Ξεκινάει το κρίσιμο Eurogroup - Οι προτάσεις διάσωσης που βρίσκονται στο τραπέζι

Πιο πολιτική από ποτέ, αλλά και υπαρξιακή για την ίδια την Ευρώπη, είναι η συζήτηση που θα πραγματοποιηθεί σήμερα στο Eurogroup. Η κουβέντα των υπουργών Οικονομικών θα κρίνει ποια οικονομικά εργαλεία θα βοηθήσουν την ευρωπαϊκή οικονομία να σώσει ο,τι σώζεται τώρα και –κυρίως- να ανασυντάξει τις δυνάμεις της μετά την κρίση του κορονοϊού.

Η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν έχει ζητήσει ένα «Σχέδιο Μάρσαλ» για την ανασυγκρότηση της Ευρώπης. Και η αλήθεια είναι ότι όλοι συμφωνούν ότι η κρίση που αντιμετωπίζει η Ευρώπη είναι χωρίς προηγούμενο. Ακόμα και η Καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ μίλησε χθες για «την μεγαλύτερη πρόκληση από την ίδρυση της ΕΕ» και χαρακτήρισε την πανδημία ως «συμμετρικό σοκ» το οποίο πλήττει το ίδιο όλα τα κράτη – μέλη.

Ωστόσο το τι θα συμπεριλαμβάνει αυτό το Σχέδιο δεν είναι ακόμη καθόλου σαφές, ούτε αυτονόητο. Ενόψει του σημερινού Eurogroup, όλες οι πλευρές έχουν φροντίσει να βάλουν τα χαρτιά τους στο τραπέζι.

Η Γερμανία στηρίζει τη λύση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, «χωρίς ωστόσο περιττούς όρους, οι οποίοι θα ισοδυναμούσαν με επιστροφή στην πολιτική της λιτότητας μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση και θα οδηγούσαν σε άνιση μεταχείριση των μεμονωμένων κρατών μελών». Ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε ωστόσο επανέλαβε ότι θα πει όχι στον ΕΜΣ και θα επιμείνει στα κορονοομόλογα.

Η Γαλλία έχει προτείνει ένα Ταμείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ύψους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ. Η Ολλανδία συμφώνησε, αλλά σε ένα Ταμείο με πολύ λιγότερα χρήματα. Οι Ευρωπαίοι Επίτροποι, αρμόδιοι για την Εσωτερική Αγορά, Τιερί Μπρετόν και για την Οικονομία, Πάολο Τζεντιλόνι επιχειρηματολόγησαν υπέρ της δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού ταμείου, χρηματοδοτούμενου από φόρους, το οποίο θα εκδίδει μακροπρόθεσμα ομόλογα. Και ο εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόσκις δήλωσε ότι «η ΕΕ είναι ανοιχτή σε προτάσεις».

Οι συνεχιζόμενες διεργασίες έχουν επαναφέρει στο προσκήνιο τις βαθιές διαιρέσεις που ενυπάρχουν εδώ και χρόνια στην Ευρώπη και απειλούν τη συνοχή της ΕΕ. Στην πραγματικότητα, το μπρα-ντε-φερ «παίζεται» μεταξύ δύο βασικών ομάδων. Από τη μία είναι οι χώρες- συνήθεις ύποπτοι: η Γερμανία, η Ολλανδία, η Φιλανδία και κάποιοι δορυφόροι τους.

Το μπλοκ αυτό επιμένει στις παλιές τους εμμονές, φοβούμενο την αμοιβαιοποίηση χρέους –με απλά λόγια ανησυχούν ότι ο πλούσιος βορράς θα κληθεί να σώσει τον φτωχό νότο. Η ομάδα των χωρών επιμένει ακόμα ότι η πιο σωστή λύση είναι όλο το βάρος να το επωμιστεί ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας, ο οποίος –ως γνωστόν, ειδικά στη χώρα μας- δίνει μόνο δάνεια με αντάλλαγμα… προγράμματα προσαρμογής. 

Στην αντίπερα όχθη βρίσκεται ο Νότος, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, αλλά και κάποιων εύρωστων χωρών όπως το Λουξεμβούργο. Η ομάδα αυτή ισχυρίζεται ότι η σημερινή κρίση δεν είναι αποτέλεσμα κακοδιαχείρισης καμίας χώρας συγκεκριμένα και πως η ΕΕ χρειάζεται αλληλεγγύη και αμοιβαία διαχείριση των επιπτώσεων της πανδημίας.

