Ενοικίαση... συγγενών: Πώς λειτουργεί η «βιομηχανία», ποιοι είναι οι κανόνες

Στη γαλλική ταινία «Μια οικογένεια προς ενοικίαση» («Un famille a louer») του Ζαν Πιερ Αμερίς (2015), ο καταθλιπτικός από τη μοναξιά του Πολ Αντρέ, ένας πλούσιος, αλλά συνεσταλμένος άνθρωπος, προσφέρεται να «νοικιάσει» την οικογένεια μιας καλοστεκούμενης γυναίκας με δύο παιδιά, με αντάλλαγμα τη διευθέτηση των χρεών της.

Όταν το είδαμε, είπαμε ότι «αυτά γίνονται μόνο στον Κινηματογράφο». Αλλά συμβαίνουν στην πραγματικότητα, στη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου, εδώ και -σχεδόν- μια δεκαετία: οι μοναχικοί -για διάφορους λόγους- Ιάπωνες μπορούν να νοικιάσουν ηθοποιούς για να υποδυθούν οποιονδήποτε απουσιάζει από τη ζωή τους.

Δεν χρειάζεται να έχεις περάσει ώρες ξαπλωμένος σε κάποιο ανάκλιντρο για να γνωρίζεις πως, για πολλούς ανθρώπους, η μοναξιά που προέρχεται από την απώλεια-θάνατο κάποιου προσώπου, από την έλλειψη ενός συντρόφου, μπορούν να προκαλέσουν ψυχολογική συντριβή και, κατ' επέκταση, κατάθλιψη σε κάποιον ή κάποια που δίνει μεγάλη σημασία στον κοινωνικό περίγυρο. Και στην Ιαπωνία εννοείται ότι δίνουν μεγάλη σημασία σε αυτά, στα «γεροντοπαλίκαρα», στις «ζωντοχήρες», στα «ορφανά» και στα… «μπακούρια», παρά τα τεχνολογικά άλματα και την πρόοδο που έχει συντελεστεί εκεί. Έτσι, τα τελευταία χρόνια γίνεται μια προσπάθεια να δοθεί λύση στις παραπάνω περιπτώσεις, με την αρωγή μιας νέας «βιομηχανίας», αυτής της ενοικίασης συγγενών.

Σε δημοσίευμα του New Yorker αναφέρεται χαρακτηριστικά η περίπτωση του Ισίι Γιουίτσι ο οποίος αποφάσισε -το 2009- να ιδρύσει τη δική του εταιρεία ενοικίασης συγγενών-φίλων-συντρόφων-συζύγων. Κάθε δυνατή επιχειρηματική κίνηση ξεκινά με ένα εξίσου δυνατό όνομα. Επομένως, ξεκίνησε να ψάχνει φράσεις που φέρνουν συνειρμικά στον νου την απόλυτη οικογένεια και κατέληξε στο ‘’Family Romance of Neurotics’’, από ένα δοκίμιο του Φρόιντ, του 1909. Εκεί, ο  Αυστριακός ψυχίατρος είχε γράψει για τα παιδιά τα οποία θεωρούν πως οι γονείς τους τα εξαπατούν και ότι οι πραγματικοί γονείς τους είναι ευγενείς ή βασιλείς. Τρελό; Κατά τον Φρόιντ, αυτή η φαντασίωση αποτελεί ψυχολογική αντίδραση του παιδιού, για να μπορέσει να αντιμετωπίσει την οδυνηρή εμπειρία της πιθανής απογοήτευσης από τους γονείς του, κάποια στιγμή της ζήσης του.

Όμως, στην Ιαπωνία, τέτοιες περιπτώσεις επιλύονται με μια «απλή» ενοικίαση συγγενών. Ο Ισίι διατηρεί το “Family Romance”, μαζί με ένα πρακτορείο ταλέντων και μια συμβουλευτική εταιρεία τεχνολογίας, διαθέτοντας περίπου είκοσι υπαλλήλους. Ταυτόχρονα, διατηρεί μια βάση δεδομένων με περίπου 1.200 ανεξάρτητους ηθοποιούς, οι οποίοι υποδύονται τους συγγενείς ή οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο για τους πελάτες που τους χρειάζονται, για να συνοδέψουν κάποιον ή κάποια σε γάμους, κηδείες, πάρτι κ.λπ. – ό,τι θέλει ο πελάτης.

