Ημερολόγια καταστρώματος – Συγκλονιστικές ιστορίες προσφύγων που διασώθηκαν από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα στη Μεσόγειο

Μπορεί να φαίνονται εξωπραγματικές, και όμως οι ιστορίες περιπλάνησης των προσφύγων και μεταναστών που φτάνουν στην Ευρώπη στην αναζήτηση ενός καλύτερου αύριο είναι απολύτως πραγματικές, και δυνητικά πολύ πιο «κοντινές» σε εμάς, απ' ότι πιστεύουμε. 

Εγκατέλειψαν τα σπίτια και όλα τους τα υπάρχοντα, διέσχισαν με τα πόδια τεράστιες χερσαίες εκτάσεις, στοιβάχτηκαν σε βάρκες, κινδύνευσαν και τελικά διασώθηκαν, στη Μεσόγειο από τους «Γιατρούς χωρίς Σύνορα». Το ethnos.gr συνέλεξε τις συγκλονιστικές μαρτυρίες τους.

Baptiste και Sophie: Ποτέ δεν είχα ξαναδεί ανθρώπους να συμπεριφέρονται με τόσο απάνθρωπο τρόπο

Ο 24χρονος Bapiste* και η 27χρονη Sophie*, ζευγάρι από το Καμερούν, διασώθηκαν τον περασμένο μήνα μαζί με το 7 εβδομάδων μωρό τους, τον Bienvenu*. Πραγματοποίησαν το επικίνδυνο ταξίδι στην κεντρική Μεσόγειο για να βρουν ένα καλύτερο μέρος για το παιδί τους. Μέσα από το σκάφος έρευνας και διάσωσης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Geo Barents, αποφάσισαν να μοιραστούν την ιστορία τους για αυτό το τρομακτικό ταξίδι.

«Το 2021, η Sophie και εγώ φθάσαμε στη Λιβύη. Ποτέ δεν είχα ξαναδεί ανθρώπους να συμπεριφέρονται με τόσο απάνθρωπο τρόπο. Μας φέρθηκαν χειρότερα από τα ζώα. Έχω γίνει μάρτυρας βίας, σεξουαλικής βίας και ομαδικού βιασμού. Τελικά βρήκαμε ένα υπόστεγο σε μια γειτονιά της πρωτεύουσας για να μείνουμε. Βρήκαμε δουλειά και καταφέραμε να εξασφαλίσουμε την τροφή μας. Ήταν πολύ δύσκολες στιγμές. Κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου, με απήγαγαν και με κρατούσαν σε ένα μικρό, απομονωμένο δωμάτιο. Οι απαγωγείς με ανάγκασαν να τηλεφωνήσω στη μητέρα μου στο Καμερούν, να της ζητήσω να πληρώσει λύτρα αλλιώς θα με σκότωναν. Η μητέρα μου έπρεπε να πουλήσει το μικρό κομμάτι γης που είχαμε. Ήταν το μόνο πράγμα που της είχε απομείνει. Αφού η οικογένειά μου πλήρωσε τα λύτρα, με χτύπησαν ξανά. Πέρασα πέντε μέρες φυλακισμένος σε εκείνο το δωμάτιο πριν με αφήσουν ελεύθερο. Τελικά, κάποιος μεσολάβησε για να με αφήσουν να φύγω και με βοήθησε μετά, να φροντίσω τον εαυτό μου. Θα θυμάμαι πάντα τη μέρα που γεννήθηκε το παιδί μας, στις 6 Αυγούστου. Η γυναίκα μου, Sophie, έπρεπε να γεννήσει το μωρό μας στο "σπίτι", επειδή πρόσβαση σε υγειονομική φροντίδα δεν υπάρχει στη Λιβύη για τους μαύρους. Δεν είχαμε άλλη επιλογή από το να γεννήσει στο σπίτι.

Η Sophie, η μητέρα του νεογέννητου, προσθέτει: «Την ημέρα του τοκετού, βρέθηκα χωρίς ιατρική φροντίδα. Κατά τη διάρκεια όλης της εγκυμοσύνης, δεν ήξερα καν αν το μωρό μου ήταν καλά στην υγεία του. Ήμουν φοβισμένη. Την ημέρα του τοκετού μια γειτόνισσα ήρθε να με βοηθήσει, αλλά ήταν πιο αγχωμένη από μένα, τα χέρια της έτρεμαν όλη την ώρα. Ο τοκετός ήταν πολύ δύσκολος. Μετά τη γέννηση του Bienvenu, σπάνια βγαίναμε έξω, καθώς ο κίνδυνος απαγωγής ήταν πολύ μεγάλος. Το παιδί μου δεν έλαβε ιατρική φροντίδα.

