Τουρκικός τσαμπουκάς στην κυπριακή ΑΟΖ - Τα οικόπεδα που θέλει το ψευδοκράτος

«Δραστηριότητες» σε περιοχές εντός της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης προανήγγειλε χθες, µε ανακοίνωσή της, η τουρκική πλευρά, αναβαθµίζοντας έτσι το επίπεδο των προκλήσεων κατά της Κυπριακής Δηµοκρατίας σε µια εξαιρετικά κρίσιµη χρονική συγκυρία για τις ενεργειακές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ηταν 22 Σεπτεµβρίου 2011 όταν το ψευδοκράτος, µέσα σε ένα όργιο παρανοµίας και ενάντια σε κάθε έννοια διεθνούς δικαίου, «εκχώρησε» στην κρατική Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου (Turkish Petroleum Corporation, TPAO) την «άδεια» να πραγµατοποιήσει έρευνες για υδρογονάνθρακες στις περιοχές των «οικοπέδων» της «τουρκοκυπριακής Αποκλειστικής Οικονοµικής Ζώνης».

Ο λόγος για µια σειρά από τουρκοκυπριακά «οικόπεδα» τα οποία ωστόσο έρχονται, σύµφωνα µε τους χάρτες του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, να «σκεπάσουν» µέρη των τεµαχίων 1, 3, 2, 8, 9, 12 και 13 της ήδη οριοθετηµένης και αναγνωρισµένηςαπό τη διεθνή κοινότητα Αποκλειστικής Οικονοµικής Ζώνης της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας. Επτά χρόνια µετά, η Τουρκία έρχεται πλέον να µας θυµίσει εκείνη την παράνοµη συµφωνία του 2011, προαναγγέλλοντας νέες τουρκικές «πειρατείες». «Εκτός από τη δική µας υφαλοκρηπίδα, θα αρχίσουµε να δραστηριοποιούµαστε και στις περιοχές που έχει αδειοδοτήσει η Τουρκική ∆ηµοκρατία της Βόρειας Κύπρου» διακήρυξε χθες ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, Χαµί Ακσόι.

Η ανακοίνωση του Ακσόι ανεβάζει τον πήχη των τουρκικών προκλήσεων σε µια κρίσιµη χρονική συγκυρία, µόλις λίγα 24ωρα µετά την έναρξη των γεωτρητικών ερευνών από την αµερικανική ExxonMobil στο οικόπεδο 10 της κυπριακής ΑΟΖ αλλά και µόλις λίγες ώρες µετά την επίσκεψη που πραγµατοποίησε στη Λευκωσία ο Αµερικανός υφυπουργός Εξωτερικών αρµόδιος για θέµατα Ενεργειακών Πόρων, Φράνσις Φάνον.

Σε κόκκινο πλαίσιο οι περιοχές που έχει οριοθετήσει η Τουρκία με το ψευδοκράτος ως τουρκοκυπριακές. Όπως φαίνεται καλύπτουν τα Οικόπεδα 1, 2, 3, 8, 9, 12 και 13 της κυπριακής ΑΟΖ. Πηγή χάρτη: mfa.gov.tr

Με πράσινο χρώμα οι περιοχές των Οικοπέδων 1, 4, 5, 6 και 7 της κυπριακής ΑΟΖ που διεκδικεί η Τουρκία ως κομμάτι της τουρκικής υφαλοκρηπίδας. Πηγή χάρτη: mfa.gov.tr

Με ροζ χρώμα οι περιοχές τις οποίες έχει εκχωρήσει το ψευδοκράτος στην κρατική Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου (TPAO) για έρευνες υδρογονανθράκων. Πηγή χάρτη: mfa.gov.tr

«Προειδοποίηση»

Η έναρξη των εργασιών από την Exxon όχι µόνο «δεν συµβάλλει στη σταθερότητα της περιοχής», αλλά αντίθετα «ενδέχεται να αλλάξει και ορισµένες ευαίσθητες ισορροπίες» σε σχέση µε την επίλυση του Κυπριακού, σηµειώνει στην ανακοίνωσή του το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, επαναφέροντας µάλιστα την «προειδοποίηση» της Τουρκίας ενάντια σε όλες εκείνες τις εταιρείες (ExxonMobil, Total, ENI κ.ά.) που συµµετέχουν σε αυτές τις «µονοµερείς», όπως τις αποκαλεί, δραστηριότητες έρευνας και εξόρυξης της ελληνοκυπριακής πλευράς. Οι Τούρκοι δεν πρόκειται να προκαλέσουν την Exxon στο οικόπεδο 10, το οποίο άλλωστε επισήµως δεν διεκδικούν.

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου πραγµατοποιεί διήµερη επίσκεψη στις ΗΠΑ, σήµερα και αύριο, διεκδικώντας «ανταλλάγµατα» από τους Αµερικανούς σε άλλα µέτωπα, όπως είναι εκείνα των πάγιων τουρκικών αιτηµάτων περί έκδοσης του Φετουλάχ Γκιουλέν στην Τουρκία και απόσυρσης της αµερικανικής στρατιωτικής στήριξης στους Κούρδους της Συρίας.

