Πόλεμος Ουκρανία: Συγκρατημένη αισιοδοξία Ζελένσκι για τις διαπραγματεύσεις – Φόβοι για χιλιάδες άμαχους νεκρούς στη Μαριούπολη

Μαίνονται οι μάχες στην Ουκρανία με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν να συνεχίζει τον πόλεμο και να θέτει όρους σε σχέση με τον άμαχο πληθυσμό διαμηνύοντας στον πρόεδρο Μακρόν «να καταθέσουν τα όπλα για να δοθεί βοήθεια στη Μαριούπολη» ενώ την ίδια ώρα χώρες όπως οι ΗΠΑ εκφράζουν την αμφιβολία τους για τη στάση της Ρωσίας.

Αισιοδοξία Ζελένσκι για τις διαπραγματεύσεις

Ένα πρώτο ελάχιστο βήμα αποκλιμάκωσης ήταν οι ανακοινώσεις της Μόσχας ότι θα σταματήσουν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις έξω από το Κίεβο και η ανακοίνωση ρωσικών στρατευμάτων. Την αισιοδοξία του για την πορεία των διαπραγματεύσεων εξέφρασε και ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντιμίρ Ζελένσκι, ο οποίος έκανε λόγο για θετικά σημάδια.

Σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του, αργά το βράδυ της Τρίτης, ο Ζελένσκι τόνισε πως το Κίεβο δεν βλέπει τον λόγο να πιστέψει τα λόγια των ρώσων διαπραγματευτών και ότι η Ουκρανία μπορεί να εμπιστευτεί μόνο «χειροπιαστά αποτελέσματα» που τυχόν προκύψουν από αυτές τις συνομιλίες, καταδεικνύοντας τη δυσπιστία του αναφορικά με τις προθέσεις της Μόσχας.

Σχολιάζοντας την ανακοίνωση του Κρεμλίνου για «περιορισμό» των στρατιωτικών επιχειρήσεων, ανέφερε πως «η κατάσταση δεν έχει γίνει ευκολότερη» στην Ουκρανία. Αναφερόμενος στις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί σε βάρος της Ρωσίας, ο ουκρανός πρόεδρος σημείωσε ότι η άρση τους μπορεί να εξεταστεί μόνο μετά το τέλος του πολέμου.

Η αρχή του τέλους του πολέμου ή μια ατέρμονη διαπραγματευτική διαδικασία;

Ρώσοι και Ουκρανοί διαπραγματευτές είχαν νωρίτερα σήμερα συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη, τις οποίες ο αντιπρόσωπος του Κρεμλίνου, ο Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, χαρακτήρισε «ουσιαστικές». Η Ρωσία υποσχέθηκε κυρίως να περιορίσει «δραστικά» τη στρατιωτική δραστηριότητά της στο Κίεβο και τη βορειοανατολική Ουκρανία.

Από πλευράς του, ο επικεφαλής των Ουκρανών διαπραγματευτών είπε πως η χώρα του θα δεχόταν να ενστερνιστεί την ουδετερότητα εφόσον δίνονταν διεθνείς εγγυήσεις για την ασφάλειά της. Υποστήριξε επίσης ότι επαρκούν πλέον οι προϋποθέσεις για μια συνάντηση κορυφής, μεταξύ των προέδρων των δύο χωρών, του Βλαντίμιρ Πούτιν και του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Σύμφωνα με τα όσα έγιναν γνωστά κατόπιν της λήξης των συνομιλιών οι διαπραγματευτικές ομάδας Ουκρανίας και Ρωσίας συζήτησαν ένα «σύστημα εγγυήσεων ασφαλείας», το οποίο θα περιλαμβάνει μέτρα όπως η μη ύπαρξη ξένων στρατιωτικών βάσεων στο έδαφός της. Χώρες όπως η Τουρκία, η Πολωνία και ο Καναδάς θεωρούνται εγγυητές σε αυτή τη διαδικασία. Επίσης, φαίνεται ότι η Μόσχα δεσμεύτηκε για «δραστική μείωση» των στρατιωτικών επιχειρήσεων σε Κίεβο και Τσερνίχιβ, κάτι που πιθανώς να συνάδει και με την πρόσφατη ανακοίνωση της ρωσικής κυβέρνησης για το τέλος της πρώτης φάσης των επιχειρήσεων και την έναρξη του δεύτερου μέρους που περιλαμβάνει ουσιαστικά επικέντρωση στις περιοχές του Λουγκάνσκ και του Ντονέτσκ.

