Τι θα ανακοινώσει ο Πούτιν στις 9 Μαΐου - Αποκλιμάκωση, μαζική κινητοποίηση ή πυρηνικά; Επίδειξη ισχύος από τη Μόσχα στην πρόβα της παρέλασης

Η Ρωσία πραγματοποιησε το Σάββατο τις τελευταίες πρόβες πριν από την παραδοσιακή στρατιωτική παρέλαση της 9ης Μαΐου για την Ημέρα της Νίκης στη Μόσχα, στο πλαίσιο των εορτασμών για τη νίκη επί της ναζιστικής Γερμανίας το 1945, η οποία θα αποτελέσει ευκαιρία μιας επίδειξης ισχύος εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία. Τα τελευταία χρόνια, ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν χρησιμοποίησε αυτήν την παρέλαση για να επιδείξει τη δύναμη των ενόπλων δυνάμεών του, αποκαλύπτοντας σε ορισμένες περιπτώσεις νέα υπερσύγχρονα όπλα. Και αυτήν την φορά αναμένεται να κάνει το ίδιο.

Στην πρόβα, αλεξιπτωτιστές που συμμετείχαν στην επίθεση στην Ουκρανία παρέλασαν σε τεθωρακισμένα οχήματα και αναμένεται επομένως να δώσουν το «παρών» στην παρέλαση της Δευτέρας, σημειώνει το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS, όπως μεταδίδει το AFP. Φέτος, αν και τα άρματα μάχης και οι Ρώσοι στρατιωτικοί θα παρελάσουν όπως συνήθως στην εμβληματική Κόκκινη Πλατεία, το μυαλό θα είναι στην Ουκρανία, όπου η Μόσχα έχει εξαπολύσει από τα τέλη Φεβρουαρίου την επίθεση, που έθεσε υπό αμφισβήτηση την εικόνα των ενόπλων δυνάμεών της.

Ως συνέπεια, η στρατιωτική εισβολή, για την οποία πολλοί ειδικοί προέβλεπαν πως θα ήταν ραγδαία, έχει εισέλθει στον τρίτο μήνα της και σηματοδοτείται από σειρά αποτυχιών της Μόσχας, ιδίως στον υλικοτεχνικό τομέα, σημειώνει το Γαλλικό Πρακτορείο. Αφότου απέτυχε έξω από το Κίεβο μπροστά σε πιο κινητοποιημένες απ’ όσο προέβλεπε ουκρανικές δυνάμεις, που είχαν οπλίσει οι Δυτικοί, το γενικό επιτελείο στρατού της Ρωσίας χρειάστηκε να επανεξετάσει τους στόχους του και να ενισχύσει την επίθεσή του στο ανατολικό και νότιο τμήμα της χώρας.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Πούτιν, που θα εκφωνήσει μια πολυαναμενόμενη ομιλία, θα ήθελε να ξεχάσει την απώλεια του καταδιωκτικού Moskva. Την ώρα που αυτήν την παρέλαση θα την παρακολουθήσουν από κοντά οι δυτικές πρωτεύουσες, ο Πούτιν θα έχει μια νέα ευκαιρία να στείλει προειδοποιήσεις, καθώς η Μόσχα έχει αναφέρει πολλές φορές την πυρηνική απειλή. Σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, το «αεροσκάφος της Αποκάλυψης», ένα Ιλιούσιν Il-80, που έχει ειδικά σχεδιαστεί για να επιτρέψει στον Ρώσο πρόεδρο να συνεχίσει να διοικεί τη χώρα από τον αέρα, στην περίπτωση ενός πυρηνικού πολέμου, θα πετάξει πάνω από την Κόκκινη Πλατεία. Στην παρέλαση θα συμμετάσχουν όπλα, που θα μπορούσαν να εκτοξεύσουν πυρηνικούς πυραύλους, όπως το διηπειρωτικό βαλλιστικό σύστημα Iars RS-24 και το σύστημα Iskander, πιο μικρής εμβέλειας.

