Μετάλλαξη Όμικρον – Επικεφαλής Moderna: Λιγότερο αποτελεσματικά τα εμβόλια

Ο διευθύνων σύμβουλος της Moderna προέβλεψε ότι τα υπάρχοντα εμβόλια έναντι του κροονοϊού θα είναι πολύ λιγότερο αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της μετάλλαξης Όμικρον από ό,τι τα προηγούμενα στελέχη και προειδοποίησε ότι θα χρειαστούν μήνες προτού οι φαρμακευτικές εταιρείες μπορέσουν να παρασκευάσουν σε κλίμακα νέα εμβόλια ειδικά για την παραλλαγή.

Ο Stephane Bancel δήλωσε ότι ο μεγάλος αριθμός μεταλλάξεων της Όμικρον στην πρωτεΐνη ακίδα, την οποία χρησιμοποιεί ο ιός για να μολύνει τα ανθρώπινα κύτταρα, και η ταχεία εξάπλωση της παραλλαγής στη Νότια Αφρική, υποδηλώνουν ότι τα υπάρχοντα εμβόλια θα χρειαστούν τροποποίηση.

«Δεν υπάρχει κόσμος, νομίζω, όπου [η αποτελεσματικότητα] θα είναι στο ίδιο επίπεδο ... που είχαμε με τη μετάλλαξη Δέλτα», δήλωσε ο Bancel στους Financial Times σε συνέντευξή του στα κεντρικά γραφεία της εταιρείας στο Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης.

Και πρόσθεσε: «Νομίζω ότι θα είναι μια σημαντική πτώση της αποτελεσματικότητας. Απλά δεν ξέρω πόσο, διότι πρέπει να περιμένουμε τα δεδομένα. Αλλά όλοι οι επιστήμονες με τους οποίους έχω μιλήσει ... λένε "αυτό δεν θα είναι καλό"».

Τα σχόλια του διευθύνοντος συμβούλου της Moderna έρχονται την ώρα που άλλοι ειδικοί της δημόσιας υγείας και πολιτικοί έχουν προσπαθήσει να δώσουν έναν πιο αισιόδοξο τόνο σχετικά με την ικανότητα των υφιστάμενων εμβολίων να παρέχουν προστασία κατά της Όμικρον.

Τι ανησυχεί τους επιστήμονες

Τη Δευτέρα, ο Scott Gottlieb, διευθυντής της Pfizer και πρώην επικεφαλής του Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ, δήλωσε στο CNBC: «Υπάρχει ένας εύλογος βαθμός εμπιστοσύνης σχετικά με τα εμβόλια ότι [με] τουλάχιστον τρεις δόσεις ... ο ασθενής θα έχει αρκετά καλή προστασία έναντι αυτής της παραλλαγής».

Ο Τζο Μπάιντεν, πρόεδρος των ΗΠΑ, δήλωσε στη συνέχεια η Όμικρον είναι «αιτία ανησυχίας, όχι αιτία πανικού», προσθέτοντας ότι οι ιατρικοί εμπειρογνώμονες της κυβέρνησης «πιστεύουν ότι τα εμβόλια θα συνεχίσουν να παρέχουν έναν βαθμό προστασίας από σοβαρή νόσηση».

Ωστόσο, ο Bancel δήλωσε ότι οι επιστήμονες ανησυχούν επειδή 32 από τις 50 μεταλλάξεις στην μετάλλαξη Όμικρον βρίσκονται στην πρωτεΐνη ακίδα, στην οποία εστιάζουν τα σημερινά εμβόλια για να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπινου οργανισμού ώστε να καταπολεμήσει το Covid-19.

Οι περισσότεροι εμπειρογνώμονες πίστευαν ότι μια τόσο υψηλά μεταλλαγμένη παραλλαγή δεν θα εμφανιζόταν για άλλα ένα ή δύο χρόνια, πρόσθεσε ο Bancel.

Η Moderna και η Pfizer έχουν γίνει οι προμηθευτές εμβολίων επιλογής για το μεγαλύτερο μέρος του ανεπτυγμένου κόσμου λόγω της υψηλής αποτελεσματικότητας των εμβολίων τους, τα οποία βασίζονται στην τεχνολογία του αγγελιοφόρου RNA (mRNA).

