετείου Κακουργημάτων και ενίσχυση της αρμοδιότητας των Μονομελών Δικαστηρίων
• Υψηλά χρηματικά πρόστιμα για τους δικομανείς και περιορισμός των αναβολών

Ενδοοικογενειακή βία

• Αυστηροποίηση ποινών για ενδοοικογενειακή βία εις βάρος αλλά και ενώπιον ανηλίκου.
• Ποινική διαπραγμάτευση με πρωτοβουλία του Εισαγγελέα
• Αυτεπάγγελτη δίωξη για το γονέα που δεν καταβάλει διατροφή

Καταργείται το «φίλτρο» βουλευμάτων

• Διάταξη που προβλέπει για μια σειρά αδικημάτων την απευθείας παραπομπή σε δίκη των κατηγορουμένων καταργώντας το “φίλτρο” των βουλευμάτων με τα οποία τα αρμόδια δικαστικά συμβούλια αποφαίνονται για την παραπομπή ή την απαλλαγή των κατηγορουμένων
• Διάταξη που για πρώτη φορά προβλέπει την ποινική ευθύνη νομικών προσώπων σε υποθέσεις δωροδοκίας δημοσίων υπαλλήλων για να αποκομίσουν παράνομα οφέλη. Η διάταξη αποσκοπεί στη διαφάνεια της δημόσιας ζωής.

Επιτρέπεται τελικά και δεύτερη αναβολή στις δίκες για λόγους ανωτέρας βίας

Παράλληλα, ο υπουργός Δικαιοσύνης κατέθεσε νέα νομοτεχνική βελτίωση, στο άρθρο 349 του ΚΠΔ, με την οποία προβλέπεται ότι χωρεί δεύτερη αναβολή στην ίδια υπόθεση αποκλειστικά για λόγους ανωτέρας βίας.

Ποινικό αδίκημα οι προπηλακισμοί σε βάρος γιατρών, νοσηλευτών, δασκάλων και καθηγητών

Παράλληλα, περισσότερο προσεκτικοί θα πρέπει να είναι εφεξής «θερμόαιμοι» πολίτες μέσα σε νοσοκομεία και άλλες δομές υγείας. Στο νομοσχέδιο, έχει περιληφθεί άρθρο που ορίζει ότι «όποιος εισέρχεται σε δοµές παροχής υπηρεσιών υγείας, συµπεριλαµβανοµένων των κινητών µονάδων παροχής υπηρεσιών υγείας ή προσεγγίζει κινητές µονάδες παροχής υγειονοµικών υπηρεσιών άµεσης βοήθειας και µε οποιονδήποτε τρόπο, ιδίως µε φωνασκίες, θόρυβο, ύβρεις ή απειλές κατά του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, εργαζοµένων, υπαλλήλων ή ασθενών διαταράσσει τη λειτουργία τους, τιµωρείται µε ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός (1) έτους και χρηµατική ποινή και αν η πράξη συνδέεται µε πρόκληση βιαιοπραγίας, µε ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο (2) ετών και χρηµατική ποινή». 

Το ίδιο προσεκτικοί θα πρέπει να είναι και όσοι εισέρχονται εφεξής σε χώρο πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και µε οποιονδήποτε τρόπο, ιδίως µε φωνασκίες, θόρυβο, ύβρεις ή απειλές κατά του εκπαιδευτικού προσωπικού, εργαζοµένων, υπαλλήλων ή µαθητών διαταράσσουν τη λειτουργία του, γιατί θα βρεθούν αντιμέτωποι με τις ίδιες ποινές. 

Στη συγκεκριμένη διάταξη αναφέρθηκε, ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης, σε παρέμβασή του στην Ολομέλεια.

«Στις 12 Μαρτίου είναι η ευρωπαϊκή ημέρα κατά της βίας εναντίον των γιατρών και των νοσηλευτών. Δεν το γνώριζα. Με ενημέρωσε σήμερα γιατρός που με κάλεσε στο τηλέφωνο για να με προσκαλέσει σε εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη που θα είναι αφιερωμένη σε αυτή την ημέρα. Γιατί με θυμήθηκαν να με καλέσουν; Διότι στο νομοσχέδιο, για πρώτη φορά, υπάρχει διάταξη η οποία προστατεύει τους γιατρούς, τους νοσηλευτές και τους διασώστες του ΕΚΑΒ, από τη βία που ασκείται εναντίον τους, όταν ασκούν τα καθήκοντά τους», είπε ο υπουργός Δικαιοσύνης και πρόσθεσε: «Ακούμε κριτική (σ.σ. από τα κόμματα της αντιπολίτευσης) ότι νομοθετούμε με βάση ένα λαϊκό αίσθημα. Όχι. Νομοθετούμε με βάση τις πραγματικές ανάγκες. Φαντάζομαι θα μας καλέσουν καθηγητές και δάσκαλοι. Γιατί για πρώτη φορά νομοθετούμε και δημιουργούμε ποινικά αδικήματα για όσους ασκούν πράξεις βίας εναντίον τους. Αυτό δεν είναι ποινικός λαϊκισμός. Είναι μια γνήσια απάντηση σε υπαρκτά προβλήματα του ελληνικού λαού και κοινωνικών ομάδων που δρουν για το καλό του κοινωνικού συνόλου».

Υποχρεωτικός διορισμός συνηγόρου στα πλημμελήματα

Παράλληλα, τροπολογία προβλέπει και υποχρεωτικό διορισμό συνηγόρου στα πλημμελήματα που ανήκουν στην καθ΄ύλην αρμοδιότητα τριμελούς πλημμελειοδικείου.

Με τη συμπλήρωση του σχετικού άρθρου στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (άρθρο 340) αντιμετωπίζεται ζήτημα της διασφάλισης του υπερασπιστικού δικαιώματος των κατηγορουμένων για εγκλήματα που κατά αυξημένη πιθανολόγηση περιέχουν δυσχερή αποδεικτικά ζητήματα και δυνητικά μπορούν να οδηγήσουν σε μεγάλης διάρκειας στερητική της ελευθερίας ποινή, σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση της τροπολογίας.

Αναφέρεται επίσης ότι η ρύθμιση κρίνεται αναγκαία, καθώς με την ισχύουσα ρύθμιση καταλείπονται εκτός του ρυθμιστικού πεδίου της σημαντικής απαξίας αδικήματα, όπως η υπεξαίρεση ιδιαίτερα μεγάλης αξίας, η πλαστογραφία με ιδιαίτερα μεγάλη ζημία και η εκβίαση, προκειμένου να εξασφαλισθεί πως κατηγορούμενος θα δικάζεται με τη συνδρομή συνηγόρου που θα προασπίζει αποτελεσματικά τα δικαιώματά του.