«Δεν ζητάμε να αναλάβουν τα χρέη μας οι πλούσιες χώρες του Βορρά, αλλά να υπάρξει ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, δηλαδή αναλογική κατανομή και κοινή διαχείριση στο χρέος που θα δημιουργηθεί λόγω κρίσης», λένε εν ολίγοις οι υποστηρικτές του κορονο-ομολόγου με «μπροστάρηδες» την Ιταλία και την Ισπανία.

Αμετακίνητες οι θέσεις των χωρών

Ενόψει του Eurogroup που ξεκινάει στις 4 ώρα Ελλάδας, όλα δείχνουν ότι οι θέσεις των χωρών δεν έχουν αλλάξει και πολύ, παρά τα βήματα που έχουν γίνει να «γλυκάνουν» το χάπι της μη συμφωνίας για το κορονο-ομόλογο. Χθες, στο EWG οι εκπρόσωποι των κρατών μελών συμφώνησαν να προτείνουν μια σειρά από μέτρα, αλλά το κορονοομόλογο δεν υπήρξε ανάμεσα σε αυτά.

Χθες, πραγματοποιήθηκε επίσης μια νέα τηλεδιάσκεψη του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, με τον Πρόεδρο του Eurogroup Μάριο Σεντένο, την Πρόεδρο της Κορμισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν και την Πρόεδρο της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ. Μετά τη τηλεκλήση, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση:

«Υπάρχει μεγάλο περιθώριο αλληλεγγύης με τα υφιστάμενα μέσα και τα θεσμικά όργανα, πρέπει να εκμεταλλευτούμε πλήρως αυτά τα εργαλεία και να παραμείνουμε ανοιχτά για να κάνουμε περισσότερα. Ο στόχος μας είναι σαφής: θα προστατεύσουμε τους ευρωπαίους πολίτες και τις επιχειρήσεις από τον οικονομικό αντίκτυπο της πανδημίας ", είπε μάλλον ως ευχολόγιο ο Πρόεδρος Σαρλ Μισέλ. «Ο προϋπολογισμός της ΕΕ, η Ενιαία Αγορά και τα μεγάλα επίπεδα επενδύσεων, ιδίως "πράσινων" και ψηφιακών, αποτελούν μέρος της απάντησης. Την επομένη, η οικονομική ανάκαμψη σε όλα τα κράτη μέλη πρέπει να είναι όσο το δυνατόν ταχύτερη και ισχυρότερη. Η απάντηση της ΕΕ θα βοηθήσει να τεθεί το έδαφος προς την κατεύθυνση αυτή. Καλούμε όλα τα μέλη του Eurogroup να εξετάσουν όλα τα δυνατά μέσα με επινοητικό και εποικοδομητικό τρόπο».

Να αποφευχθεί μια ύφεση

Σύμφωνα με το Bloomberg, οι Ευρωπαίοι υπουργοί οικονομικών έχουν δύο στόχους για σήμερα: «ο πρώτος είναι να συμφωνήσουν σε κοινά σημεία (backstops) για τη χρηματοδότηση των εθνικών κυβερνήσεων και την επέκταση της ρευστότητας στις εταιρείες. Είναι μια προσπάθεια να καθησυχάσουν τις αγορές και να κρατήσουν ένα μέτρο στο κόστος δανεισμού, καθώς οι χώρες προχωρούν σε τεράστια δαπανών για να μετριάσουν το χτύπημα από την πανδημία του κορονοϊού.

Το δεύτερο είναι να αποφευχθεί μια ύφεση που θα προκαλέσει μια πολιτική κρίση η η οποία θα τροφοδοτεί δυνάμεις ενάντια στην ΕΕ στην Ιταλία και αλλού. Οπότε να περιμένετε πολλές κουβέντες για την αλληλεγγύη, χρήματα για την ενίσχυση των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης και ίσως μια πολύ αόριστη αναφορά στην προοπτική της κοινής έκδοσης χρεών για να μοιραστεί το βάρος της ανασυγκρότησης των οικονομιών. Όλα αυτά αν υπάρχει συμφωνία φυσικά».

Το… πεπόνι και το μαχαίρι τώρα βρίσκεται στα χέρια των υπουργών του Eurogroup. Με την επιστολή του προς τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης, ο πρόεδρος Σεντένο προειδοποίησε ότι το δημοσιονομικό κόστος της κρίσης θα είναι δυσβάσταχτο. «Πρέπει να διερευνήσουμε τρόπους για τη χρήση υφιστάμενων εργαλείων, αλλά πρέπει επίσης να είμαστε ανοιχτοί σε εναλλακτικές λύσεις, όπου οι πρώτες αποδειχθούν ανεπαρκείς», τόνισε.