Να επιστρέψουν στην Ελλάδα τα Γλυπτά του Παρθενώνα ζητεί το Bloomberg - «Ο πάπας Φραγκίσκος δείχνει τον δρόμο»

Τα Γλυπτά του Παρθενώνα «δεν είναι βρετανικά για να τα κρατούν» σημειώνει η Rachel Sanderson σε άρθρο της στο Bloomberg και τάσσεται υπέρ της επιστροφής των μαρμάρων στην Ελλάδα, παρακινώντας παράλληλα το Λονδίνο να ακολουθήσει το παράδειγμα του Βατικανού και να επιστρέψει τα μάρμαρα στον τόπο από τον οποίο τα «ξερίζωσε» ο Λόρδος Έλγιν.

Όπως αναφέρει το άρθρο: «Ο πάπας Φραγκίσκος επέστρεψε τον περασμένο μήνα στην Ελλάδα τα μάρμαρα του Παρθενώνα, τα οποία βρίσκονταν στα Μουσεία του Βατικανού για περίπου 100 χρόνια. Είναι καιρός η Βρετανία να ακολουθήσει το παράδειγμα του Αργεντινού ποντίφικα. Το επόμενο έτος, όταν η Ελλάδα θα γιορτάσει την 50ή επέτειο από την επιστροφή του δημοκρατικού πολιτεύματος, προσφέρεται μια ιδανική ευκαιρία.

Η επιστροφή των αρχαίων μαρμάρων - ένα ανάγλυφο άλογο και τα κεφάλια ενός νεαρού αγοριού και ενός γενειοφόρου άνδρα - στην Ελλάδα υποκινήθηκε από την "ειλικρινή επιθυμία να ακολουθηθεί το οικουμενικό μονοπάτι της αλήθειας", σύμφωνα με το Βατικανό. Με άλλα λόγια, ο πάπας Φραγκίσκος πρόσθεσε το βάρος του στην άποψη της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, που είναι επίσης ευρέως διαδεδομένη από τον ελληνικό λαό, ότι τα μάρμαρα του Παρθενώνα, που χρονολογούνται από τον 5ο αιώνα π.Χ., πρέπει να επιστρέψουν στην Ελλάδα».

Συνεχίζει λέγοντας πως: «Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι την πράξη του πάπα θα πρέπει να ακολουθήσει και η Βρετανία, η οποία κατέχει το μεγαλύτερο θησαυρό μαρμάρων του Παρθενώνα. Η λεία, που φυλάσσεται σε δική της αίθουσα στο Βρετανικό Μουσείο, περιλαμβάνει μεγάλα τμήματα της ζωφόρου του Παρθενώνα, μια εξαιρετική σειρά ανάγλυφων γλυπτών που απεικονίζουν μια πομπή αρμάτων, ζώων και ανθρώπων.

"Φυσικά, βοήθησε το γεγονός ότι ο πάπας Φραγκίσκος είχε την δύναμη και την εξουσία για να λάβει μονομερή απόφαση", λέει ο Andrea Rurale, διευθυντής του μεταπτυχιακού προγράμματος στη διαχείριση και διοίκηση τεχνών στο Πανεπιστήμιο Bocconi του Μιλάνου. Αυτό του έδωσε τη δύναμη να παρακάμψει τις διαφωνίες ορισμένων εντός των Μουσείων του Βατικανού».

Στη συνέχεια, η αρθρογράφος κάνει αναφορά και στα μπλόκα που έχει κάνει το Λονδίνο για το ζήτημα:

«Συγκριτικά, η ιδιοκτησία των μαρμάρων του Παρθενώνα από τη Βρετανία, γνωστά ως Ελγίνεια Μάρμαρα από τον λόρδο Έλγιν που επέβλεψε την απομάκρυνσή τους από το 1801, επενδύεται με ατελείωτες αγωνίες και αποκλίνουσες απόψεις από αναρίθμητους ενδιαφερόμενους.

«Να συμφωνήσουν πως διαφωνούν για την ιδιοκτησία»

Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Ρίσι Σουνάκ απέκλεισε την τροποποίηση ενός βρετανικού νόμου του 1963, ο οποίος απαγορεύει σε μεγάλο βαθμό στο Βρετανικό Μουσείο να διαθέσει τα υπάρχοντά του. Έτσι, ο δανεισμός των μαρμάρων στο πλαίσιο μιας εκ περιτροπής συμφωνίας που βασίζεται στην πολιτιστική ανταλλαγή θα ήταν ο μόνος τρόπος για να ξεπεραστεί αυτό το νομικό εμπόδιο.

Το Parthenon Project, ένας φορέας υπό την προεδρία του πρώην υπουργού Πολιτισμού του Ηνωμένου Βασιλείου Ed Vaizey που συνεργάζεται με το Βρετανικό Μουσείο και το Μουσείο της Ακρόπολης για την εξεύρεση λύσης, παραδέχεται ότι και οι δύο πλευρές πρέπει να "συμφωνήσουν ότι διαφωνούν" σχετικά με την ιδιοκτησία. Αντ' αυτού, προτείνει μια πολιτιστική σύμπραξη που θα έβλεπε τα κειμήλια να επιστρέφουν στην Αθήνα, ενώ τα ελληνικά αριστουργήματα θα μπορούσαν σε αντάλλαγμα να στεγαστούν στο Βρετανικό Μουσείο για επισκέψιμες εκθέσεις».

