Αϊτη: Βουντού, φτώχεια και ο αιμοσταγής δικτάτορας «Papa Doc» που έλεγε ότι σκότωσε τον Κένεντι

Η Αϊτή ήρθε ξαφνικά στην επικαιρότητα μετά τη δολοφονία του προέδρου της. Εδώ στην Ελλάδα, κάτι διαβάσαμε, κάτι έπεσε στην αντίληψή μας περί Αϊτής στην επέτειο για τα 200 χρόνια από την Ελληνική (ήταν η πρώτη χώρα που αναγνώρισε την Ελληνική Επανάσταση) κι έπειτα σιωπή…

Ποιος νοιάζεται άλλωστε στην Ευρώπη για το μικρό νησάκι της Καραϊβικής το τυλιγμένο στους θρύλους, το πνιγμένο από τις απάνθρωπες δικτατορίες, το οργωμένο από τη φτώχεια, το φαγωμένο από τους τυφώνες του Ατλαντικού, το σαρωμένο από την αμερικανική εξουσία…

Τα βασικά που γράφουν οι οδηγοί για την Αϊτή: Εκτείνεται σε 27.750 τετραγωνικά χιλιόμετρα, δηλαδή λίγο μεγαλύτερη από την Πελοπόννησο. Από τη συνολική έκταση της Αϊτής, τα 80 τετραγωνικά χιλιόμετρα είναι νερό και τα 12.641 τετραγωνικά χιλιόμετρα ξηρά. Από τον Ιούλιο του 2020, ο πληθυσμός στην Αϊτή έχει φτάσει τους 11.067.777 κατοίκους. Την 1η Ιανουαρίου 1804, η Αϊτή κατέκτησε την ανεξαρτησία της από τη Γαλλία, καθιστώντας την το δεύτερο παλαιότερο έθνος που έγινε ανεξάρτητο στο Δυτικό Ημισφαίριο.

Το 1492, ο Χριστόφορος Κολόμβος έφτασε στην Αϊτή και διαπίστωσε  ότι η φυλή Taino είχε ήδη κατοικήσει στο νησί. Ονόμαζαν τη γη Ayiti, που σημαίνει τη γη των βουνών. Ο Κολόμβος είχε ονομάσει το νησί Ισπανιόλα, αλλά όταν απέκτησαν την ανεξαρτησία τους, οι κάτοικοι της έδωσαν το σημερινό της όνομα. 

Η πιο φτωχή χώρα του δυτικού ημισφαιρίου

Τουλάχιστον το 80% του πληθυσμού της Αϊτής ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, ενώ το 54% ζει σε απόλυτη φτώχεια. Με το 70% του πληθυσμού χωρίς σταθερές θέσεις εργασίας, η ανεργία είναι επίσης ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα. Ένας μέσος Αϊτινός κερδίζει περίπου 2,75 δολάρια την ημέρα. Λόγω της ακραίας φτώχειας της χώρας, πολλοί Αϊτινοί προτιμούν να μεταναστεύουν. Περίπου 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι από την Αϊτή ζουν τώρα στη Βοστώνη, το Μόντρεαλ, τη Νέα Υόρκη και το Μαϊάμι.

