Το εμβόλιο, η «αποτυχία» της Νότιας Κορέας και οι συνωμοσιολόγοι

Την ώρα που οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν επιδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου για το εμβόλιο κατά του κορονοϊού, λοιμωξιολόγοι σε ολόκληρο τον κόσμο υπογραμμίζουν την ανάγκη του αντιγριπικού εμβολιασμού, ώστε να μην σημειωθεί παράλληλα με την Covid-19 και έξαρση της γρίπης. Ωστόσο, το κακό προηγούμενο της Νότιας Κορέας προκαλεί φόβο σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η Νότια Κορέα ήταν μια από τις χώρες, που επιδόθηκε το περασμένο δίμηνο σε μια πανεθνική εκστρατεία αντιγριπικού εμβολιασμού εκατομμυρίων πολιτών, ωστόσο ενώ το πρόγραμμα βρισκόταν σε εξέλιξη, οι αναφορές για θανάτους προκάλεσαν πανικό και δυσπιστία για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Παρά το γεγονός ότι σχεδόν άμεσα οι ειδικοί ξεκαθάρισαν ότι οι θάνατοι δεν συνδέονται με τα αντιγριπικά εμβόλια, το κακό στη συνείδηση της κοινής γνώμης είχε ήδη γίνει.

Σχέδιο-μαμούθ για 30 εκατομμύρια εμβόλια

Τι συνέβη; Το φιλόδοξο σχέδιο αντιγριπικού εμβολιασμού της Νότιας Κορέας ξεκίνησε στις 8 Σεπτεμβρίου, έναν μήνα νωρίτερα από ό,τι συνήθως. Το υπουργείο Υγείας ανακοίνωσε σχεδιασμό για εμβολιασμό 30 εκατομμυρίων πολιτών, νούμερο αυξημένο κατά 10 εκατομμύρια από πέρυσι. Η διανομή των εμβολίων ανατέθηκε σε μια εταιρεία η οποία όμως δεν είχε ποτέ ξαναχρειαστεί να μεταφέρει τόσο μεγάλες ποσότητες. Το εμβόλιο της γρίπης απαιτεί θερμοκρασίες συντήρησης μεταξύ 2 και 8 βαθμών Κελσίου. 

Στις 21 Σεπτεμβρίου, διέρρευσαν φωτογραφίες εμβολίων που αντί να φυλάσσονται σε ειδικούς διαμορφωμένους χώρους ψύξης, ήταν στοιβαγμένα σε απλά κουτιά, εκτεθειμένα σε ανοιχτό χώρο στάθμευσης. Αποτέλεσμα ήταν η κυβέρνηση να διακόψει προσωρινά τους εμβολιασμούς και να ξεκινήσει τη διενέργεια έρευνας. Στις 6 Οκτωβρίου, κατέληξε ότι τα εμβόλια ήταν απόλυτα ασφαλή, ωστόσο ανακάλεσε την κυκλοφορία των 480.000 δόσεων που ήταν «παρκαρισμένες» σε εξωτερικό χώρο. Τρεις ημέρες μετά, ανακλήθηκαν άλλες 615.000 δόσεις, η μεταφορά των οποίων είχε ανατεθεί σε άλλη εταιρεία. Ο εμβολιασμός πάγωσε ξανά για λίγο για να ξεκινήσει εκ νέου στις 13 Οκτωβρίου.

Πανικός από τις αναφορές θανάτων λόγω του εμβολίου

Την εβδομάδα που ακολούθησε, αναφέρθηκε ότι 17χρονη μαθήτρια λυκείου πέθανε αφότου έκανε το αντιγριπικό εμβόλιο. Δεν πέρασε πολύς χρόνος και οι αναφορές και για άλλους νεκρούς πλήθαιναν. Μέχρι τις 22 Οκτωβρίου είχαν αναφερθεί 28 θάνατοι, με αποτέλεσμα ακόμα και στη Σιγκαπούρη, οι αρχές να σταματήσουν την εισαγωγή νοτιοκορεάτικων εμβολίων. Όπως αποδείχθηκε, οι θάνατοι δεν είχαν καμία σχέση με το εμβόλιο, καθώς οι περισσότεροι ασθενείς αντιμετώπιζαν χρόνια καρδιαγγειακά προβλήματα, ή άλλες ασθένειες που αποδείχθηκαν μοιραίες. Όσο για τη 17χρονη, το πόρισμα έδειξε αυτοκτονία. Ωστόσο, ο πανικός είχε προκληθεί.

