Μιχάλης Ιγνατίου: Μήνυμα ΗΠΑ στην Τουρκία - Αποχωρήστε από την ΑΟΖ

Η διεθνής κοινότητα, µε πρώτη την αµερικανική υπερδύναµη, κάνει ενέργειες προς την πλευρά της Τουρκίας ώστε να την πείσει να τερµατίσει τα «παιχνίδια πολέµου» στην Ανατολική Μεσόγειο και να σταµατήσει το άνευ προηγουµένου «µπούλινγκ» εναντίον της Κυπριακής Δηµοκρατίας.

Σύµφωνα µε πληροφορίες του «Εθνους της Κυριακής», οι προσπάθειες είναι µαζικές, αλλά µέχρι στιγµής δεν έχουν στεφθεί µε επιτυχία, καθώς η Τουρκία προβάλλει το έωλο «επιχείρηµα» ότι βρίσκεται στα όρια της κυπριακής ΑΟΖ για να προστατεύσει δήθεν τα συµφέροντα των Τουρκοκυπρίων, τους οποίους χρησιµοποιεί ασύστολα.

Η κατάσταση περιγράφεται δύσκολη, διότι ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, εµφανίζεται αµετάπειστος, παρά το γεγονός ότι γνωρίζει πως οι κυρώσεις από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι «µια πιθανή εξέλιξη», αν και δεν υπάρχει ακόµα η απαιτούµενη οµοφωνία (consensus). Ενηµερώνοντας τους ηγέτες των χωρών-µελών της ΕΕ στη Ρουµανία, ο πρόεδρος της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, ήταν απόλυτος για την ανάγκη οι εταίροι της στην Ευρώπη να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων και να σταθούν στο πλευρό της Κύπρου.

«∆εν µπορείτε», φέρεται να είπε ο κ. Αναστασιάδης, που ήταν σε κατάσταση θυµού, «να επιβάλλετε κυρώσεις σε χώρες µη µέλη της ΕΕ και στην περίπτωση της Κύπρου να κλείνετε τα µάτια». ∆ιπλωµατική πηγή είπε στο «Εθνος της Κυριακής» ότι ο Κύπριος πρόεδρος «δεν έκρυψε την οργή του», καθώς θεωρεί αδικαιολόγητη τη στάση των ηγετών µερικών χωρών-µελών της Ενωσης.

Συνομιλίες με το Πεντάγωνο

Η κυπριακή πλευρά, συνεπικουρούµενη από το Μέγαρο Μαξίµου και το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, έχει επικοινωνήσει µε τις κυβερνήσεις χωρών που θα µπορούσαν να απευθυνθούν στην Αγκυρα και να της ζητήσουν να συνετιστεί. Σύµφωνα µε την ίδια πηγή, ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου, Νίκος Χριστοδουλίδης, που επισκέφθηκε εκτάκτως το Παρίσι, συνοµίλησε επίσης µε αξιωµατούχους του Στέιτ Ντιπάρτµεντ, της Γερµανίας, της Ρωσίας και άλλων χωρών.

Η πηγή είπε ότι κατά τη συνοµιλία του µε τον υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Φίλιπ Ρίκερ, που αντικατέστησε πρόσφατα τον Γουές Μίτσελ, άκουσε µε ικανοποίηση ότι γίνονται παρεµβάσεις προς την Αγκυρα σε όλα τα επίπεδα. Οι Αµερικανοί στέκουν σταθερά στη νέα θέση που εξέφρασαν την περασµένη Κυριακή, ανταποκρινόµενοι σε ερώτηµα του «Εθνους της Κυριακής», ότι πρέπει να σταµατήσει πάραυτα κάθε δραστηριότητα της Τουρκίας στην περιοχή. Είναι σηµαντικό ότι έχουν τονίσει προς την κατοχική δύναµη ότι διαφωνούν µε την τακτική των προκλήσεων και των τετελεσµένων γεγονότων.

