Ιστορική γεωπολιτική εξέλιξη: «Πράσινο φως» από ΗΠΑ ώστε να ξεκινήσουν ροές πετρελαίου από την Βενεζουέλα στην Ευρώπη

Οι ΗΠΑ πρόκειται να επιτρέψουν τη μεταφορά πετρελαίου από την Βενεζουέλα προς την Ευρώπη στο πλαίσιο της αναζήτησης εναλλακτικών προμηθευτών πέρα από την Ρωσία, με στόχο να αντισταθμιστούν οι απώλειες που θα έχει η Ευρώπη λόγω του εμπάργκο στο ρωσικό αργό, αναφέρει το Reuters, επιακλούμενο πέντε άτομα με βαθιά γνώση της κατάστασης. Πρόκειται για μία ιστορική αποόφαση, που έρχεται ως αντίμετρο μετά το ευρωπαϊκό εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο.

Οι ΗΠΑ, σύμφωνα με την ίδια πηγή, θα μπορούσαν να δώσουν το «πράσινο φως» στην ιταλική Eni και την ισπανική Repsol να στείλουν πετρέλαιο από τη Βενεζουέλα στην Ευρώπη ήδη από τον Ιούλιο για να αναπληρώσουν το ρωσικό αργό.

Με τον τρόπο αυτό θα ξεκινήσουν εκ νέου οι ανταλλαγές «πετρελαίου με χρέος» ανάμεσα σε ΗΠΑ και Βενεζουέλα, οι οποίες σταμάτησαν πριν από δύο χρόνια όταν η Ουάσιγκτον προχώρησε σε κυρώσεις κατά της χώρας της Λατινικής Αμερικής. Έτσι, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ θα λάβουν πετρέλαιο σε αντάλλαγμα για δισ. δολάρια σε συσσωρευμένα χρέη από τη Βενεζουέλα.

Ο όγκος του πετρελαίου που αναμένεται να μεταφέρουν η Eni και η Repsol δεν είναι μεγάλος, σημείωσε μία από τις πηγές του Reuters: οπότε η επίδραση στις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου θα είναι μέτρια. Ωστόσο, το πράσινο φως της Ουάσιγκτον για την επανέναρξη των ροών πετρελαίου της Βενεζουέλας προς την Ευρώπη θα μπορούσε να δώσει μια συμβολική ώθηση στον πρόεδρο της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο.

Η κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ελπίζει ότι το αργό πετρέλαιο της Βενεζουέλας θα βοηθήσει την Ευρώπη να μειώσει την εξάρτησή της από τη Ρωσία, καθώς και να παρακινηθεί ο Μαδούρο να ξαναρχίσει τις συνομιλίες με την αντιπολίτευση στη χώρα του.

Ανταλλαγή πετρελαίου - χρέους

Οι δύο ευρωπαϊκές εταιρείες ενέργειας, οι οποίες έχουν κοινοπραξία με την κρατική εταιρεία πετρελαίου της Βενεζουέλας PDVSA, μπορούν να συνυλοπογίσουν τα φορτία αργού σε απλήρωτα χρέη και καθυστερημένα μερίσματα. Μια βασική προϋπόθεση ήταν ότι το πετρέλαιο που θα αναλάβουν να μεταφέρουν «πρέπει να πάει στην Ευρώπη. Δεν μπορεί να μεταπωληθεί αλλού».

Η Ουάσιγκτον πιστεύει ότι η PDVSA δεν θα επωφεληθεί οικονομικά από αυτές τις συναλλαγές χωρίς μετρητά, σε αντίθεση με τις τρέχουσες πωλήσεις πετρελαίου της Βενεζουέλας στην Κίνα. Η Κίνα δεν έχει υπογράψει τις δυτικές κυρώσεις στη Ρωσία και συνεχίζει να αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο παρά τις εκκλήσεις των ΗΠΑ.

Η Ουάσιγκτον δεν έχει δώσει παρόμοια άδεια στην αμερικανική πετρελαϊκή εταιρεία Chevron Corp (CVX.N) , την India's Oil and Natural Gas Corp Ltd (ONGC) (ONGC.NS) και την γαλλική Maurel & Prom SA (MAUP.PA), οι οποίες άσκησαν επίσης πιέσεις στα υπουργεία Εξωτερικών και Οικονομικών των ΗΠΑ για να πάρουν πετρέλαιο σε αντάλλαγμα δισεκατομμύρια δολάρια σε συσσωρευμένα χρέη από τη Βενεζουέλα.