Ο Baptiste συνεχίζει: «Ήταν απίστευτο το γεγονός ότι ο Bienvenu γεννήθηκε με ασφάλεια. Μόνο ο Θεός θα μπορούσε να το κάνει αυτό. Είδα με τα ίδια μου τα μάτια αυτό το απίστευτο γεγονός. Δεν μπορώ να περιγράψω με λόγια τι ένιωσα όταν τον κράτησα στην αγκαλιά μου. Άρχισα να δουλεύω ακόμα πιο σκληρά για να εξασφαλίσω κάποια χρήματα για τα φάρμακα και το φαγητό για το μωρό μας. Δούλευα σε ένα εργοτάξιο για κάποιον. Όταν έμαθα ότι αυτός ο άνθρωπος έστελνε ανθρώπους στην Ευρώπη, του εξήγησα την κατάστασή μου και δέχτηκε να μας βοηθήσει να διασχίσουμε τη θάλασσα. Έκλαψα όταν είδα το σκάφος διάσωσης. Ήμουν τρελός από ευτυχία. Ξέρουμε ότι είμαστε εδώ εξαιτίας του παιδιού μας, κι αυτό μας φέρνει τύχη και ευτυχία. Μας δίνει τη δύναμη να προχωρήσουμε.»

Kossi: Πάντα σκέφτομαι τη μητέρα μου. Αν φτάσω στην Ευρώπη και βρω δουλειά, θα το κάνω γι' αυτήν

Ο Kossi*, ένας 34χρονος άνδρας από το Τόγκο, διασώθηκε από ένα μικρό μη ασφαλές σκάφος μαζί με άλλα 54 άτομα και μεταφέρθηκε στο Geo Barents στις 20 Σεπτεμβρίου. Μοιράστηκε μερικά από τα πιο οδυνηρά συμβάντα της ζωής του με τις ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα κατά τη διάρκεια της παραμονής  του στο πλοίο.

«Ο πατέρας μου μας εγκατέλειψε. Εμένα, τη μητέρα μου και τα τρία αδέρφια μου. Εκείνη έπρεπε να μας φροντίσει. Ήμασταν εξαιρετικά φτωχοί. Το 2005, λόγω της πολιτικής αναταραχής στο Τόγκο, έπρεπε να αυτοεξοριστώ στο Μπενίν. Άφησα τη μητέρα μου πίσω, ήταν τόσο οδυνηρό. Γι' αυτό επέστρεψα το συντομότερο δυνατόν. Αλλά ήμασταν ακόμα πολύ φτωχοί. Το 2017 ήμασταν σε τέτοια απελπιστική κατάσταση, που έπρεπε να κοιμηθώ στους δρόμους. Ο φίλος μου μού είπε να πάω στη Λιβύη όπου θα μπορούσε να μου βρει δουλειά. Τον Σεπτέμβριο του 2017, έφυγα από το Τόγκο για τη Νιγηρία, όπου εργάστηκα για δύο μήνες προκειμένου να εξοικονομήσω χρήματα για το ταξίδι κατά μήκος της ερήμου. Στο δρόμο για τη Λιβύη, με συνέλαβε  η αστυνομία του Τσαντ , μαζί με άλλα 50 άτομα. Κατάφερα να δραπετεύσω. Για τρεις μέρες κρυβόμουν στην έρημο μέχρι που επικοινώνησα με έναν φίλο για να με βοηθήσει να φτάσω στην Τρίπολη. Αυτό συνέβη τον Ιανουάριο του 2018. Ξεκίνησα  να δουλεύω σε ένα πλυντήριο  αυτοκινήτων για να ξεπληρώσω τα χρήματα που είχα δανειστεί από τον φίλο μου. Λίγο καιρό αργότερα, εγκληματικές συμμορίες εισέβαλαν στο σπίτι μας και έκλεψαν τα πάντα- κινητά τηλέφωνα, οικονομίες. Απήγαγαν τον φίλο μου, ο οποίος με είχε βοηθήσει να ταξιδέψω στη Λιβύη, και από τότε, δεν μπόρεσα να επικοινωνήσω ξανά μαζί του. Βρέθηκα μόνος, να ζω στους δρόμους. Το 2020, με λήστεψαν και μου επιτέθηκαν ξανά. Από τότε δυσκολεύομαι  να περπατήσω. Τον Σεπτέμβριο, προσπάθησα να διασχίσω τη Μεσόγειο Θάλασσα, και διασώθηκα από το πλοίο διάσωσης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, το Geo Barents. Πάντα σκέφτομαι τη μητέρα μου. Αν φτάσω στην Ευρώπη και βρω δουλειά, θα το κάνω γι' αυτήν».