Η τοποθέτηση των ΗΠΑ έγκειται στο γεγονός ότι, κατά τη γνώµη τους, επηρεάζονται και τα δικά τους συµφέροντα, αν και η Τουρκία φρόντισε να µην ενοχλήσει ποτέ κατά τη διάρκεια των γεωτρήσεων του αµερικανικού κολοσσού Exxon Mobil στο τεµάχιο 10 της κυπριακής ΑΟΖ. Η αµερικανική πλευρά διεµήνυσε στην Αγκυρα ότι δεν επιθυµεί προβλήµατα στην Ανατολική Μεσόγειο, στην οποία έχει επιστρέψει κανονικά και διεκδικεί τον πρώτο ρόλο. Σύµφωνα µε αναλυτές, µετά το ξεκαθάρισµα των «λογαριασµών» µε τη Ρωσία στη Βαλκανική, οι Αµερικανοί θα επιχειρήσουν το ίδιο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Στους σχεδιασµούς τους περιλαµβάνονται, εκτός του Ισραήλ, η Κύπρος, η Αίγυπτος και η Ελλάδα. Οπως ειπώθηκε, η Κύπρος θα µπορούσε να αποδειχθεί στο σύντοµο µέλλον ως µία εκ των πλέον σηµαντικών της βάσεων στον κόσµο.

Οι Αµερικανοί επικοινώνησαν µε τους Τούρκους και σε διπλωµατικό και σε στρατιωτικό επίπεδο, και εξέφρασαν «βαθιά ανησυχία» για τις προθέσεις που εξήγγειλε η Τουρκία να πραγµατοποιήσει υπεράκτιες γεωτρήσεις σε περιοχή που η Κυπριακή ∆ηµοκρατία θεωρεί ότι είναι µέρος της δικής της ΑΟΖ.

Βλέπουν κίνδυνο

«Αυτό το βήµα» ανέφερε η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτµεντ, εννοώντας την απειλή της Τουρκίας για γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, «είναι πολύ προκλητικό και εγείρει τον κίνδυνο να αυξηθεί η ένταση στην περιοχή». Η Ουάσιγκτον κάλεσε τις τουρκικές Αρχές «να σταµατήσουν αυτές τις δραστηριότητες». Επίσης, ενθάρρυνε όλα τα µέρη «να ενεργήσουν µε αυτοσυγκράτηση». Χθες Σάββατο επρόκειτο να πραγµατοποιηθεί τηλεφωνική συνοµιλία µεταξύ του Αµερικανού υπουργού Εξωτερικών µε τον Τούρκο οµόλογό του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, για το θέµα της αγοράς του ρωσικού συστήµατος S-400, που οι Αµερικανοί απαιτούν να ακυρωθεί, και της ζώνης ασφαλείας στη Συρία.

Η Λευκωσία και η Αθήνα ευελπιστούν ότι ο κ. Ποµπέο θα θέσει και τις αµερικανικές ανησυχίες για τις προκλήσεις της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ. Μέχρι τη στιγµή που γράφονταν αυτές οι γραµµές, οι Τούρκοι δεν είχαν ανταποκριθεί στις εκκλήσεις των Αµερικανών, των Γάλλων και των Γερµανών, αν και οι τελευταίοι τα «µάσησαν» στον κ. Αναστασιάδη, αφού -όπως είναι γνωστό- έχουν τα δικά τους εµπορικά συµφέροντα, τα οποία θα επηρεαστούν στην περίπτωση που η Κύπρος επιµένει στις κυρώσεις εκ µέρους της ΕΕ. Πάντως, ο τρόπος µε τον οποίο αντιµετωπίστηκε η έκκληση του κ. Αναστασιάδη αποδεικνύει ότι οι Ευρωπαίοι περιορίζονται σε σκληρές δηλώσεις, αλλά στην πράξη -µέχρι στιγµής αποφεύγουν το «µαστίγιο».

Η Λευκωσία απορρίπτει τη δικαιολογία των «εθνικών συµφερόντων» και ο κ. Αναστασιάδης -χωρίς να αναφερθεί ονοµαστικά στη Βενεζουέλα και την Ουκρανία- ρώτησε στην οµιλία του ότι για άλλες περιπτώσεις, που επίσης θίγονταν «εθνικά συµφέροντα», επιβλήθηκαν κυρώσεις. Αντίθετα, στην περίπτωση της Κύπρου προβάλλονται δικαιολογίες. Ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου θα µεταβεί τη ∆ευτέρα στις Βρυξέλλες για να παραστεί στο Συµβούλιο Υπουργών, όπου θα ενηµερώσει για την κατάσταση που δηµιούργησε η Τουρκία εναντίον της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας και την οποία ο κ. Αναστασιάδης χαρακτήρισε «δεύτερη εισβολή». Σύµφωνα µε πληροφορίες, ο κ. Χριστοδουλίδης θα ανακοινώσει ότι η Κυπριακή ∆ηµοκρατία θα προχωρήσει στην επιβολή κυρώσεων εναντίον της τουρκικής εταιρείας πετρελαίου TRAO και των στελεχών της, και θα ζητήσει από τους οµολόγους του όπως όλες οι χώρες-µέλη σεβαστούν και υλοποιήσουν αυτή την απόφαση. Η Λευκωσία έχει σκεφθεί να προχωρήσει και σε άλλες ενέργειες, που θα ανακοινώσει ο κ. Χριστοδουλίδης.