Το Βουντού τρόπος ζωής των κατοίκων

Η μυστική πρακτική του Βουντού παίζει σημαντικό ρόλο στον πολιτισμό της χώρας. Ενώ ο Καθολικισμός καταλαμβάνει το 70% του πληθυσμού, ο Προτεσταντισμός στο 16% και άλλες μικρές ονομασίες στο 4%, ένας μεγάλος αριθμός ντόπιων ασκούν το Βουντού. Τι είναι το Βουντού; Μία μορφή αφροαμερικανικής μαγικής λατρείας η οποία αρχικά παρουσιάστηκε τον 18ο αιώνα στα νησιά τής Καραϊβικής και κυρίως στην Αϊτή μεταξύ των μαύρων σκλάβων που μεταφέρονταν από τους δουλεμπόρους βίαια από την Αφρική στο Νέο Κόσμο. Οι οπαδοί του Βουντού πιστεύουν σε μία υπέρτατη θεότητα το Αγαθό πνεύμα, σε διάφορους αφρικανικούς θεούς που θεωρούνται κατώτερες θεότητες και σε θεοποιημένα πνεύματα προγόνων. Γνωρίσματα της εν λόγω μαγικού και δαιμονικού χαρακτήρα λατρείας είναι: α) Ο εξαιρετικά έντονος φρενήρης και εκστατικός τελετουργικός χορός. β) Η έκχυση αίματος κατά τη διάρκεια της τελετουργίας συνήθως μέσω θυσίας ζώου. Παλαιότερα είχαν καταγραφεί και ανθρωποθυσίες. γ) Η παρουσία ιερέως ή ιέρειας. δ) Η κατάληψη κυριολεκτικώς των οπαδών – λάτρεων κατά την έκσταση από τα πνεύματα (Λόα). ε) Η έκδηλη παρουσία τού μαγικού – δαιμονικού στοιχείου. Η έκδηλη παρουσία μαγικών πρακτικών και δαιμονικών οντοτήτων στη λατρεία Βουντού έχει σε μεγάλο βαθμό ταυτίσει το Βουντού στις Η.Π.Α. και στην Ευρώπη γενικότερα με την άσκηση μαύρης μαγείας. Ιδίως στις ΗΠΑ- και κυρίως στη Νέα Ορλεάνη, είναι γνωστές οι Κούκλες Βουντού που στις διάφορες αποκρυφιστικές και Μαγικές τελετές χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατα και ομοιώματα των ανθρώπων, στους οποίους θέλουν να προξενήσουν πόνο, ασθένεια ή κακό.

Τα ορφανά, ο αναλφαβητισμός και η πορνεία

Στο δυτικό ημισφαίριο, η Αϊτή έχει το υψηλότερο ποσοστό ορφανών. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε προβλήματα όπως το AIDS και η βία. Ακόμη και πριν από τον σεισμό που έπληξε τη χώρα το 2010, σχεδόν 430.000 παιδιά της Αϊτής ήταν ήδη ορφανά. Δεδομένου ότι τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά δεν έχουν πρόσβαση σε σχολεία, μόνο το 53% του πληθυσμού μπορεί να γράψει και να διαβάσει! Ακόμη και πριν από τον σεισμό του 2010 που έπληξε τη χώρα, περίπου 10.000 με 20.000 παιδιά της Αϊτής δεν είχαν σπίτι να μείνουν! Δυστυχώς, τα περισσότερα καταφεύγουν στην πορνεία ή την επαιτεία για να επιβιώσουν. Ανάμεσα στις χώρες του δυτικού ημισφαιρίου, η Αϊτή έχει το υψηλότερο ποσοστό κρουσμάτων AIDS. Τουλάχιστον 1 στους 50 έχει μολυνθεί!

Κάποτε ήταν μια πλούσια χώρα

Κατά τον 18ο αιώνα, η Αϊτή ήταν η πλουσιότερη αποικία της Γαλλικής Αυτοκρατορίας. Ήταν γνωστή ως το «Μαργαριτάρι των Αντιλλών». Η Αϊτή έγινε πλούσια λόγω της περιβαλλοντικής εκμετάλλευσης και της εισαγωγής σκλάβων. Ωστόσο, τίποτα δεν διαρκεί για πάντα. Η χώρα υφίσταται τώρα φυσικές καταστροφές όπως πλημμύρες και τυφώνες. Όλα αυτά οφείλονται στη μαζική αποψίλωση των δασών στη χώρα από τη γαλλική κατοχή. Ο προϋπολογισμός της Αϊτής για ένα χρόνο ανέρχεται μόνο σε 300 εκατομμύρια δολάρια, όσο δηλαδή μιας από τις μικρές Πολιτείες των ΗΠΑ. Οι Αϊτινοί έχασαν χρήματα σε επενδύσεις στις λεγόμενες «πυραμίδες»· με την κατάρρευσή τους, οι Αϊτινοί έχασαν περίπου 200 εκατομμύρια δολάρια! Ο πρώτος ηγέτης της χώρας, ο επαναστάτης Jean-Jacques Dessalines σχεδίασε την πρώτη σημαία της Αϊτής: Το 1803, έφτιαξε τη σημαία σχίζοντας τη λευκή λωρίδα από τη γαλλική σημαία, συμβολίζοντας την απομάκρυνσή από τους αποίκους. Τα υπόλοιπα χρώματα με τις κόκκινες και μπλε λωρίδες αντιπροσωπεύουν τους ιθαγενείς της χώρας. Ανάμεσα στα χρώματα βρίσκεται και το οικόσημο της Αϊτής. 

