ΗΠΑ: Όσα ξέρουμε για τη γνωμοδότηση του Ανώτατου Δικαστηρίου που θα μπορούσε να άρει το συνταγματικό δικαίωμα στην άμβλωση

Διαδηλωτές υπέρ και κατά της άμβλωσης βγήκαν στους δρόμους της Ουάσινγκτον σήμερα αφού έγινε γνωστό ότι το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ ενδέχεται να ανατρέψει την ιστορική απόφαση του 1973 με την οποία νομιμοποιήθηκε το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση.

Προσχέδιο γνωμοδότησης της συντηρητικής πλειοψηφίας στο Ανώτατο Δικαστήριο, που διέρρευσε στα ΜΜΕ, δείχνει πως έχει ήδη διεξαχθεί ψηφοφορία με την οποία ανατρέπεται η ιστορική απόφαση στην υπόθεση Ρόου κατά Γουέιντ, σύμφωνα με τον ειδησεογραφικό ιστότοπο Politico. Το Ανώτατο Δικαστήριο και ο Λευκός Οίκος απέφυγαν να κάνουν οποιοδήποτε σχόλιο για το δημοσίευμα.

Πότε αναμένεται η τελεσίδικη απόφαση του δικαστηρίου

Την Τετάρτη, το δικαστήριο εξέτασε έναν νόμο του Μισισιπή που απαγορεύει τις αμβλώσεις μετά την 15η εβδομάδα της εγκυμοσύνης. Η τελική του απόφαση, που αναμένεται τον Ιούνιο του επόμενου έτους, θα μπορούσε να διακόψει τις υπηρεσίες αμβλώσεων για δεκάδες εκατομμύρια γυναίκες.

Πότε καθιερώθηκε το δικαίωμα στην άμβλωση

Το δικαίωμα της γυναίκας στην άμβλωση καθιερώθηκε το 1973, μετά από απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου σε μια που έγινε γνωστή ως Ρόου κατά Γουέιντ. Η απόφαση έδωσε στις γυναίκες στις ΗΠΑ το απόλυτο δικαίωμα στην άμβλωση κατά τους τρεις πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης και περιορισμένα δικαιώματα κατά τους επόμενους τρεις μήνες.

Σχεδόν δύο δεκαετίες αργότερα το δικαστήριο έλαβε μια άλλη σημαντική απόφαση. Στην υπόθεση Planned Parenthood κατά Casey, το δικαστήριο έκρινε ότι οι πολιτείες δεν μπορούσαν να θέτουν «αδικαιολόγητο βάρος» στις γυναίκες που ζητούσαν άμβλωση πριν από τη βιωσιμότητα του εμβρύου. Στις ΗΠΑ, αυτό το όριο για το πότε τα έμβρυα μπορούν να διατηρηθούν εν ζωή εκτός της μήτρας έχει οριστεί περίπου στις 23 ή 24 εβδομάδες.

Γιατί ένας νόμος του Μισισιπή θα μπορούσε να ανατρέψει την απόφαση;

Το 2018 ψηφίστηκε πολιτειακός νόμος στο Μισισιπή, ο οποίος θα καθιστούσε παράνομες τις περισσότερες αμβλώσεις μετά τις πρώτες 15 εβδομάδες της εγκυμοσύνης - συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προκαλούνται από βιασμό ή αιμομιξία.

Δεν έχει εφαρμοστεί λόγω νομικής αμφισβήτησης από τον μοναδικό πάροχο αμβλώσεων του Μισισιπή, τον Οργανισμό Υγείας Γυναικών του Τζάκσον. Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ εξετάζει τώρα την υπόθεση. Η πολιτεία ζητά να ανατραπεί η υπόθεση και μαζί με αυτήν το συνταγματικό δικαίωμα στην άμβλωση στις ΗΠΑ.

Σε περίπτωση επιτυχίας, οι πολιτείες θα είναι ευπρόσδεκτες να θέσουν τα δικά τους πρότυπα για τις αμβλώσεις - συμπεριλαμβανομένης της απόλυτης απαγόρευσης πριν από την εμβρυϊκή βιωσιμότητα.

Σχεδόν δύο δωδεκάδες πολιτείες αναμένεται να εισαγάγουν τις δικές τους απαγορεύσεις, ορισμένες πιθανώς πιο αυστηρές από αυτές της πολιτείας Μισισιπή.

Σε νομικό υπόμνημα που κατατέθηκε αυτό το καλοκαίρι η γενική εισαγγελέας του Μισισίπι, Λιν Φιτς - η οποία θα υπερασπιστεί το νόμο της πολιτείας - δήλωσε ότι η απόρριψη της ιστορικής απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου, θα επέστρεφε ουσιαστικά τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τις αμβλώσεις στον αμερικανικό λαό και στους εκλεγμένους αξιωματούχους του.