Η γαλλική ασπίδα και το τουρκικό σχέδιο

Ύστερα από συνοµιλίες που είχε ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου, κ. Χριστοδουλίδης, µε Ρώσους αξιωµατούχους, ο υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, επικοινώνησε µε τον Τούρκο οµόλογό του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Ο τελευταίος φέρεται να διακινεί ένα σχέδιο για «πακετοποίηση» των ανοικτών θεµάτων που έχει η Τουρκία µε την Ελλάδα και την Κύπρο. Στο «πακέτο» αυτό η Αγκυρα θέλει να συµπεριλάβει τις απαιτήσεις της στο Αιγαίο, στα θέµατα ενέργειας και στο Κυπριακό. Τόσο η Λευκωσία όσο και η Αθήνα αναµένεται να απορρίψουν αυτή την τουρκική ιδέα.

Ωστόσο, σύµφωνα µε πληροφορίες, λίγες ευρωπαϊκές χώρες θεωρούν ότι θα ήταν καλή βάση για συζήτηση. Με τον τρόπο αυτό η Τουρκία θα έχει κέρδη και στα τρία ζητήµατα που θέτει, ενώ η Αθήνα και η Λευκωσία θα είναι οι χαµένες, καθώς θα έχουν σηµαντικές απώλειες. Την ιδέα αναµένεται να απορρίψει και το Ισραήλ, που έχει στρατηγικά συµφέροντα στην περιοχή. Ο πρωθυπουργός Μπενιαµίν Νετανιάχου φέρεται να είχε στείλει το µήνυµα στον πρόεδρο της Κύπρου και τον πρωθυπουργό της Ελλάδας ότι δεν πρέπει να επιτραπεί να εισέλθει η Τουρκία από την πίσω πόρτα στην ευρύτερη γειτονιά, εννοώντας µέσω µιας κακής λύσης του Κυπριακού. Για το θέµα των τουρκικών προκλήσεων, η Λευκωσία δεν νιώθει µόνη.

Ωστόσο, η ανησυχία έγκειται στην τάση της Τουρκίας να δηµιουργεί τετελεσµένα. Η κυπριακή ηγεσία εκφράζει τον φόβο ότι, εάν δεν αποτραπεί η γεώτρηση και εάν δεν πειστεί η Τουρκία να αποχωρήσει, θα έχει να αντιµετωπίσει µια δυσάρεστη κατάσταση. ∆ιότι, ως γνωστόν, όπου εισβάλλει η Τουρκία µένει. Μάλιστα, εκτός των κυπριακών κατεχοµένων, έχουµε και τα παραδείγµατα της Συρίας και του Ιράκ, όπου οι τουρκικές δυνάµεις εισέβαλαν και παραµένουν ακόµη στα συριακά και ιρακινά εδάφη.

Πάντως, στη Λευκωσία καταγράφουν ως θετικές εξελίξεις την παρέµβαση της Αµερικής, η οποία άλλαξε άρδην στάση, και τις διαβεβαιώσεις του προέδρου της Γαλλίας Εµανουέλ Μακρόν στον κ. Αναστασιάδη ότι τα συµφέροντα της χώρας του ταυτίζονται µε αυτά της Κύπρου. Η γαλλική εταιρεία Total ετοιµάζεται για τη δική της γεώτρηση και, σύµφωνα µε όλες τις πληροφορίες, το γεωτρύπανό της θα προστατευθεί από γαλλικές φρεγάτες. Επίσης, αξίζει να σηµειωθεί ότι αµερικανικά πολεµικά πλοία βρίσκονται στην περιοχή, όπου µία από τις εντολές που έχουν λάβει είναι να προστατεύσουν τα συµφέροντα της Exxon Mobil. Η Λευκωσία ευελπιστεί ότι οι ξένες δυνάµεις δεν θα την αφήσουν µόνη όταν εξαντληθούν τα διπλωµατικά µέσα που έχει στη διάθεσή της.