Boubacar: Στο κέντρο κράτησης γίνεσαι τρελός

Ο Boubacar*, ένας 20χρονος άνδρας από το Μάλι, έφτασε στη Λιβύη το 2019. Ήταν υπό κράτηση για αρκετούς μήνες και είδε τους φίλους του να πεθαίνουν. Μοιράστηκε την ιστορία του με ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα που επέβαιναν στο Geo Barents, αφού διασώθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2021.

«Έφτασα στη Λιβύη το 2019. Και μόνο η λέξη "Λιβύη" μου προκαλεί τρόμο. Πέρασα πολύ καιρό εκεί, προσπαθώντας πάντα να δραπετεύσω. Ένα βράδυ, μπήκαμε σε μια βάρκα 12 μέτρων, αλλά η μηχανή σταμάτησε να δουλεύει και επιστρέψαμε στη Λιβύη. Στη συνέχεια, εργάστηκα για πέντε μήνες πριν προσπαθήσω να περάσω στην Ευρώπη για δεύτερη φορά. Ένοπλοι φρουροί μας συνέλαβαν στη θάλασσα στη διάρκεια της νύχτας. Μας πήγαν πίσω στη Λιβύη και μας φυλάκισαν σε ένα κέντρο κράτησης. Οι συνθήκες εκεί ήταν τρομακτικές. Σκότωσαν μερικούς από τους πιο κοντινούς μου φίλους μπροστά στα μάτια μου. Ήταν τρομερό. Κάθε μέρα βλέπαμε τραυματίες ή ακόμα και νεκρούς. Μας αντιμετώπιζαν σαν να μην ήμασταν άνθρωποι. Μετά από μήνες εγκλεισμού, μια μέρα μια αεροπορική επιδρομή χτύπησε το κέντρο της Τρίπολης. Επέζησα. Προσπάθησα να περάσω ξανά στην Ευρώπη, αλλά οι Λίβυοι μας συνέλαβαν πάλι και μας φυλάκισαν. Πέρασα άλλους πέντε μήνες σε ένα κέντρο κράτησης με τρεις φίλους που πέθαναν εκεί. Καταλαβαίνεις; Μας φέρθηκαν τόσο άσχημα, που μας χτυπούσαν ανελέητα με ξύλα, τόσο που οι φίλοι μου δεν κατάφεραν να επιβιώσουν. Έπρεπε να χρησιμοποιήσουμε αυτό το φρικτό μέρος ως τουαλέτα, αλλά και να πίνουμε νερό από το ίδιο μέρος. Ευτυχώς, ελευθερώθηκα κάποια στιγμή και πήγα στην πόλη, όπου όλοι με ήξεραν και με φώναζαν "grille"[γαλλική έκφραση που σημαίνει καμένος] επειδή κατάφερα να επιβιώσω από όλες τις επικίνδυνες καταστάσεις. Αλλά χάρη στο Θεό – επέζησα. Είχα περάσει τόσα πολλά που δεν μπορούσα να μιλήσω σε κανέναν. Όταν καθόμουν σε μια γωνία, ο κόσμος έλεγε "αυτός ο άνθρωπος είναι τρελός, φύγετε μακριά του". Στο κέντρο κράτησης, γίνεσαι τρελός. Έμεινα δυνατός και συγκεντρωμένος, παρά το γεγονός ότι έχασα ανθρώπους μπροστά στα μάτια μου, κάτι που πονάει. Στην Τρίπολη, ήμουν φυλακισμένος στο υπόγειο ενός κτιρίου, σε πλήρη απομόνωση. Μετά από τρεις μήνες με άφησαν να βγω έξω για να δω το φως. Τη μέρα που είδα τον ήλιο ευχαρίστησα τον Θεό. Δόξα τω Θεώ, είμαι ακόμα ζωντανός παρόλο που έχασα φίλους και αδέρφια. Έφυγα από τη χώρα χωρίς να χάσω την ψυχή μου, χωρίς να χάσω τη συνείδησή μου, χωρίς να χάσω το μυαλό μου.

Aayan: Τράβηξαν τα μαλλιά μας και μάς χτύπησαν. Μάς βασάνιζαν όλη την ώρα.