Πώς αναμένεται να αποφανθεί το Ανώτατο Δικαστήριο;

Υπάρχουν τρία πιθανά αποτελέσματα που θα αποτυπωθούν στην απόφαση το επόμενο καλοκαίρι:

• Ανατροπή της απόφασης Ρόου κατά Γουέιντ
• Το Ανώτατο Δικαστήριο να αποφανθεί ότι ο νόμος του Μισισιπή δεν θέτει «αδικαιολόγητο βάρος» στις γυναίκες που ζητούν άμβλωση - αυτό θα άφηνε την απόφαση να ισχύει επί της αρχής, ενώ θα την υπονόμευε στην πράξη
• Να ακυρωθεί ο νόμος του Μισισιπή, επιτρέποντας στην απόφαση Ρόου κατά Γουέιντ να παραμείνει σε ισχύ - αν και αυτό θεωρείται απίθανο

Η πρώτη επιλογή είναι μια ευδιάκριτη πιθανότητα. Το δικαστήριο, το οποίο αναδιαμορφώθηκε με τρεις διορισμούς υπό τον πρώην πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, έχει χαρακτηριστεί ως το πιο συντηρητικά προσανατολισμένο στη σύγχρονη ιστορία των ΗΠΑ.

«Υπήρξε μια εκστρατεία 50 ετών για την ακύρωση της απόφασης και σίγουρα υπάρχουν τώρα αρκετά μέλη του δικαστηρίου για να το κάνουν», δήλωσε η Κάθριν Φράνκε, διευθύντρια του κέντρου για το δίκαιο του φύλου και της σεξουαλικότητας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια.

Αλλά πιστεύει ότι μια πλήρης κατάργηση είναι απίθανη. Αντ' αυτού, το δικαστήριο θα μπορούσε να επικυρώσει τον νόμο του Μισισιπή, διατηρώντας σε ισχύ την απόφασή του του 1973.

Παρόλα αυτά, οι δικηγόροι της οργάνωσης Jackson Women's Health Organization δήλωσαν ότι μια τέτοια απόφαση ισοδυναμεί με ακύρωση των προηγούμενων αποφάσεων του δικαστηρίου για τις αμβλώσεις, επειδή θα απορρίψει το πρότυπο της βιωσιμότητας του εμβρύου.

Πού θα μπορούσε να γίνει παράνομη η άμβλωση εάν ανατραπεί η απόφαση;

Αυτό θα μπορούσε να συμβεί σε 22 πολιτείες, συμπεριλαμβανομένου του Μισισιπή. Δώδεκα έχουν ψηφίσει τους λεγόμενους νόμους ενεργοποίησης, οι οποίοι θα απαγόρευαν αυτόματα τις αμβλώσεις εάν η ανατραπεί η απόφαση Ρόου κατά Γουέιντ.

Άλλες είτε έχουν ψηφίσει αντισυνταγματικές απαγορεύσεις των αμβλώσεων στα χρόνια μετά την υπόθεση Ρόου κατά Γουέιντ (οι οποίες θα αναβιώσουν), είτε έχουν διατηρήσει περιορισμούς των αμβλώσεων που ίσχυαν πριν από την ιστορική απόφαση, οι οποίοι είναι σήμερα ανεφάρμοστοι, σύμφωνα με το BBC.

Συνολικά, σχεδόν οι μισές γυναίκες των ΗΠΑ σε αναπαραγωγική ηλικία (18-49 ετών) - περίπου 36 εκατομμύρια - θα μπορούσαν να χάσουν την πρόσβαση στην άμβλωση, σύμφωνα με έρευνα της Planned Parenthood, μιας οργάνωσης υγειονομικής περίθαλψης που παρέχει αμβλώσεις.

Σε περισσότερες από τις μισές πολιτείες των ΗΠΑ, η πρόσβαση στην άμβλωση θα παρέμενε πιθανότατα η ίδια. Σε 15 πολιτείες και την Περιφέρεια της Κολούμπια, η πολιτειακή νομοθεσία εγγυάται το δικαίωμα στην άμβλωση ακόμη και αν ανατραπεί η απόφαση Ρόου κατά Γουέιντ.

Ποιοι θα επηρεαστούν περισσότερο;

Η αφαίρεση της πρόσβασης στην άμβλωση θα επηρέαζε εντονότερα τις φτωχές γυναίκες - οι οποίες είναι ήδη πιο πιθανό να ζητήσουν άμβλωση εξ αρχής.

Οι μαύρες και οι Λατίνες γυναίκες είναι πιθανό να επηρεαστούν υπερβολικά - το 61% των ασθενών με άμβλωση είναι μειονότητες.

«Η τυπικη ασθενής που υπόκειται σε άμβλωση είναι γύρω στα 20, δεν έχει πολλά χρήματα και έχει ένα ή περισσότερα παιδιά», δήλωσε η Rachel Jones, επικεφαλής ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Guttmacher, μια ομάδα υπέρ της άμβλωσης. «Αυτές είναι οι ομάδες που θα επηρεαστούν περισσότερο όταν τεθούν περιορισμοί στις αμβλώσεις ή όταν απαγορευτούν οι αμβλώσεις».