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά της Αϊτής είναι ότι οι κάτοικοί της λατρεύουν τον τζόγο! Σύμφωνα με μια παραδοσιακή πεποίθηση, όλα τα καλά πράγματα που έρχονται στη ζωή τους εξαρτώνται από το πώς οι θεοί βλέπουν τα στοιχήματά τους… Οι κοκορομαχίες είναι το αγαπημένο σπορ των Αϊτινών. 

Στα τέλη του 20ού αιώνα, η Αϊτή γνώρισε ένα «brain drain» (διαρροή επιστημονικού δυναμικού), όταν επαγγελματίες, επιχειρηματίες και επιστήμονες εγκατέλειψαν τη χώρα για να ξεφύγουν από τις βάναυσες δικτατορίες. Η Αϊτή έμεινε με λίγους ειδικευμένους εργάτες για να διευθύνουν σχολεία, κυβερνητικά γραφεία, κέντρα υγείας και επιχειρήσεις...

Τον Δεκέμβριο του 1990, ο Jean-Bertrand Aristide κέρδισε τις πρώτες ελεύθερες εκλογές στην Αϊτή. Πριν πάρει την προεδρική έδρα, ήταν ιερέας. Μετά ένα χρόνο, εκδιώχθηκε, στις 29 Σεπτεμβρίου 1991, από στρατιωτικό πραξικόπημα και έφυγε από τη χώρα. Ωστόσο, υπηρέτησε ακόμη ως πρόεδρος της χώρας το 1994 έως το 1996, καθώς και το 2001 έως το 2004. 

Η αιμοσταγής οικογένεια Ντιβαλιέ

Ο Φρανσουά Ντιβαλιέ και ο γιος του Ζαν Κλοντ ήταν δύο από τους πιο αιμοσταγείς δικτάτορες του σύγχρονου πολιτισμού. Επί σχεδόν 30 χρόνια σκόρπιζαν το θάνατο. Με τις μεθόδους τους μετέτρεψαν μια πολλά υποσχόμενη χώρα σε ένα από τα φτωχότερα έθνη στον κόσμο! Ο Φρανσουά Ντιβαλιέ άρχισε ως ένας εξαίρετος και αγαπητός γιατρός. Οι ασθενείς του τον φώναζαν «Papa Doc».  Μέχρι το 1956 αναρριχήθηκε σε κυβερνητικούς θώκους και έγινε υπουργός Υγείας· ήταν βαθιά μυημένος στη μαγεία και στο Βουντού. Όταν οι σχέσεις της Αϊτής με τις ΗΠΑ διακόπηκαν, υποστήριζε ότι εκείνος σκότωσε τον Τζον Κένεντι καρφώνοντας βελόνες σε ένα κέρινο ομοίωμά του!

Ο στρατός τον ανέβασε στην εξουσία το 1957. Έγινε πρόεδρος για τα επόμενα έξι χρόνια. Το 1958 έπειτα από αποτυχημένο πραξικόπημα εναντίον του, άλλαξε τακτική και έδειξε το πραγματικό του πρόσωπο. Η πρώτη κίνηση του «Papa Doc» ήταν να αντικαταστήσει όλους τους παλιούς και έμπειρους αξιωματικούς με νέους που ήταν πιστοί σε αυτόν.

Μείωσε τη δύναμη του στρατού, έκλεισε τη στρατιωτική ακαδημία, κατήργησε τα κόμματα, διέλυσε τα συνδικάτα και τις φοιτητικές οργανώσεις. Εξόρισε ιερείς που δεν ασπάζονταν το Βουντού και απαγόρευσε την κυκλοφορία τις βραδινές ώρες. Ταυτόχρονα σχημάτισε παραστρατιωτική μονάδα με 15.000 άνδρες.