Ο ίδιος ο Ισίι, από το 2009, έχει υποδυθεί τον σύζυγο για, περίπου, εκατό γυναίκες. Μάλιστα, αρκετές φορές υποδυόταν τον συγγενή ακόμα και σε δέκα οικογένειες, το οποίο ήταν εξουθενωτικό για τον ίδιο. Πλέον, εφαρμόζει έναν κανόνα ο οποίος αναφέρει ρητά πως κανείς ηθοποιός δεν έχει το δικαίωμα να υποδύεται περισσότερους από πέντε ρόλους, το ίδιο χρονικό διάστημα. Και δεν είναι μόνο αυτές…

…οι δυσκολίες του επαγγέλματος

Όπως αναφέρεται στο New Yorker, μια από τις δυσκολίες αυτής της δουλειάς είναι η σχέση εξάρτησης που διαμορφώνεται με τους πελάτες. Ο Ισίι αναφέρει ότι το 30-40% των γυναικών που συνάπτουν «σχέσεις» με μισθωμένους συζύγους, τελικά τους προτείνει να παντρευτούν, κανονικά! Οι άνδρες πελάτες έχουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν σχέσεις εξάρτησης, καθώς οι ενοικιαζόμενες σύζυγοι, για λόγους ασφαλείας, επισκέπτονται σπάνια τους άνδρες στο σπίτι τους, για τους λόγους που όλοι φανταζόμαστε. Ο γενικός κανόνας για τις γυναίκες ηθοποιούς αναφέρει ρητά πως δεν θα μείνουν σε καμία περίπτωση μόνες με τους πελάτες, ενώ η φυσική επαφή -πέρα από το «χεράκι-χεράκι»- απαγορεύεται.

Η εταιρεία “Family Romance” είναι εξαιρετικά δραστήρια και μπορεί να διοργανώσει ψεύτικους γάμους, ψεύτικα σεμινάρια, ψεύτικες εμπορικές εκθέσεις, ψεύτικους διαγωνισμούς κωμωδίας, ψεύτικα πάρτι – ό,τι θέλει ο αληθινός πελάτης. Κάποτε, μία γυναίκα παρίστανε τη σύζυγο ενός άντρα, επί επτά χρόνια, επειδή η πραγματική σύζυγος είχε παχύνει πάρα πολύ και του χαλούσε το “Image”! Η ίδια ηθοποιός, αφού το έκανε καλά, αντικαθιστούσε παχύσαρκες μητέρες σε σχολικές εκδηλώσεις, επειδή τα παιδιά των υπέρβαρων γονέων πέφτουν θύματα σχολικού εκφοβισμού -‘’bullying’’- ένα συχνό φαινόμενο στην Ιαπωνία.

Το επόμενο φαινόμενο, όμως, το οποίο συνοδεύεται υπό την ίδια ερώτηση, συμβαίνει και στην Ελλάδα: «Πότε θα παντρευτείς, πότε θα κάνεις οικογένεια;». Ανύπαντρες Γιαπωνέζες γυναίκες, λοιπόν, οι οποίες έχουν γονείς που τις πιέζουν να παντρευτούν, απευθύνονται στη “Family Romance”, νοικιάζουν ψεύτικους συντρόφους ή ψεύτικους αρραβωνιαστικούς και βουλώνουν τα στόματα της οικογένειας. Ο ιδιοκτήτης αυτής της εταιρείας δηλώνει πως, δύο ή τρεις φορές τον χρόνο, πραγματοποιεί ψεύτικους γάμους – αυτό κοστίζει, περίπου, πέντε εκατομμύρια γιεν – όπερ, σχεδόν 47.000 δολάρια. Όπου ό,τι πληρώσεις, παίρνεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η νύφη προσκαλεί πραγματικούς συναδέλφους της, φίλους και μέλη της οικογένειας. Σε κάποιες άλλες όλοι είναι ηθοποιοί, εκτός από τη νύφη και τους γονείς της. Νοικιασμένος και ο κουμπάρος, ο οποίος εκφωνεί την ομιλία προς τους νεόνυμφους και κάνει τους παρευρισκόμενους να συγκινηθούν.