Βλέποντας ωστόσο τις ενεργειακές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο να τρέχουν αφήνοντας την Τουρκία στο περιθώριο, η Αγκυρα διαµηνύει προς όλες τις πλευρές ότι «έχει µερίδιο» στα ενεργειακά κοιτάσµατα της περιοχής.

Το καθεστώς Ερντογάν αµφισβητεί τις οριοθετήσεις ΑΟΖ στις οποίες έχει επίσηµα προχωρήσει η Κυπριακή ∆ηµοκρατία µε την Αίγυπτο (το 2003), το Ισραήλ (το 2010) και τον Λίβανο (το 2007). Αµφισβητεί επίσης και όλες τις διµερείς συµφωνίες που έχει συνάψει η Λευκωσία τα προηγούµενα χρόνια µε ξένους ενεργειακούς κολοσσούς για την αξιοποίηση των πόρων στα ήδη οριοθετηµένα οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ.

Λειτουργώντας εκ του πονηρού, η Αγκυρα βάζει στο κάδρο των εξελίξεων και τη δική της πετρελαϊκή εταιρεία, την TPAO, ευελπιστώντας ότι σε περίπτωση, για παράδειγµα, επίλυσης του Κυπριακού, η TPAO θα εµφανιστεί ξαφνικά ως «συνιδιοκτήτρια» όλων εκείνων των οικοπέδων της κυπριακής ΑΟΖ που διεκδικούσε άλλοτε το ψευδοκράτος. 

Σε πρακτικό επίπεδο, οι Τούρκοι δεν έχουν µέχρι στιγµής πραγµατοποιήσει γεωτρήσεις µακριά από τις ακτές τους και θα είναι πολύ δύσκολο να πραγµατοποιήσουν, όχι µόνο σε επίπεδο τεχνικό αλλά και σε επίπεδο γεωπολιτικό.

∆ιεθνές δίκαιο

«Αλλο σεισµικές έρευνες και άλλο γεωτρήσεις. Η γεώτρηση είναι άλλης τάξεως θέµα, πολύ ισχυρότερο, για το διεθνές δίκαιο απ’ ό,τι η σεισµική έρευνα» εξηγεί στο «Εθνος» ο Κωνσταντίνος Φίλης, διευθυντής των ερευνητικών προγραµµάτων του Ινστιτούτου ∆ιεθνών Σχέσεων. Υπ’ αυτή την έννοια εξηγείται σε έναν βαθµό και το γεγονός ότι το τουρκικό πλωτό γεωτρύπανο Fatih παραµένει επί του παρόντος στα ανοιχτά της Αττάλειας ενώ η πλατφόρµα Rowan Norway στα ανοιχτά της Μερσίνας, όχι µακριά δηλαδή από τις νότιες ακτές της Τουρκίας.

Τουρκικά ερευνητικά πλοία, ωστόσο, όπως το σεισµογραφικό Barbaros ή το Oruç Reis, έχουν πολύ µεγαλύτερα περιθώρια κινήσεων και θα µπορούσαν ενδεχοµένως να επιχειρήσουν προκλητικές κινήσεις το προσεχές διάστηµα εντός των ορίων της κυπριακής ΑΟΖ (όπως είχε κάνει και το τουρκικό ερευνητικό Piri Reis το 2011), ενδεχοµένως σε οικόπεδα που δεν έχουν ήδη αδειοδοτηθεί, όπως είναι τα 4, 5, 7, 1 και 13, µε τα βλέµµατα να στρέφονται κυρίως στο προς αδειοδότηση τεµάχιο 7.

Πολλά, άλλωστε, από τα εν λόγω οικόπεδα τα διεκδικούν οι Τούρκοι ως δικά τους, επικαλούµενοι είτε την τουρκική υφαλοκρηπίδα που τους εξασφαλίζει θαλάσσια σύνορα µε την Αίγυπτο είτε τα δικαιώµατα των Τουρκοκυπρίων, οι οποίοι ωστόσο έχουν εκχωρήσει σχετικές «άδειες» ερευνών στην τουρκική TPAO. Ετσι, για να έχουν λαµβάνειν σε κάθε περίπτωση… «Καζάν-καζάν», που θα έλεγε και ο Ερντογάν.

Ο πρόεδρος στην Κύπρο

Από την Κύπρο, όπου βρέθηκε χθες, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δηµοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος έστειλε τα δικά του µηνύµατα, υπογραµµίζοντας ότι η λύση του κυπριακού προβλήµατος θα πρέπει να διασφαλίζει στην Κυπριακή Δηµοκρατία, τουλάχιστον, τα εξής χαρακτηριστικά: την οργάνωση µε χαρακτηριστικά οµοσπονδιακού κράτους, τη µία και ενιαία διεθνή νοµική προσωπικότητα, καθώς και τη δυνατότητα πλήρους άσκησης της εσωτερικής και εξωτερικής της κυριαρχίας.