Η Aayan* διασώθηκε και μεταφέρθηκε στο σκάφος έρευνας και διάσωσης Geo Barents στις 20 Σεπτεμβρίου. Ταξίδευε με μια μικρή βάρκα μαζί με άλλα 54 άτομα. Μόλις επιβιβάστηκε με ασφάλεια, εξετάστηκε  από το ιατρικό προσωπικό. Μερικές μέρες αργότερα, μοιράστηκε κάποιες από τις δύσκολες εμπειρίες της με την ομάδα. Η ουλή στο λαιμό της, που προκλήθηκε  από ένα καλώδιο, και αυτή στο πόδι της είναι τα ορατά σημάδια αυτής της ιστορίας. Η Ayaan* είπε ότι έφτασε στη Λιβύη τον Ιανουάριο του 2020, μετά από ένα μακρύ ταξίδι στη Σομαλία, την Αιθιοπία και το Σουδάν. Φυλακίστηκε παρά τη θέλησή της από διακινητές σε ένα δωμάτιο χωρίς παράθυρα, χωρίς φαγητό ή νερό. Υπήρχε μόνο μία τουαλέτα για όλες τις γυναίκες που κρατούνταν αιχμάλωτες σε έναν μικρό και ασφυκτικό χώρο. Η Αyaan θυμάται ότι δεν είχε φάει για επτά μέρες. «Τα πρόσωπα των διακινητών ήταν καλυμμένα όλη την ώρα, μπορούσαμε μόνο να δούμε τα μάτια τους. Στέκονταν όλη την ώρα στην πόρτα, με όπλα. Η απόδραση ήταν απλά αδύνατη.» Κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας της, λέει η Ayaan, ξυλοκοπούνταν συνεχώς με καλώδια και ηλεκτρικό ρεύμα: «Μπήκαν μέσα στο δωμάτιο και έριξαν τις γυναίκες στο πάτωμα. Μας έβγαλαν τα  ρούχα. Τράβηξαν τα μαλλιά μας και μάς χτύπησαν. Μάς βασάνιζαν όλη την ώρα.» Λέει ότι πολλοί άνθρωποι από τη χώρα της κρατήθηκαν αιχμάλωτοι παρά τη θέλησή τους, και διηγείται ότι οι περισσότεροι από αυτούς πέθαναν σε εκείνο το μέρος. «Όταν ξέσπασε η πανδημία COVID-19, όλα χειροτέρεψαν για μένα». Εξηγεί ότι τα βασανιστήρια και οι ξυλοδαρμοί αυξάνονταν και ότι κάθε μέρα ήταν υποχρεωμένη και αναγκασμένη να καθαρίζει τα σπίτια των διακινητών. Αφηγείται πως μια μέρα, ενώ καθάριζε, ένας από τους διακινητές ήταν απασχολημένος με τη φροντίδα των παιδιών του, και κατάφερε να το σκάσει μόνο και μόνο για να καταλήξει σε μια άλλη φυλακή, στη Zawiya. Αυτή τη φορά, λέει, οι διακινητές βοήθησαν αυτήν και άλλους Σομαλούς να δραπετεύσουν. Τραυματίστηκε κατά τη διάρκεια αυτής της προσπάθειας, κόβοντας το μέτωπό της, το οποίο δημιούργησε μεγάλη πληγή. Η Ayaan λαμβάνει αυτή τη στιγμή ιατρική φροντίδα στο σκάφος Geo Barents. Λέει ότι δεν μπόρεσε να επικοινωνήσει με την οικογένειά της τους τελευταίους έξι μήνες.  Όταν ρωτήθηκε τι περίμενε για το μέλλον, απάντησε: «Να βρω μια δουλειά όπου μπορώ να βοηθήσω ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Θέλω να βοηθάω τους ανθρώπους.»

* Τα ονόματα έχουν αλλάξει για να προστατευτεί η ταυτότητα των επιζώντων

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα επέστρεψαν τον Μάιο στη θάλασσα, ξεκινώντας πάλι τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στην Κεντρική Μεσόγειο για να σώσουν τις ζωές προσφύγων και μεταναστών που επιχειρούν τη θανατηφόρα θαλάσσια διέλευση από τη Λιβύη. Φέτος οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα συμπληρώνουν 50 χρόνια διεθνούς δράσης σε εστίες πολέμου, σε χώρες που έχουν υποστεί φυσικές καταστροφές και σε περιοχές που μαστίζονται από επιδημίες.

Όλες οι ειδήσεις

Πλεύρης για νέα μέτρα σε ανεμβολίαστους: Δεν θα είναι πιο πιεστικά για μη εμβολιασμένους

Νέα μέτρα: Κανονικότητα για εμβολιασμένους - Lockdown για ανεμβολίαστους

Μπογδάνος: Έργα και ημέρες μέχρι τη διαγραφή του από τη Νέα Δημοκρατία

Για τον ΣΥΡΙΖΑ το θέμα δεν κλείνει με τη διαγραφή Μπογδάνου

Πεύκη: Εμπρησμός στο αυτοκίνητο της Ελένης Ζαρούλια τα ξημερώματα