Συνθήκη της Λωζάνης: Πάρκο μνήμης για την ανταλλαγή των προσφύγων στήνει η Σμύρνη

Σχεδόν έναν αιώνα μετά την συνθήκη της Λωζάνης και την υποχρεωτική ανταλλαγή μεταξύ των Ελλήνων ορθοδόξων κατοίκων από την Τουρκία και των Μουσουλμάνων κατοίκων από την Ελλάδα, η Σμύρνη δημιουργεί ένα Πάρκο Μνήμης, σηματοδοτώντας με αυτόν τον τρόπο την συμφιλίωση των δύο λαών. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία του νεοεκλεγέντος δημάρχου Κόνακ- του κεντρικότερου δήμου της Σμύρνης-Αμπντούλ Μπατούρ, ο οποίος εφαρμόζει από την πρώτη στιγμή μια πολιτική εξωστρέφειας, επιδιώκοντας γέφυρες συνεργασίες με την ελληνική πλευρά και ιδιαίτερα με την Θεσσαλονίκη. 

Το πάρκο θα δημιουργηθεί στην περιοχή του Εσρέφ Πασά, στις παρυφές της πολης της Σμύρνης όπου εγκαταστάθηκαν οι μουσουλμάνοι κάτοικοι οι οποίοι ήρθαν κυρίως στην Τουρκία από την Μυτιλήνη και την Κρήτη βάσει της συμφωνίας της Λωζάνης για την ανταλλαγή των προσφύγων το 1923. Τούρκος δημιουργός φιλοτεχνεί αυτήν την περίοδο ένα άγαλμα το οποίο θα συμβολίζει την ανταλλαγή των πληθυσμών. Το «Πάρκο της Ανταλλαγής Προσφύγων» αναμένεται να εγκαινιαστεί στην Σμύρνη αρχές καλοκαιριού. «Θέλουμε να σηματοδοτήσουμε την ειρηνική συνύπαρξη και συμφιλίωση των δύο λαών. Είναι ένα Πάρκο Μνήμης για όλους αυτούς τους ανθρώπους που έφυγαν από την Σμύρνη αλλά και για όσους ήρθαν με την ανταλλαγή των πληθυσμών. Θα αποτελέσει ένα σημαντικό μήνυμα και για τις δυο κοινότητες. Στόχος μας είναι η ανάδειξη όλων των κοινών χαρακτηριστικών, αξιών, δεσμών και της κουλτούρας των δύο πλευρών» είπε στο ethnos.gr ο Αμπντούλ Μπατούρ λίγο μετά την παρουσίαση της ελληνικής έκδοσης του βιβλίου «Σμύρνη, το αστέρι του Λεβάντε - Λεβαντίνοι, Έλληνες, Αρμένιοι και Εβραίοι» του τούρκου συγγραφέα Μπουλέντ Σένοτζακ στη Θεσσαλονίκη την Πέμπτη (20.1).

Εξάλλου και ο προπάππους του 62χρονου αρχιτέκτονα γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Γρεβενά. Έφυγε, όμως, για τη Σμύρνη το 1923 από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης με την ανταλλαγή των πληθυσμών. Στην πρωτοβουλία του δήμου Κόνακ διάθεση συμμετοχής έχει εκφράσει από ελληνικής πλευράς και ο δήμος Πυλαίας-Χορτιάτη. Ο κ. Μπατούρ ο οποίος επισκέφθηκε για δεύτερη φορά μέσα σε λίγους μήνες την Θεσσαλονίκη (είχε συμμετάσχει στη Philoxenia τον περασμένο Νοέμβριο) συναντήθηκε την Πέμπτη (20.2) με τον δήμαρχο Πυλαίας-Χορτιάτη και πρόεδρο της ΠΕΔ-ΚΜ Ιγνάτιο Καϊτετζίδη ο οποίος τόνισε ότι ο ελληνικός δήμος θα σταθεί αρωγός στην τουρκική προσπάθεια. 

