«Αγώνας για την επιβίωση» - Οι γηγενείς των Ιμαλαΐων γίνονται ακτιβιστές κατά της κατασκευής φραγμάτων

Ένα βαν απομακρύνεται από τον ποταμό Sutlej  και αρχίζει να ανεβαίνει το -πλαισιωμένο από τις χιονισμένες βουνοκορφές των Ιμαλαΐων- απότομο ορεινό μονοπάτι. Κάποιες από τις εν λόγω κορυφές έχουν ύψος σχεδόν 7.000 μέτρα. Οι εννέα επιβάτες στο βαν, ντόπιοι αγρότες που έγιναν ακτιβιστές με σκοπό να εμποδίσουν την κατασκευή επιπλέον φραγμάτων, ταξιδεύουν προς το απομακρυσμένο χωριό Καντάρ στην Κινναούρ της Ινδίας.

Οι λίγες δεκάδες αυτόχθονες κάτοικοι της περιοχής αναγκάστηκαν να μετεγκατασταθούν το 2005, όταν η πτώση ογκόλιθων κατέστρεψε τα περισσότερα από τα σπίτια τους. Παρότι οι αρχές το αρνούνται, οι κάτοικοι του Καντάρ πιστεύουν ότι, υπεύθυνη για την καταστροφή υπήρξε η διάνοιξη σηράγγων για τα φράγματα.  

Καθισμένοι στην κορυφή μιας απότομης πλαγιάς με θέα ένα φράγμα 19 ετών, ιθαγενείς ακτιβιστές, όπως ο 30χρονος Buddha Sain Negi, ακούν τους κατοίκους να μιλούν για τους τρόπους με τους οποίους, η υδροηλεκτρική ώθηση της Ινδίας ανέτρεψε τις ζωές τους και τούς οδήγησε σε σχεδόν δύο δεκαετίες κινητοποιήσεων. Κάποιες από τις οικογένειες βρήκαν καταφύγιο σε υπόστεγα. Πολλές ήταν οι ζωές που χάθηκαν εξαιτίας των κατολισθήσεων, πριν λάβουν αποζημιώσεις για την κατασκευή νέων σπιτιών. Ακόμα και οι αποζημιώσεις, όμως, δεν αρκούσαν για να αποκαταστήσουν τον τρόπο ζωής τους. 

Οι κυβερνήσεις της χώρας στηρίζουν την κατασκευή φραγμάτων. Οι εργασίες έχουν εκτοξευθεί στα ύψη, καθώς η χώρα,  αναζητά τρόπου να τροφοδοτείται ενεργειακά όλο το 24ωρο, χωρίς υπερβολικές εκπομπές άνθρακα. Η υδροηλεκτρική ενέργεια παράγεται συνήθως όταν το νερό που κινείται γρήγορα περιστρέφει τουρμπίνες για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Ωστόσο, τα φράγματα αλλοιώνουν τα φυσικά υδάτινα συστήματα, και μάλιστα σε μία περιοχή όπου σημειώνονται λίγες βροχοπτώσεις και οι αγρότες αγωνίζονται να ποτίσουν τα χωράφια τους. Η κλιματική αλλαγή, επίσης, λιγοστεύει τα νερά των πηγών από το λιώσιμο των πάγων.

Έτσι, οι αγρότες μετατράπηκαν σε ακτιβιστές που αγωνίζονται ενάντια στην κατασκευή νέων φραγμάτων. Τον περασμένο Αύγουστο, χιλιάδες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας σημειώθηκαν μετά από μία θανατηφόρα κατολίσθηση στην περιοχή. Επιστήμονες και ντόπιοι έχουν επισημάνει τον κίνδυνο από τη χάραξη των βουνών για την κατασκευή σηράγγων με σκοπό τη διοχέτευση του νερού των ποταμών. Οι αρχές υποστηρίζουν ότι λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα.

«Πρόκειται για έναν αγώνα για την επιβίωσή μας», εξηγεί ο ακτιβιστής- αγρότης Buddha Sain Negi στο Associated Press. Οι ακτιβιστές επισημαίνουν και άλλες επιπτώσεις: Χιλιάδες δέντρα, συμπεριλαμβανομένου του σπάνιου πεύκου Chilgoza, τα καρύδια του οποίου είναι πολύτιμα και παρέχουν πολύτιμο εισόδημα στις τοπικές κοινότητες, κόβονται για να ανοίξουν δρόμο για την κατασκευή. Ο ποταμός Sutlej έχει πλέον στεγνώσει κατά τόπους, πράγμα που σημαίνει ότι ορισμένες οικογένειες δυσκολεύονται να βυθίσουν τις στάχτες των αγαπημένων τους προσώπων που έχουν αποτεφρωθεί. Και ορισμένοι κάτοικοι φοβούνται ότι χιλιάδες μετανάστες εργάτες, που έρχονται για να εργαστούν στο φράγμα, θα τους κατακλύσουν.