Τον Αύγουστο, η Moderna ανακοίνωσε ότι τα άτομα που εμβολιάστηκαν με δύο δόσεις του εμβολίου της «διατήρησαν αντισώματα επί έξι μήνες, μεταξύ άλλων και έναντι παραλλαγών που προκαλούν ανησυχία, όπως η μετάλλαξη Δέλτα».

Ωστόσο, μελέτες υποδεικνύουν ότι το εμβόλιο της εταιρείας είναι λιγότερο αποτελεσματικό στην πρόληψη των κρουσμάτων της Δέλτα σε σχέση με παλαιότερα στελέχη του ιού.

Μελέτη του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ σχετικά με μια επιδημία της μετάλλαξης Δέλτα σε φυλακή της Καλιφόρνιας που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα, διαπίστωσε ότι το εμβόλιο της εταιρείας ήταν 56,6% αποτελεσματικό κατά της μόλυνσης. Αυτό ήταν σημαντικά χαμηλότερο από το επίπεδο σε μελέτες που διεξήχθησαν πριν από την εμφάνιση της Δέλτα, δήλωσαν οι ερευνητές.

Η Moderna και η Pfizer εργάζονται τώρα πάνω σε νέα εμβόλια που στοχεύουν στην παραλλαγή Ομικρων, η οποία, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ενέχει «πολύ υψηλό κίνδυνο».

Ο Bancel δήλωσε ότι τα δεδομένα που δίνουν μια ένδειξη για το πώς αποδίδουν τα υπάρχοντα εμβόλια κατά της παραλλαγής Όμικρον και κατά πόσον προκαλεί σοβαρή ασθένεια, θα πρέπει να είναι διαθέσιμα εντός δύο εβδομάδων.

Ωστόσο, είπε ότι θα χρειαστούν αρκετοί μήνες μέχρι να παραχθεί σε κλίμακα ένα εμβόλιο ειδικά για τη μετάλλαξη αυτή, και πρότεινε ότι μπορεί να υπάρχει περίπτωση να χορηγηθούν εν τω μεταξύ πιο ισχυρές ενισχυτικές δόσεις στους ηλικιωμένους ή σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.

«[Η Moderna] και η Pfizer δεν μπορούν να πάρουν ένα δισεκατομμύριο δόσεις την επόμενη εβδομάδα. Τα μαθηματικά δεν λειτουργούν. Θα μπορούσαμε όμως να βγάλουμε το δισεκατομμύριο δόσεις μέχρι το καλοκαίρι; Σίγουρα», δήλωσε ο Bancel, ο οποίος προέβλεψε ότι η Moderna θα μπορούσε να παράγει συνολικά 2 δισ. έως 3 δισ. δόσεις το 2022. Αλλά είπε ότι θα ήταν επικίνδυνο να μετατοπιστεί ολόκληρη η παραγωγική ικανότητα της Moderna σε ένα εμβόλιο με στόχο της μετάλλαξη Όμικρον, τη στιγμή που άλλες παραλλαγές εξακολουθούν να κυκλοφορούν.

Τι είπε Τάκης Παναγιωτόπουλος για τα εμβόλια και τη μετάλλαξη Όμικρον

Σε αντίστοιχη εκτίμηση προχώρησε και ο καθηγητής Δημόσιας Υγείας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, Τάκης Παναγιωτόπουλος μιλώντας στον ΣΚΑΪ.

Δήλωσε ότι έχουμε κάποιες έμμεσες ενδείξεις που πρέπει να επιβεβαιωθούν, ότι ενδέχεται το στέλεχος αυτό να είναι πιο μεταδοτικό και ίσως να ξεφεύγει μερικώς από το εμβόλιο. «Το εμβόλιο που έχουμε κάνει παρέχει έναν βαθμό προστασίας και αυτό είναι σημαντικό. Άρα, και με την Όμικρον μπροστά μας γίνεται πιο επιτακτικό να εμβολιαστούμε. Από την άλλη, υπάρχει ένα ευνοϊκό σενάριο, να είναι πιο ήπια η νόσος», επισήμανε. 

Ωστόσο, διευκρίνισε ότι μπορεί η νόσος να έχει άλλη συμπεριφορά στις χώρες της Νότιας Αφρικής, καθώς εκεί ένα μικρό μέρος του πληθυσμού είναι πάνω από 65 ετών και συγκεκριμένα 5% στη Νότια Αφρική και 4% στη Μποτσουάνα, ενώ στην Ελλάδα το συγκεκριμένο ποσοστό ανέρχεται στο 22%.