Πόλεμος Ουκρανία: Ο τραγουδιστής που περιοδεύει στην πρώτη γραμμή των μαχών, στα χαλάσματα και σε προσφυγικά καταφύγια

Θα πρέπει σίγουρα να καταγραφεί ως μία από τις πιο επικίνδυνες ροκ περιοδείες στην ιστορία.

Ο 46χρονος Svyatoslav Vakarchuk, τραγουδιστής των Okean Elzy και ίσως το μεγαλύτερο αστέρι της Ουκρανίας, υποτίθεται ότι ετοιμαζόταν να παίξει το τελευταίο άλμπουμ του συγκροτήματος σε κατάμεστες αίθουσες σε όλο τον κόσμο από τον Απρίλιο. Οι Okean Elzy κατέχουν το ουκρανικό ρεκόρ προσέλευσης σε συναυλία σε στάδιο και η δημοτικότητα του Vakarchuk είναι τέτοια που δύο στους τρεις Ουκρανούς ήθελαν να θέσει υποψηφιότητα για πρόεδρος πριν από τρία χρόνια, όπως αναφέρει ο Guardian.

Από τη σκηνή στα χαρακώματα

Ωστόσο, μια επίσκεψη σε ένα νοσοκομείο στη Ζαπορίζια, μια πόλη στη νοτιοανατολική Ουκρανία, λίγο μετά τη ρωσική εισβολή ώθησε τον Vakarchuk σε μια πολύ λιγότερο άνετη περιοδεία που τον οδήγησε στην πρώτη γραμμή των μαχών, σε νοσοκομεία, σε αίθουσες σιδηροδρομικών σταθμών γεμάτες με απελπισμένους πρόσφυγες, σε υπόγειες πλατφόρμες όπου οι πολίτες βρίσκουν καταφύγιο από τις βόμβες, και σε μια σειρά από πρόσφατα βομβαρδισμένα hotspots, όλα αυτά με απόλυτη μυστικότητα για να μην στοχοποιηθούν από τις ρωσικές δυνάμεις.

«Η πρώτη ήταν η Ζαπορίζια πριν από τρεις εβδομάδες», δήλωσε ο Vakarchuk, μιλώντας στον Guardian, κατά τη διάρκεια μιας σύντομης στάσης στο Λβιβ. «Ήθελαν να τραγουδήσω μπροστά στο προσωπικό και σε κάποιους, όπως, ελαφρά τραυματισμένους στρατιώτες. Λοιπόν, πήγαμε έξω στην αυλή. Και ήμασταν περικυκλωμένοι από, ξέρετε, πολλά στρατιωτικά αντικείμενα, εννοώ, αμυντικά πράγματα όπως μάσκες, όπως καμουφλάζ. Έτσι ήταν πολύ συγκινητικό. Έτσι τραγούδησα μερικά τραγούδια. Απλά a cappella. Μετά, αποφάσισα να το συνεχίσω».

Έκτοτε, έχει τραγουδήσει στην Οδησσό κοντά στο μνημείο του Δούκα του Ρισελιέ που μνημονεύει τον ιδρυτή της πόλης, σε απόσταση βολής από τα ρωσικά πολεμικά πλοία που περιφέρονται στη Μαύρη Θάλασσα, και σε όσους βρίσκουν καταφύγιο σε έναν υπόγειο σταθμό στο Χάρκοβο, την ανατολική πόλη όπου έχουν σημειωθεί μερικοί από τους χειρότερους βομβαρδισμούς.

Ο Vakarchuk, γνωστός ως Slava, έπαιξε σε ένα πιάνο έξω από τον κεντρικό σταθμό του Λβιβ, μια 50λεπτη συναυλία για τους πρόσφυγες, για την αστυνομία και για τις στρατιωτικές μονάδες που αντιμετωπίζουν καθημερινά ρωσικές επιθέσεις. Έχει εμφανιστεί σε πανεπιστήμια και βασικούς χώρους εργασίας για να τους εμπνεύσει να συνεχίσουν μέσα στην κόλαση.

«Είναι απλά για να κάνω τους ανθρώπους να νιώσουν ότι είμαι μαζί τους», είπε. «Δεν έχω μετρήσει, έχω τραγουδήσει ίσως σε οκτώ με δέκα πόλεις».

Κατά την επίσκεψή του στο Χάρκοβο, ο Vakarchuk δήλωσε ότι ένιωσε απόηχους του γερμανικού βομβαρδισμού του Λονδίνου κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου καθώς έπαιζε σε όσους κρύβονταν.

«Μπορείτε εύκολα να φανταστείτε αυτή την εικόνα στις ταινίες, ξέρετε, του Λονδίνου το 1941, όταν οι άνθρωποι κρύβονταν στο μετρό κατά τη διάρκεια του ναζιστικού βομβαρδισμού και των βομβαρδισμών», είπε.

«Το συναίσθημα είναι παρόμοιο. Το έθνος καταλαβαίνει ότι μάλλον δεν υπάρχει κανείς άλλος που θα πολεμήσει αυτόν τον εχθρό. Αλλά ακόμη και αν είσαι μόνος, είσαι προορισμένος να το κάνεις και δεν έχεις άλλη επιλογή, γιατί διαφορετικά θα καταστραφείς ως έθνος».

Οι παραστάσεις, όπως είπε, μερικές φορές είχαν σκοπό απλώς να εμπνεύσουν ή να παρηγορήσουν, ενώ άλλες φορές ήταν μια διαμαρτυρία ενάντια σε όσα έχουν κατακλύσει τη χώρα.

Ο Vakarchuk, ο οποίος κρατά μαζί του ως φυλαχτό ένα αυτοκινητάκι που άφησε ο εννέα μηνών γιος του, Ιβάν, όταν μεταφέρθηκε σε ασφαλές μέρος πριν από τρεις εβδομάδες, δήλωσε ότι ανησυχούσε για την ασφάλειά του κατά τη διάρκεια της περιοδείας.

Είπε: «Ανησυχώ. Αλλά επιτρέψτε μου να σας πω το εξής. Πρώτα απ' όλα, έχουμε μια μικρή ομάδα και έχουμε κάποια ασφάλεια εκεί. Και δεν είναι ότι είμαι μόνος μου εκεί, όχι. Δεύτερον, το θέμα είναι ότι δεν υπάρχει πλέον ασφαλές μέρος στην Ουκρανία».

Ο Vakarchuk έχει το βαθμό του υπολοχαγού στο στρατό, ο οποίος του επιτρέπει να ταξιδεύει στη χώρα. Τον έχουν καλέσει να συγκεντρώσει χρήματα στο εξωτερικό, αλλά ο ίδιος δήλωσε: «Δεν υπάρχει κανένας νόμος που να μας επιτρέπει να εγκαταλείψουμε τη χώρα για τους άνδρες που μπορούν να φέρουν όπλα και στην πραγματικότητα δεν θέλω να το κάνω».

Θα πυροβολούσε όμως εναντίον ενός συναδέλφου του; «Είναι μια πολύ δύσκολη ερώτηση για κάποιον που δεν το έχει κάνει ποτέ. Δεν νομίζω ότι υπάρχει εύκολη απάντηση γι' αυτό. Αλλά είμαι σίγουρος ότι όπως έκαναν χιλιάδες άλλοι, σίγουρα θα το έκανα και εγώ».