Αν και η πληροφόρηση είναι ακόμα περιορισμένη, φαίνεται ότι οι δύο πλευρές έχουν βρει κοινά σημεία κυρίως σε ό,τι αφορά ζητήματα ασφαλείας. Σύμφωνα με τον Ουκρανό διαπραγματευτή Davyd Arakhamia, οι εγγυήτριες χώρες θα είναι υποχρεωμένες να παρέχουν βοήθεια σε περίπτωση ανάγκης.  «Μεταξύ των εγγυητών βλέπουμε τις χώρες του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Γαλλία, την Τουρκία, τη Γερμανία, τον Καναδά, την Πολωνία, το Ισραήλ», δήλωσε αμέσως μετά το τέλος των διαπραγματεύσεων στην Τουρκία.

Οι αμφιβολίες

Η Ρωσία ανακοίνωσε, έπειτα από τις διαπραγματεύσεις με την ουκρανική πλευρά, ότι θα μειώσει τις στρατιωτικές της επιχειρήσεις γύρω από το Κίεβο. Η δήλωση αυτή καλωσορίστηκε από την Τουρκία, που έχει αναλάβει τον ρόλο του διαμεσολαβητή και φιλοξενεί τις συνομιλίες των ρωσικών και ουκρανικών αποστολών διαπραγμάτευσης.

Αμέσως μετά τις ανακοινώσεις περί απόσυρσης των ρωσικών στρατευμάτων από το Κίεβο και το Τσερνίχιβ, Αμερικανοί αξιωματούχοι μίλησαν στο CNN και είπαν ότι η απομάκρυνση αυτή έχει ήδη ξεκινήσει. Ωστόσο, λίγη ώρα αργότερα, Ουκρανοί αξιωματούχοι εξέφρασαν τις αμφιβολίες τους και εμφανίστηκαν επιφυλακτικοί σχετικά με τις κινήσεις της Ρωσίας, αμφισβητώντας τις προθέσεις της.

Συγκεκριμένα, ο σύμβουλος της ουκρανικής κυβέρνησης, Αντόν Γκερασένκο, προχώρησε στην εξής δήλωση, αναφερόμενος στις ρωσικές ανακοινώσεις περί μείωσης της στρατιωτικής δραστηριότητας στο Κίεβο και το Τσερνίχιβ: «Αυτές οι δηλώσεις είναι απόλυτα ψέματα, που έχουν σκοπό να κερδίσουν χρόνο για να ενισχυθούν οι ρωσικές θέσεις».

Στο ίδιο πνεύμα, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, εξέφρασε τις δικές του αμφιβολίες για τον απώτερο στόχο της Ρωσίας, λέγοντας πως υπάρχουν δύο πράγματα: αυτό που η Μόσχα λέει και εκείνο που κάνει. Οι ΗΠΑ, σύμφωνα με τον Μπλίνκεν, επιλέγουν να εστιάσουν στο δεύτερο, στις πράξεις δηλαδή της Ρωσίας και όχι στις δηλώσεις.

Χιλιάδες άμαχοι νεκροί στη Μαριούπολη, λέει ο ΟΗΕ

Η επικεφαλής της η επικεφαλής της αποστολής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ουκρανία εκτίμησε ωστόσο πως χιλιάδες πολίτες μπορεί να έχασαν τη ζωή τους στην πολιορκημένη Μαριούπολη.

Σχεδόν 5.000 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων 210 παιδιά, έχουν σκοτωθεί στη Μαριύπολη από τότε που τα ρωσικά στρατεύματα άρχισαν να την πολιορκούν, πριν από έναν μήνα, υποστήριξε χθες Δευτέρα ο εκπρόσωπος του δημάρχου Βαντίμ Μποϊτσένκο. Σύμφωνα με τον ίδιο, το 90% των κτιρίων στη Μαριούπολη έχει υποστεί ζημιές και το 40% έχει καταστραφεί, μεταξύ αυτών νοσοκομεία, σχολεία, νηπιαγωγεία και εργοστάσια.