Εκτός από το δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη ο 62χρονος αρχιτέκτονας επισκέφτηκε την Τετάρτη (19.1) και τον δήμο Αμπελοκήπων-Μενεμένης και συναντήθηκε με τον πατέρα Αθηναγόρα ο οποίος έχει συνδέσει το έργο του με την κοινότητα των Ρομά στο Δενδροπόταμο. Οι δύο πλευρές συζήτησαν τις δυνατότητες συνεργασίες με επίκεντρο τον πληθυσμό των Ρομά.  Στον δήμο του Κόνακ στην Σμύρνη ζουν περισσότεροι από 70.000 Ρομά (σε σύνολο 400.000 κατοίκων) και ο Αμπντούλ Μπατούρ έχει τιμηθεί πρόσφατα από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως ο πιο φιλικός δήμαρχος για κατοίκους Ρομά. «Θέλουμε να ανταλλάξουμε καλές πρακτικές και πολιτικές οι οποίες θα στοχεύουν στην γρηγορότερη ένταξη των Ρομά στην κοινωνία». Μεταξύ άλλων στο Κόνακ το τελευταίο διάστημα έγιναν στοχευμένες προσπάθειες ανέγερσης νηπιαγωγείων για τους Ρομά και εφαρμόστηκαν πρότυπες κοινωνικές πολιτικές για τις γυναίκες και τα παιδιά. 

Μήνυμα για τη διαφύλαξη της τουρκικής και μουσουλμανικής κληρονομιάς της Θεσσαλονίκης έστειλε ο Τούρκος Πρόξενος

Εκτός από τις συναντήσεις στους δήμους Αμπελοκήπων-Μενεμένης, Πυλαίας-Χορτιάτη ο δήμαρχος του Κόνακ έδωσε το παρών και στην παρουσίαση της ελληνικής έκδοσης του βιβλίου από τις εκδόσεις Επίκεντρο «Σμύρνη, το αστέρι του Λεβάντε - Λεβαντίνοι, Έλληνες, Αρμένιοι και Εβραίοι» του τούρκου συγγραφέα Μπουλέντ Σένοτζακ η οποία πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη (20.1) στο Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης. Το βιβλίο σκιαγραφεί την ιστορία της Σμύρνης από τον 17ο αιώνα μέχρι το τέλος της δεύτερης δεκαετίας του 20ου αιώνα.

Για το βιβλίο μεταξύ άλλων μίλησαν ο γενικός πρόξενος της Τουρκίας στη Θεσσαλονίκη Εφέ Τσεϊλάν, υπογραμμίζοντας ότι η Σμύρνη, όπως κα η Θεσσαλονίκη είναι πόλεις γεμάτες «ελπίδα και ομορφιά». Αφού ανέφερε ότι η Σμύρνη «συνεχίζει να μας μαγεύει με την πολυπολιτισμικότητά της και την ταυτότητά της», όπως επίσης «η Θεσσαλονίκη, με την πολυπολιτισμική της ιστορία» είναι μια «ιδιαίτερα σημαντική πόλη», συνέχισε λέγοντας πως «την τελευταία περίοδο στη Σμύρνη και τη γύρω περιοχή, καταβάλλεται μια μεγάλη προσπάθεια για την ανακαίνιση των ναών που ανήκουν στη χριστιανική και την εβραϊκή θρησκεία, καθώς και στο να βγουν στο φως τα κτίσματα της κλασσικής εποχής. Πιστεύω ότι αυτές οι προσπάθειες αξίζουν το έπαινό μας. Προσκαλώ όλους τους φίλους μας Έλληνες να επισκεφτούν την περιοχή και να δουν τις εργασίες που γίνονται εκεί. Θα ήθελα να σας πω, ότι περιμένω και από τους διοικούντες της Θεσσαλονίκη να επιδείξουν την ίδια προσπάθεια για την διαφύλαξη της τουρκικής και μουσουλμανικής κληρονομιάς της πόλης, καθώς και για την ευτυχία και την ευημερία των συμπολιτών τους που ακόμη και σήμερα διατηρούν αυτή την ταυτότητα».

Για το βιβλίο μίλησαν επίσης ο σύμβουλος ανάπτυξης Μιχάλης Τριανταφυλλίδης, ο επιχειρηματίας και φίλος του συγγραφέα, Αλέξανδρος Περτσινίδης, και ο Πέτρος Παπασαραντόπουλος.