Οι εθελοντές «Tonton Macoutes» δρούσαν όπως οι Γερμανοί SS:  Σκότωναν χωρίς δεύτερη σκέψη. Σε κάθε επιδρομή φυλάκιζαν κόσμο, βασάνιζαν και βίαζαν ανεξέλεγκτα. Όταν το 1959 έπαθε καρδιακή προσβολή ανέθεσε τις αρμοδιότητές του, στον αρχηγό των «Tonton Macoutes», Κλεμόντ Μπάρμποντ. Μόλις ανάρρωσε, τον φυλάκισε! Ο Ντιβαλιέ έχτισε δεκάδες φυλακές στη χώρα. Σε μια από αυτές συνήθιζε να πηγαίνει για να επιβλέπει βασανιστήρια και εκτελέσεις αντιφρονούντων. Πολλές φορές εκτελούσε ο ίδιος φυλακισμένους ή βασάνιζε με περίεργα όργανα στο παλάτι του. Η τρομοκρατία των ταγμάτων θανάτου ήταν συνεχής. Η λίστα με όσους εκτελέστηκαν και εξαφανίστηκαν μεγάλωνε καθημερινά. Οι λεηλασίες και το κάψιμο σπιτιών ήταν καθημερινό φαινόμενο.

Οι «Tonton Macoutes» συνήθιζαν να ξεριζώνουν καρδιές και πνεύμονες ή έβγαζαν τα μάτια των θυμάτων τους! Ο «Papa Doc», συχνά ζητούσε να του φέρουν τα κεφάλια των νεκρών που είχε δώσει εντολή να σκοτώσουν και έδινε εντολή να τα κρεμάσουν σε κεντρικά σημεία μεγάλων πόλεων.

Το 1961 κήρυξε εκλογές. Το αποτέλεσμα ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Ο Φρανσουά Ντιβαλιέ έλαβε 1.320.748 ψήφους έναντι μηδέν των άλλων υποψηφίων! Ήταν η μεγαλύτερη και η πλέον απροκάλυπτη νοθεία που έγινε ποτέ σε εκλογές. Την επόμενη χρονιά οι ΗΠΑ διέκοψαν τις διπλωματικές σχέσεις με την Αϊτή, όταν κατάλαβαν ότι η οικονομική ενίσχυση που έδιναν κατέληγε στην τσέπη του Ντιβαλιέ. Υπολογίζεται ότι στη διάρκεια της προεδρίας του έκλεψε από το δημόσιο ταμείο περισσότερα από 1 δισ. δολάρια. Η διαφθορά στον κρατικό μηχανισμό είχε φτάσει σε πρωτοφανή ποσοστά, οι δημόσιες υπηρεσίες υπολειτουργούσαν, οδικό δίκτυο και μέσα μεταφοράς ήταν σε άθλια κατάσταση και οι δωροδοκίες ήταν ο μόνος τρόπος συναλλαγής....

Το Βατικανό τον αφόρισε, αλλά ο Ντιβαλιέ αυτοανακηρύχθηκε ισόβιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Αϊτής. Κάποτε διέταξε να σφάξουν όλα τα μαύρα σκυλιά γιατί πίστευε ότι ένας πολιτικός του αντίπαλος τον οποίο είχε σφαγιάσει, είχε μετενσαρκωθεί σε μαύρο σκύλο! 
Πριν πεθάνει το 1971 ο Ντιβαλιέ φρόντισε να καταπατήσει για άλλη μια φορά το Σύνταγμα της Αϊτής.  Νομοθέτησε τη διαδοχή του από το γιο του Ζαν Κλοντ Ντιβαλιέ, που έμεινε γνωστός ως «Baby Doc», και αποδείχθηκε χειρότερος από τον πατέρα του....