Και οι πέντε εταιρείες πετρελαίου διέκοψαν την ανταλλαγή πετρελαίου με χρέος στα μέσα του 2020 εν μέσω της εκστρατείας «μέγιστης πίεσης» του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ που μείωσε τις εξαγωγές πετρελαίου της Βενεζουέλας, αλλά απέτυχε να εκδιώξει τον Μαδούρο.

Η PDVSA δεν έχει προγραμματίσει η Eni και η Repsol να λάβουν φορτία αυτόν τον μήνα, σύμφωνα με ένα προκαταρκτικό πρόγραμμα φόρτωσης της PDVSA στις 3 Ιουνίου που είδε το Reuters.

Η επαναπροσέγγιση με το Καράκας

Η προσέγγιση ΗΠΑ - Βενεζουέλας είχε ξεκινήσει από τις πρώτες ημέρες της ρωσικής εισβολής και η Ουάσιγκτον έχει όλο αυτό το διάστημα χαλαρώσει κάποιες από τις κυρώσεις που έχει επιβάλει στο Καράκας, προκαλώντας θετικές δηλώσεις από τον Μαδούρο.

Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας χαιρέτισε τα «μικρά αλλά σημαντικά μέτρα» που έλαβαν οι ΗΠΑ για να «δώσουν άδεια» σε πετρελαϊκές εταιρείες προκειμένου αυτές να μπορέσουν να δραστηριοποιηθούν στη χώρα του. «Πριν μία εβδομάδα οι ΗΠΑ έλαβαν μικρά αλλά σημαντικά μέτρα δίνοντας άδεια στην (αμερικανική εταιρεία) Chevron, την (ιταλική) Eni και την (ισπανική) Repsol για να ξεκινήσουν τη διαδικασία παραγωγής αερίου και πετρελαίου στη Βενεζουέλα προκειμένου να τα εξάγουν προς τις αγορές τους», επεσήμανε ο Μαδούρο σε συνέντευξη που παραχώρησε σε ραδιοφωνικό σταθμό της Αργεντινής, αποσπάσματα του οποίου αναρτήθηκαν στον λογαριασμό του Βενεζουελάνου προέδρου στο Twitter.

Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν πραγματοποίησε συνομιλίες στο υψηλότερο επίπεδο με το Καράκας τον Μάρτιο, ενώ η Βενεζουέλα απελευθέρωσε δύο από τους τουλάχιστον 10 φυλακισμένους Αμερικανούς πολίτες και υποσχέθηκε να συνεχίσει τις εκλογικές συνομιλίες με την αντιπολίτευση. Πάντως, ο Μαδούρο δεν έχει ακόμη συμφωνήσει για την ημερομηνία επιστροφής στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Οι Ρεπουμπλικάνοι βουλευτές και ορισμένοι Δημοκρατικοί συνάδελφοί τους, που αντιτίθενται σε οποιαδήποτε άμβλυνση της πολιτικής των ΗΠΑ έναντι στο Μαδούρο, επικρίνουν την προσέγγιση των ΗΠΑ με τη Βενεζουέλα ως υπερβολικά μονόπλευρη.

Από την πλευρά της η Ουάσιγκτον υποστηρίζει ότι η περαιτέρω ελάφρυνση των κυρώσεων στη Βενεζουέλα θα εξαρτηθεί από την πρόοδο προς τη δημοκρατική αλλαγή και τις διαπραγματεύσεις με την αντιπολίτευση στη χώρα του.

Μεγαλύτερος πελάτης της Βενεζουέλας η Κίνα

Τον περασμένο μήνα έγινε γνωστό ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν έδωσε εντολή στην Chevron, την μεγαλύτερη αμερικανική πετρελαϊκή που εξακολουθεί να έχει κάποια δραστηριότητα στην Βενεζουέλα, να προσεγγίσει την κυβέρνηση Μαδούρο και την PDVSA προκειμένου να επεξεργαστούν από κοινού μελλοντικές δραστηριότητες.

Σύμφωνα με το Reuters, το ίδιο περίπου διάστημα ήταν που η Eni και η Repsol έλαβαν σε καθεστώς μυστικότητας επιστολή από την Ουάσιγκτον, στην οποία τους μεταβιβαζόταν το πράσινο φως του Λευκού Οίκου για την επανέναρξη του προγράμματος πετρέλαιο αντί χρεών, προκειμένου να αυξηθούν οι πετρελαϊκές ροές προς την Ευρώπη.

Σήμερα, λόγω των κυρώσεων, η Κίνα αποτελεί μακράν τον μεγαλύτερο πελάτη για το πετρέλαιο της Βενεζουέλας απορροφώντας έως και το 70% της μηνιαίας παραγωγής των διυλιστηρίων της χώρας.