«Πόσα περισσότερα μπορεί να απαιτηθούν από εμάς;»

Η περιοχή, στην οποία ζουν περίπου 100.000 άνθρωποι, παράγει ήδη 4.000 μεγαβάτ καθαρής ενέργειας – μέγεθος που ισοδυναμεί με την παραγωγή τεσσάρων πυρηνικών εργοστασίων, σύμφωνα με τον αγρότη που συμμετέχει σε μια από τις ομάδες υπεράσπισης της περιβαλλοντικής δικαιοσύνης στα βουνά, Jiya Lal. Όπως εξηγεί, από τους ντόπιους και για λόγους «εθνικού συμφέροντος» ζητήθηκε να επανεξετάσουν τη θέση τους σχετικά με τα φράγματα. Ωστόσο, σε όλα τα Ιμαλάια, αντηχεί το ερώτημα που θέτει: «πόσα περισσότερα μπορεί να απαιτηθούν από εμάς;».

Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση στοχεύει να αυξήσει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φράγματα στην Ινδία σε 70.000 μεγαβάτ έως το 2030 - μια αύξηση 50% που θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει το 8,5% της συνολικής δυναμικότητας της Ινδίας. Επιπλέον, θέλει να προσθέσει 18.800 μεγαβάτ από φράγματα αντλησιοταμίευσης, τα οποία λειτουργούν ως γιγαντιαίες μπαταρίες που αποθηκεύουν ενέργεια αντλώντας νερό από έναν ταμιευτήρα σε έναν άλλο που είναι υπερυψωμένο και στη συνέχεια το απελευθερώνουν μέσω στροβίλων για την παραγωγή ενέργειας.

Οι μόνες χώρες που μετρούν περισσότερα από τα 4.400 φράγματα της Ινδίας είναι η Κίνα και οι ΗΠΑ. Η κυβέρνηση της Ινδίας ευελπιστεί ότι, τα φράγματα, μπορούν να βοηθήσουν στην επίλυση του γρίφου της καθαρής ενέργειας: πώς να διατηρηθεί το δίκτυο σε λειτουργία με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όταν ο ήλιος δε βγαίνει ή ο άνεμος δε φυσάει. Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, Ναρέντρα Μόντι, η  ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από τα φράγματα στην πολιτεία Χιμάχαλ Πραντές, θα δημιουργήσει κέρδη και θέσεις εργασίας. «Ο πλούτος του νερού και των δασών στις περιοχές των γηγενών είναι ανεκτίμητος», δήλωνε τον περασμένο Οκτώβριο.

Ωστόσο, οι πρόσφατες καταστροφές, συμπεριλαμβανομένης της καθίζησης μιας ιερής πόλης τον Ιανουάριο, αναπόφευκτα δημιουργούν ερωτηματικά σχετικά με την εστίαση στα φράγματα ως τρόπο διασφάλισης καθαρής ενέργειας, όπως εξηγεί ο οικονομολόγος ενέργειας στο Ινστιτούτο Ενεργειακών Οικονομικών και Χρηματοοικονομικής Ανάλυσης, Vibhuti Garg.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

• Ερντογάν: Η πρόσφατη ατμόσφαιρα με την Ελλάδα θα αξιοποιηθεί ως ευκαιρία για την επίλυση των προβλημάτων
• «Βόμβα» στη δίκη Πισπιρίγκου: Υπόνοιες Κούγια για εμπορία οργάνων κατά του εντατικολόγου
• Αιχμές κατά του Κανελλόπουλου από τα αδέρφια του μετά την απόφασή του να αναλάβει το κόμμα Κασιδιάρη: «Εκφράσαμε πλήρη αντίθεση»
• Ροζ φεγγάρι: Απόψε θα δούμε την εντυπωσιακή πανσέληνο του Απριλίου
• Έρχεται νέο κύμα κακοκαιρίας την Πέμπτη: Καταιγίδες, χιόνια και πτώση θερμοκρασίας πριν το Πάσχα - Ποιες περιοχές θα «χτυπήσουν»
• Φορολογικές δηλώσεις: Οδηγός και «μυστικά» για μειωμένο φόρο - Ερωτήσεις και απαντήσεις