Τι θα ανακοινώσει ο Πούτιν την Δευτέρα - Τα σενάρια

Όπως αναφέρει το δημοσίευμα του Guardian λίγες ημέρες πριν τον εορτασμό της 9ης Μαΐου για την Ημέρα της Νίκης, η Ρωσία φαίνεται να απέχει πολύ από αυτό που θα ονομάζαμε «θρίαμβο» στον πόλεμό με την Ουκρανία και όλες οι επιλογές του Βλαντίμιρ Πούτιν για το μέλλον είναι γεμάτες κινδύνους. Μετά από μια καταστροφική επίθεση στο Κίεβο, η Ρωσία εμπλέκεται σε μια προσπάθεια κατάληψης εδαφών στα ανατολικά της Ουκρανίας, καθώς ο στρατός κοντεύει να εξαντληθεί και και οι κυρώσεις της Δύσης συνεχίζουν να κλιμακώνονται.

«Με την τρέχουσα δύναμη που διαθέτουν, η πίεση που επιχειρούν τώρα να ασκήσουν είναι το μόνο που τους έχει απομείνει», δήλωσε ο Τζέφρι Έντμοντς, πρώην διευθυντής για τη Ρωσία στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ και ανώτερος αναλυτής στο thinktank CNA. «Οι στρατοί δεν ανακάμπτουν τόσο γρήγορα από μια τόσο καταστροφική απώλεια. Και δεδομένου του πόσο αποτελεσματικοί ήταν οι Ουκρανοί με την δική μας υποστήριξή, δεν νομίζω ότι θα μπορέσουν να επιτύχουν τους στόχους τους μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Και οι επόμενες εβδομάδες θα είναι ο προάγγελος για το πού θα καταλήξει η κατάσταση».

Οι δραματικές επιλογές και τα σενάρια για την 9η Μαΐου

Αντιμέτωποι με τις αναποδιές, αξιωματούχοι έχουν αναφέρει ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν μπορεί να χρησιμοποιήσει την αργία της 9ης Μαΐου για να επαναδιατυπώσει τον πόλεμο στην Ουκρανία. Οι δραματικές επιλογές περιλαμβάνουν την κλιμάκωση μέσω επίσημης κήρυξης πολέμου ή γενικής κινητοποίησης - ή την αποκλιμάκωση με την ανακήρυξη της νίκης.

Εναλλακτικά, ο Πούτιν θα μπορούσε να προσφέρει ένα «σάντουιτς», όπως το έθεσε ένας αναλυτής, το οποίο εξυμνεί τη «νίκη» του ρωσικού στρατού, ενώ προετοιμάζει τον πληθυσμό για μια εξοντωτική και επώδυνη σύγκρουση ως status quo. Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Guardian, Ουκρανοί αξιωματούχοι έχουν προειδοποιήσει ότι ο Πούτιν σχεδιάζει να ανακοινώσει μια μαζική κινητοποίηση ή ακόμη και να κηρύξει πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας, καλώντας προσωπικό και πόρους που ήταν αναξιοποίητοι στο πλαίσιο της λεγόμενης «ειδικής επιχείρησης» της Ρωσίας που ξεκίνησε στις 24 Φεβρουαρίου.

«Η Ρωσία έχει ήδη προχωρήσει σε συγκαλυμμένη κινητοποίηση και ετοιμάζεται να ανακοινώσει ανοικτή κινητοποίηση στο εγγύς μέλλον», δήλωσε ο Κίριλο Μπουντάνοφ, επικεφαλής της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών της Ουκρανίας, σε συνέντευξή του αυτή την εβδομάδα στο ουκρανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο New Times. «Είμαι αρκετά περίεργος: πώς θα το εξηγήσουν αυτό στον ίδιο τους τον λαό;».

Αυξάνονται οι φήμες για μαζική κινητοποίηση

Το Κρεμλίνο έχει αρνηθεί ότι σχεδιάζει κινητοποίηση, αν και ορισμένοι Ρώσοι έχουν διαρρεύσει στο διαδίκτυο έγγραφα επιστράτευσης και κρατικές διαταγές σχετικά με μια πιθανή κινητοποίηση. Ορισμένα στρατολογικά γραφεία έχουν γίνει στόχος εμπρηστικών επιθέσεων από τον Μάρτιο, συμπεριλαμβανομένου ενός στο απομακρυσμένο Νιζνεβάρτοφσκ την περασμένη εβδομάδα, καθώς οι φήμες για επερχόμενη κινητοποίηση αυξάνονταν.