Για να αντιστρέψουν το κλίμα, οι Νοτιοκορεάτες επιστήμονες αύξησαν τις καμπάνιες ενημέρωσης του κοινού και έκαναν δημόσια τα δεδομένα που είχαν στη διάθεσή τους για τα εμβόλια και της γρίπης και του κορονοϊού, ώστε να προλάβουν τη γέννηση ενός αντιεμβολιαστικού κινήματος συνωμοσιολογίας.

«Η Νότια Κορέα τα κάνει όλα σωστά. Η κυβέρνηση συγκεντρώνει δεδομένα, δίνει άμεσα τις πληροφορίες στο κοινό και στηρίζει το εμβολιαστικό της πρόγραμμα. Αυτό θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη των πολιτών και θα βοηθήσει το πρόγραμμα» σχολίασε στους New York Times ο Noel T. Brewer, καθηγητής διαχείρισης και συμπεριφοράς στον τομέα της δημόσιας Υγείας του Gillings School of Global Public Health του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας.

Το παράδειγμα της Νότιας Κορέας, μάθημα για την Covid-19

Το παράδειγμα της Νότιας Κορέας, την ώρα που τα νέα για τα εμβόλια κατά του κορονοϊού είναι ενθαρρυντικά, απαιτεί εγρήγορση για το πώς θα διανεμηθούν ανά τον κόσμο εκατοντάδες εκατομμύρια δόσεις. Και όλα αυτά σε συνδυασμό με το αυξανόμενο κύμα συνωμοσιολογίας που γεννήθηκε μαζί με την πανδημία.

Αν ένα αντιγριπικό εμβόλιο, που έχει δοκιμαστεί και χορηγείται εδώ και χρόνια, μπορεί να προκαλέσει τόσο μεγάλη ανησυχία και αβεβαιότητα, οι ειδικοί γνωρίζουν ότι έχουν να αντιμετωπίσουν τεράστιες προκλήσεις για τη μεταφορά και διανομή του νεοφερμένου εμβολίου κατά του κορονοϊού, αλλά και για να πείσουν τους πολίτες να εμβολιαστούν.

«Θεωρώ ότι η κατάσταση (με το εμβόλιο της γρίπης στη Νότια Κορέα) ξέφυγε, επειδή ακριβώς βρισκόμαστε σε αυτή την ασυνήθιστη φάση της Covid-19 και ο κόσμος έχει γίνει πολύ ευαίσθητος με τα εμβόλια» έγραψε στις 22 Οκτωβρίου στη σελίδα του στο Facebook o Dr. Jung Jae-hun, καθηγητής προληπτικής ιατρικής στο Gachon University κοντά στη Σεούλ. Ο ίδιος προειδοποίησε πως οι αναφορές για «θάνατοι μετά τον εμβολιασμό» δεν είχαν καμία επιστημονική βάση και τις παρομοίωσε με κάποιον να λέει ότι «πολλοί άνθρωποι πέθαναν αφότου έφαγαν πρωινό».

«Ηλικιωμένοι πεθαίνουν κάθε μέρα, είτε από εγκεφαλικό, είτε από ανακοπή καρδιάς, αλλά τα μέσα μετέδωσαν αυτούς τους θανάτους σαν να μην προήλθε κανένας από φυσιολογικά αίτια» σχολίασε ο επιδημιολόγος στο Εθνικού Κέντρο Καρκίνου της Νότιας Κορέας, Dr. Ki Mo-ran.

Άμεσα η νοτιοκορεάτικη κυβέρνηση έσπευσε να δημοσιεύσει στατιστικά στοιχεία για το 2019. Πέρυσι, πέθαναν μία εβδομάδα μετά τον αντιγριπικό εμβολιασμό 1500 Νοτιοκορεάτες άνω των 65 ετών, ενώ από τη γρίπη χάθηκαν περισσότεροι από 3.000. Τα οφέλη του εμβολιασμού είναι προφανή.

Αν και πολλοί Νοτιοκορεάτες επιστήμονες υποστήριξαν ότι η αντίδραση της κυβέρνησης έπρεπε να είναι ακόμα πιο άμεση και επιθετική απέναντι στους συνωμοσιολόγους, ο καθηγητής Brewer επιμένει πως το παράδειγμα της Νότιας Κορέας θα βοηθήσει όλες τις χώρες του κόσμου στο πώς θα πρέπει να χειριστούν τα εμβολιαστικά προγράμματα, τις εκστρατείες ενημέρωσης των πολιτών, αλλά και τη σωστή διανομή των δόσεων.

Πάντως, μέχρι στιγμής, είναι ενδεικτικό ότι στη Νότια Κορέα δεν έχει ακόμη πιαστεί ο στόχος των 30 εκατομμυρίων αντιγριπικών εμβολιασμών, με 19 εκατομμύρια πολιτών να έχουν κάνει το εμβόλιο της γρίπης.