Το μήλο κάτω από τη μηλιά

Ο Ζαν-Κλοντ «Baby Doc» Ντιβαλιέ κληρονόμησε το 1971 την εξουσία από τον πατέρα του σε ηλικία 19 ετών. Διετέλεσε πρόεδρος της Αϊτής από το 1971 έως το 1986, όταν ανατράπηκε ύστερα από λαϊκή εξέγερση. Ήταν ίδιος και χειρότερος από τον πατέρα του! Προς γενική έκπληξη επέστρεψε στην Αϊτή το 2011 έπειτα από 25 χρόνια εξορίας στη Γαλλία. Τότε είχε δηλώσει πως επέστρεψε για να «βοηθήσει τον λαό της Αϊτής»! 
Ωστόσο μετά την επιστροφή του, πολλές μηνύσεις κατατέθηκαν σε βάρος του, για παράνομες συλλήψεις, βασανιστήρια, φυλακίσεις, εξαναγκαστική εξορία των αντιπάλων του αλλά και υπεξαίρεση χρημάτων, εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια της προεδρίας του. Ωστόσο καμιά δίκη δεν κατέστη δυνατόν να εκδικαστεί.

Και πολλά άλλα που δεν γνωρίζαμε…

Η Αϊτή είναι γνωστή για την εξαγωγή του πολύτιμου και παραδοσιακού οινοπνευματώδους ποτού που ονομάζεται «Rhum Barbancourt». Κατασκευάζεται από ζαχαροκάλαμα, έχει μοναδική και ξεχωριστή γεύση και έχει αποκτήσει παγκόσμια φήμη ως ένα από τα καλύτερα ρούμια στον κόσμο. 

Σε αντίθεση με άλλες χώρες του κόσμου, η σύνδεση στο διαδίκτυο και τα κινητά τηλέφωνα προορίζονται μόνο για την πλούσια μειονότητα στην Αϊτή. 

Και γιατί θυμηθήκαμε τώρα την Αϊτή; Γιατί άνδρες (που ήδη έχουν συλληφθεί ή σκοτωθεί) πυροβόλησαν και σκότωσαν τον πρόεδρο της Αϊτής Ζοβενέλ Μοΐζ μέσα στο σπίτι του, την περασμένη Τετάρτη. Ο 53χρονος Ζοβενέλ Μοΐζ είχε εκλεγεί πρόεδρος το 2016 υποσχόμενος να αναπτύξει την οικονομία της χώρας και είχε αναλάβει τα καθήκοντά του στις 7 Φεβρουαρίου 2017. Το πρωί της Παρασκευής ανακοινώθηκε πως «ομάδα των ενόπλων που διέπραξε τη δολοφονία του αϊτινού προέδρου Ζοβενέλ Μοΐζ την Τετάρτη αποτελείτο από 26 πολίτες της Κολομβίας και δύο πολίτες των ΗΠΑ με αϊτινή καταγωγή. Μάλιστα, τουλάχιστον έξι από τους φερόμενους ως μισθοφόρους που οι αρχές της Αϊτής κατηγορούν πως ενεπλάκησαν στη δολοφονία του προέδρου της χώρας Ζοβενέλ Μοΐζ είναι πρώην μέλη των ένοπλων δυνάμεων της Κολομβίας.

Όλες οι ειδήσεις

Νέα μέτρα – Εστίαση: Επανεξετάζεται το πλαίσιο λειτουργίας – Τι είπε ο Στέλιος Πέτσας στο Open

Μετάλλαξη Δέλτα: Pfizer και BioNTech ετοιμάζουν νέο εμβόλιο και τρίτη δόση

Voucher 150 ευρώ: Πότε ανοίγει η πλατφόρμα για εμβολιασμένους νέους 18 έως 15 ετών

Τουρκία: Άδεια για έρευνες υδρογονανθράκων ζητεί η κρατική εταιρεία

LIFESTYLE

Όλες οι ειδήσεις

Χρήστος Μάστορας: Το μήνυμα για το εμβόλιο και τον κορονοϊό - «Φοβήθηκα να πω την άποψή μου»

Sharon Stone: Ο σκηνοθέτης του Bασικού Ενστίκτου ξεκαθαρίζει «Ήξερε τι θα φαινόταν στο σταυροπόδι»

Πριγκίπισσα Charlene: Σενάρια για την υγεία της με απανωτές επεμβάσεις - Άφαντη από το Μονακό