Αλλά μια επίσημη κινητοποίηση, η οποία θα μπορούσε να δει δεκάδες χιλιάδες εφέδρους να απομακρύνονται από τις δουλειές τους και τα σύνορα να κλείνουν για τους άνδρες σε ηλικία μάχης, είναι κάτι που η Ρωσία δεν έχει καταφέρει ποτέ στο παρελθόν. Θα ήταν εξαιρετικά αποδιοργανωτική για την οικονομία και θα αύξανε περαιτέρω το διακύβευμα σε έναν πόλεμο όπου η Ρωσία έχει ήδη απογοητεύσει στο πεδίο της μάχης.

«Η ανακοίνωση μιας τέτοιας κινητοποίησης θα καταστήσει αυτόν τον πόλεμο εξαιρετικά αντιδημοφιλή», δήλωσε ο Pavel Luzin, Ρώσος στρατιωτικός εμπειρογνώμονας. Διερωτήθηκε επίσης αν θα ήταν «τεχνικά εφικτό» - «Τι μπορείτε να κάνετε με τους ανθρώπους που θα λάβουν μέρος; Ποιοι αξιωματικοί και στρατιωτικές μονάδες μπορούν να τους αντιμετωπίσουν;». «Αυτό δεν είναι ένα μαγικό χάπι γι' αυτούς, δεν είναι μια δωρεάν κάρτα εξόδου από τη φυλακή για τον Πούτιν», δήλωσε ο Έντμοντς, σημειώνοντας ότι μέχρι να επιστρατευτούν νέα στρατεύματα, οι «Ρώσοι θα μπορούσαν να καταρρεύσουν».

Ο Πούτιν μπορεί να υπαινιχθεί το ενδεχόμενο πυρηνικής σύγκρουσης 

Φοβούμενη την ήττα, η Ρωσία μπορεί να απειλήσει να αυξήσει ακόμη περισσότερο το διακύβευμα. Ο κορυφαίος προπαγανδιστής Dmitry Kiselyov έδειξε μια προσομοίωση ενός πυρηνικού πλήγματος κατά του Ηνωμένου Βασιλείου στην εθνική τηλεόραση αυτή την εβδομάδα. «Μόνο μια εκτόξευση, Μπόρις, και η Αγγλία θα χαθεί», είπε. «Μια για πάντα. Γιατί να παίζετε μαζί μας;»

Ο Πούτιν μπορεί επίσης να υπαινιχθεί το ενδεχόμενο πυρηνικής σύγκρουσης καθώς στέκεται μπροστά στα βαρέα όπλα, συμπεριλαμβανομένων των διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων, που παρουσιάστηκαν στην παρέλαση της Κόκκινης Πλατείας το 2008. «Γνωρίζει επίσης ότι θα τον ακούμε, οπότε δεν θα με εξέπληττε αν υπήρχε και κάποια πυρηνική ρητορική εκεί μέσα», δήλωσε ο Edmonds του CNA, ενώ σημείωσε ότι το Κρεμλίνο έχει γίνει πιο απρόβλεπτο. «Αν ο Πούτιν δει ότι αυτό γίνεται ζήτημα υπαρξιακό, τότε όλα τα στοιχήματα είναι εκτός παιχνιδιού».

Το σενάριο αποκλιμάκωσης

Βλέποντας τις περιορισμένες δυνατότητες νίκης, ο Πούτιν θα μπορούσε επίσης να επιδιώξει την αποκλιμάκωση της σύγκρουσης. Στεκόμενος ενώπιον του στρατού του και της χώρας τη Δευτέρα, ο Πούτιν θα μπορούσε να ανακοινώσει ότι η Ρωσία έχει επιτύχει τους κύριους πολεμικούς της στόχους στην Ουκρανία, καθώς φέρεται να έχει καταστρέψει το ουκρανικό στρατιωτικό δυναμικό και να έχει πάρει σχεδόν τον έλεγχο αρκετών πόλεων, όπως η Μαριούπολη και η Χερσώνα.