 ‘’Rental Scolder’’ – αξία ανεκτίμητη

Η ‘’Family Romance’’ διαθέτει πολλές υπηρεσίες. Μία από αυτές είναι η ‘’Rental Scolder’’: οι άνθρωποι που έχουν κάνει κάποιο λάθος και θέλουν να το διορθώσουν, προσλαμβάνουν τους αντίστοιχους ηθοποιούς. Δηλαδή, εάν με τις πράξεις σας δημιουργήσατε έναν δυσαρεστημένο πελάτη, ο οποίος ζητά να δει τον προϊστάμενό σας, νοικιάζετε κάποιον και μιμείται τον διευθυντή σας, ζητώντας -ταπεινά- συγγνώμη. Εάν ο πελάτης δεν συγκινηθεί, τότε αναλαμβάνει ένας άλλος ηθοποιός, υποδύεται το αφεντικό και απολογείται για την εταιρεία του. Και όλα καλά...

Το ίδιο γίνεται και με τις περιπτώσεις απιστίας προς τον απατημένο σύζυγο, στις οποίες ο εραστής -εάν το πάρει χαμπάρι ο σύζυγος- του οφείλει μια συγγνώμη. «Φίλε μου, σόρι, η κακιά η ώρα, είχαμε πιει πολύ» ή κάτι τέτοιο. Ο εραστής, όμως, φοβάται ή δεν αναγνωρίζει τις πράξεις του; Κανένα πρόβλημα. Ένας ηθοποιός πηγαίνει στο σπίτι του ζευγαριού και, όταν ο σύζυγος ανοίγει την πόρτα, πέφτει στα γόνατά του και ζητά συγγνώμη, κλαίγοντας. Μάλιστα, υπάρχουν συγκεκριμένοι ηθοποιοί οι οποίοι μπορεί να κάνουν με τεράστια εισπρακτική επιτυχία τους συντετριμμένους, αναγνωρίζοντας το λάθος τους - να γίνουν, δηλαδή, το τρίτο πρόσωπο σε έναν γάμο. Δεν είναι λίγες οι φορές όπου ο απατημένος σύζυγος προσπαθεί να παρηγορήσει τον εραστή – Όσκαρ Α’ αντρικού ρόλου!

«Σημεία των καιρών», «ω, καιροί, ω, ήθη», είναι πιθανό να αναφωνήσει κάποιος μετά τα παραπάνω, στα οποία η αλήθεια δεν υπάρχει – πιθανώς να τη νοίκιασε κάποιος, για λίγες ώρες, με το ανάλογο αντίτιμο. Όμως, στον πλανήτη Γη, στην καταγεγραμμένη ανθρώπινη ιστορία, πάντοτε προσλάμβαναν κάποιους για να υποδυθούν ρόλους τους οποίους, βάσει παράδοσης, είχαν οι (αληθινοί) συγγενείς. Σε αρχαία Ελλάδα, αρχαία Ρώμη, Κίνα, στην ιουδαϊκή, αλλά και τη χριστιανική παράδοση, όπως και στον πρώιμο ισλαμικό κόσμο, νοίκιαζαν ανθρώπους για να θρηνήσουν και να πενθήσουν τους νεκρούς τους. Και μπορεί να στηλιτεύθηκαν από τον Σόλωνα, τον Άγιο Παύλο ή τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, όμως υπάρχουν ακόμα σε Κίνα, Ινδία, μέχρι και στη Βρετανία. Μάλιστα, εκεί υπάρχει η υπηρεσία ‘’Rent A Mourner’’, από το 2013, στο Έσσεξ.

Κι αν για κάποιους όλα τα παραπάνω φαίνονται τρελά, σκεφτείτε -δίχως αυτό να αποτελεί δικαιολογία, αλλά εξήγηση- ότι υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι δεν έχουν άλλη επιλογή, από το να νοικιάσουν «ηθοποιούς» για να πάνε παρακάτω τις ζωές τους. Μένει να διαφανεί το πόσο θα επηρεαστούν γενικότερα οι σχέσεις των ανθρώπων υπό τη συνθήκη «έχω χρήματα, νοικιάζω κάποιον ή κάποια για να καλύψει μια ανάγκη μου».

Βέβαια, ο Αυστριακός ψυχίατρος Ζίγκμουντ Φρόυντ, ο οποίος αναφέρθηκε παραπάνω, ήταν κάθετος σε όλα αυτά: «Το να είσαι εντελώς ειλικρινής με τον εαυτό σου είναι μια καλή πρακτική». Αλλά στην ιαπωνική εταιρεία ‘’Family Romance’’ μπορείς, εάν θες, να νοικιάσεις και την ειλικρίνεια – τιμαί λογικαί…