«Πιστεύουμε όντως ότι μπορεί να είναι χιλιάδες οι θάνατοι αμάχων στη Μαριούπολη», είπε σε μια διαδικτυακή συνέντευξη στο Reuters η Ματίλντα Μπόγκνερ, επικεφαλής της αποστολής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ουκρανία, η οποία αναπτύσσει περίπου 60 παρατηρητές. Διευκρίνισε ότι δεν έχει κάποια ακριβή εκτίμηση, αλλά ότι εξακολουθεί να συγκεντρώνει περισσότερες πληροφορίες.

Τοπικοί αξιωματούχοι, επικαλούμενοι αυτόπτες μάρτυρες, εκτίμησαν την περασμένη εβδομάδα ότι 300 άνθρωποι σκοτώθηκαν στον βομβαρδισμό της 16ης Μαρτίου του θεάτρου της Μαριούπολης, όπου είχαν βρει καταφύγιο πολλοί κάτοικοι.

Μέχρι σήμερα, το γραφείο του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα είχε επιβεβαιώσει 1.179 θανάτους πολιτών και τον τραυματισμό 1.860 άλλων σε όλη την Ουκρανία από την έναρξη του πολέμου, εν μέσω καθυστερήσεων στην υποβολή αναφορών εξαιτίας των εχθροπραξιών.

Ενισχύονται οι στρατιωτικές δυνάμεις των ΗΠΑ στην Ανατολική Ευρώπη

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις μετακινούν επιπλέον μαχητικά, μεταγωγικά αεροσκάφη και στρατιώτες στην ανατολική Ευρώπη. Μονάδα αποτελούμενη από περίπου 200 Πεζοναύτες μεταφέρθηκε στη Λιθουανία έπειτα από γυμνάσια στην Ευρώπη, ανέφερε χθες Τρίτη ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Άμυνας, ο Τζον Κέρμπι.

Δέκα μαχητικά F/A-18 Hornet και «μερικά» μεταγωγικά C-130 Hercules μαζί με περίπου 200 στρατιωτικούς που αποτελούν το προσωπικό υποστήριξής τους θα μεταφερθούν επίσης στην ανατολική Ευρώπη από τις ΗΠΑ, συνέχισε ο κ. Κέρμπι. Ο ακριβής προορισμός τους μένει να αποφασιστεί, όμως η ανάπτυξή τους θα γίνει πολύ σύντομα, πρόσθεσε.

Καταδικάζει τις ρωσικές ενέργειες ο Όλαφ Σολτς

Ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς επέκρινε έντονα τη Ρωσία για την επίθεση που εξαπέλυσε στην Ουκρανία εξαιτίας του «πολύ ιμπεριαλιστικού οράματος» της ηγεσίας της, επιμένοντας στο ότι πρέπει να ειπωθεί καθαρά ότι η Μόσχα αποπειράται να καταλάβει εδάφη μέσω του πολέμου.

«Δεν μπορούμε και δεν πρόκειται να το δεχθούμε αυτό», υπογράμμισε ο κ. Σολτς χθες Τρίτη απευθυνόμενος στους παριστάμενους σε εκδήλωση την οποία οργάνωσε στο Ντίσελντορφ η κοινοβουλευτική ομάδα του SPD στο κρατιδιακό κοινοβούλιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας.

«Αυτή είναι όντως σοβαρή και πολύ, πάρα πολύ απειλητική κατάσταση», πρόσθεσε ο ομοσπονδιακός καγκελάριος, κρίνοντας σωστό η Δύση να συνεχίσει την επιβολή αποτελεσματικών κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας και να σχηματίσει ενιαίο μέτωπο.

Τόνισε ακόμη ότι ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν μοιάζει να παρέβλεψε το γεγονός πως οι Ουκρανοί θέλουν να έχουν τη δική τους χώρα και να λογάριασε ότι ο ρωσικός στρατός δεν θα συναντούσε τόσο σφοδρή αντίσταση. «Οι Ρωσόφωνοι Ουκρανοί αντιστέκονται επίσης στην εισβολή», επέμεινε ο κ. Σολτς.

Υπενθύμισε πως έχει συζητήσει με τον κ. Πούτιν αρκετές φορές και ότι γνωρίζει πως είναι επικεντρωμένος στα γεωπολιτικά ζητήματα. Χαρακτήρισε την προσέγγιση του ρώσου ηγέτη λαθεμένη και προειδοποίησε ότι η εμμονή στα ιστορικά σύνορα μπορεί να οδηγήσει στο ξέσπασμα πολύ ευρύτερου πολέμου στην Ευρώπη.