Αλλά αυτό μπορεί επίσης να είναι μια δύσκολη κατάσταση, καθώς ο ουκρανικός στρατός θα μπορούσε να προσπαθήσει να ανακτήσει το χαμένο έδαφος, οδηγώντας σε περαιτέρω απώλειες, ακόμη και αν η Ρωσία κρατήσει αμυντική θέση. Ένας ανώτερος Ρώσος αξιωματούχος δήλωσε την περασμένη εβδομάδα στη Χερσώνα ότι η Ρωσία επέστρεψε «για πάντα», καθιστώντας την ιδέα μιας πολιτικής διευθέτησης που θα επέστρεφε τον έλεγχο του εδάφους της στην Ουκρανία ακόμη πιο μακρινή.

Και όπως σημείωσε ο Ben Noble, αναπληρωτής καθηγητής ρωσικής πολιτικής στο University College του Λονδίνου, οι ασαφείς και μεταβαλλόμενοι πολεμικοί στόχοι του Κρεμλίνου σήμαιναν ότι πολλοί άνθρωποι στη Ρωσία μπορεί να μείνουν ανικανοποίητοι με ό,τι κι αν τελικά ο Πούτιν ισχυριστεί ως νίκη.

«Αυτός είναι ίσως ο ισχυρότερος λόγος για τον οποίο πολλοί άνθρωποι λένε ότι το Κρεμλίνο βρίσκεται στον τοίχο, ότι έχει κολλήσει, επειδή αναπόφευκτα θα απογοητεύσει κάποιες ομάδες με ό,τι και αν ισχυριστεί ως νίκη σε ευρύτερο χρονικό διάστημα», είπε. Οι προσδοκίες για μια μεγάλη ανακοίνωση στις 9 Μαΐου, είπε, μπορεί να μιλούν περισσότερο για την απογοήτευση μεταξύ εκείνων που βρίσκονται εκτός Κρεμλίνου παρά για το γεγονός ότι θα ανακοινωθεί κάτι ουσιαστικό. «Θέλουν μια αίσθηση βεβαιότητας, θέλουν ένα νέο κεφάλαιο σε αυτή τη σύγκρουση», ανέφερε.

Το αφήγημα για τις νέες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η Ρωσία

«Υποθέτω ότι θα χρησιμοποιήσει την 9η Μαΐου για να αναφερθεί με κάποιο τρόπο στη νίκη ... κάτι που μας λένε πολλοί κοινωνιολόγοι είναι ότι οι Ρώσοι θέλουν να τελειώσει αυτό, αλλά με καλό τρόπο», δήλωσε ο Anton Barbashin, διευθυντής σύνταξης στο Riddle Russia και πολιτικός αναλυτής. «Αλλά θα περίμενα ότι πρέπει επίσης να εισάγει και κάποιες νέες προκλήσεις. Πρέπει να είναι ένα "σάντουιτς", δεν μπορεί να είναι μόνο νίκη. Συμβαίνουν τόσα πολλά και πλέον ο Πούτιν γνωρίζει τους οικονομικούς κινδύνους και τα προβλήματα που θα προκύψουν αρκετά σύντομα. Επομένως, πιθανώς πρέπει να προταθεί ένα ισχυρό όραμα για το ποιες είναι η προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η Ρωσία».

Αυτό είναι ήδη ορατό στις αναφορές των κρατικών μέσων ενημέρωσης που εξηγούν ότι η Ρωσία βρίσκεται σε πόλεμο με το ΝΑΤΟ και όχι μόνο με την Ουκρανία, προκειμένου να δικαιολογήσουν ορισμένες από τις πρόσφατες ήττες του στρατού. Το Κρεμλίνο αντιμετωπίζει επίσης μια επείγουσα ιδεολογική πρόκληση, σημείωσε ο Barbashin, καθώς ο πόλεμος αρχίζει όλο και περισσότερο να επηρεάζει τους απλούς πολίτες της Ρωσίας, οι οποίοι μπορεί να μην έχουν σαφή ιδέα για το γιατί η Ρωσία αποφάσισε να  εισβάλει στην Ουκρανία εξ αρχής. «Όσο περισσότερο το σκέφτομαι, τόσο πιο εκπληκτικό είναι ότι αυτός ο πόλεμος έχει δείξει ότι η Ρωσία δεν έχει καμία ιδεολογία», είπε. «Προσπαθούν να επινοήσουν κάτι καινούργιο, αλλά τίποτα από αυτά δεν βγάζει πραγματικά νόημα. Οι Ρώσοι δεν καταλαβαίνουν τι στο καλό κάνει η Ρωσία εκεί».