Και υπογραμμίζει: «Ωστόσο το Βρετανικό Μουσείο - η συλλογή του οποίου με τα επίμαχα έργα τέχνης περιλαμβάνει τη Λίθο της Ροζέτας, διατηρημένα κεφάλια Μαορί από τη Νέα Ζηλανδία και περίπου 200 Μπρονζέδες από το Μπενίν - έχει δηλώσει ότι μια τέτοια "πολιτιστική ανταλλαγή", δεν θα λειτουργούσε για την Ελλάδα, καθώς θα αναγνώριζε τη βρετανική ιδιοκτησία. Η Αθήνα υποστηρίζει ότι η αφαίρεση των μαρμάρων ήταν μια πράξη λεηλασίας από τον λόρδο Έλγιν πριν από τη δημιουργία του σύγχρονου ελληνικού κράτους.

Η βρετανική κυβέρνηση απέρριψε τη σύσταση της UNESCO το 2021 να ξαναρχίσουν οι συνομιλίες με την Ελλάδα. "Η θέση μας είναι ξεκάθαρη: τα γλυπτά του Παρθενώνα αποκτήθηκαν νόμιμα, σύμφωνα με τον τότε νόμο". Το Ηνωμένο Βασίλειο ισχυρίζεται ότι τα μάρμαρα αγοράστηκαν από το βρετανικό κοινοβούλιο από τον λόρδο Έλγιν το 1816 για περίπου 350.000 λίρες (437.000 δολάρια) σε σημερινά χρήματα, ενώ ο Έλγιν είχε λάβει έγκριση από την Οθωμανική Αυτοκρατορία για να αφαιρέσει τα μάρμαρα εξ αρχής».

Ο ρόλος που μπορεί να παίξει ο βασιλιάς Κάρολος 

Η Rachel Sanderson σημειώνει πως «Υπάρχει όμως μια ευκαιρία εδώ, και ο πάπας Φραγκίσκος δείχνει τον δρόμο. Η Ελλάδα θα γιορτάσει την 50ή επέτειο της αποκατάστασης του δημοκρατικού πολιτεύματος στις 24 Ιουλίου 2024. Για να σηματοδοτήσει αυτή την ημερομηνία, η Βρετανία θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο να χαρίσει τα μάρμαρα στον ελληνικό λαό χωρίς επιβάρυνση. Θα χρειαζόταν κοινοβουλευτική πράξη, αλλά το πρόσωπο του βασιλιά Καρόλου Γ', ο οποίος έχει συχνά μιλήσει για την εγγύτητά του με την Ελλάδα ως τόπο γέννησης του πατέρα του, θα μπορούσε να είναι ένας κατάλληλος απεσταλμένος.

Αυτές οι συζητήσεις υπογραμμίζουν μια ριζική αλλαγή, καθώς για μεγάλο μέρος της σύγχρονης εποχής, μια τέτοια επιστροφή ήταν αδιανόητη. Η πλειονότητα των επιμελητών και των κρατικών ιδιοκτητών υποστήριζε ότι η τέχνη ήταν παγκόσμια κληρονομιά και ότι ήταν καλύτερο να την βλέπει κανείς στα μεγάλα παγκόσμια μουσεία. Όμως η επιστροφή των έργων που είχαν κλαπεί από τους Ναζί ξεκίνησε μια παγκόσμια επανεξέταση, μαζί με τις μάχες υψηλού προφίλ για την επιστροφή λεηλατημένων αρχαιοτήτων σε ορισμένα ιταλικά μουσεία. Η Laurence des Cars, διευθύντρια του Λούβρου, έχει σημειώσει ότι είναι μεταξύ των πρώτων γενεών επιμελητών που είναι ανοιχτοί στο να "επιστρέψουν κάτι όταν αυτό βρίσκεται λανθασμένα εκεί".

Πράγματι, το Βρετανικό Μουσείο δεν θα έμενε απαραίτητα με άδεια χέρια. Έχει στη διάθεσή του περισσότερο από έναν χρόνο για να κατασκευάσει τέλεια αντίγραφα για να τα εκθέσει.

Επιπλέον, οι μοναδικές συνθήκες ενός τέτοιου δώρου θα μείωναν επίσης τον κίνδυνο να δημιουργηθεί ένα άδειασμα των βρετανικών μουσείων, ένας βαθιά ριζωμένος φόβος στο Ηνωμένο Βασίλειο».

Και καταλήγει:

«Στα Μουσεία του Βατικανού, η επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα θεωρείται ως ένα μοναδικό γεγονός, που δεν έχει καμία σχέση με τον θησαυρό των έργων τέχνης του.

Και για τη Βρετανία θα αποτελούσε μια ευκαιρία, να καλλιεργήσει τη φιλία με την Ελλάδα, και κατ' επέκταση να αρχίσει να διορθώνει και ένα ρήγμα με την Ευρώπη. Εάν η Ελλάδα αποφασίσει στη συνέχεια να στείλει έργα τέχνης για ανταλλαγή στο Βρετανικό Μουσείο, τότε όλα οδεύουν προς το καλύτερο».

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

• Αναβρασμός μετά τα drones στο Κρεμλίνο: Ήταν όλα σκηνοθετημένα από τη Ρωσία; Οι εκτιμήσεις, τα αντίποινα και η ουκρανική θέση
• «Με βίαζαν 5 άτομα, σχεδόν κάθε βράδυ»: 17χρονος από την Κρήτη περιγράφει στην κάμερα τον εφιάλτη που βίωσε σε κατάστημα κράτησης
• «Μάχη» για τον σταυρό στον τάφο του πιλότου που σκοτώθηκε σε πυρόσβεση στη Σάμο το καλοκαίρι του 2022
• Ένας Αντίχριστος στην Ελλάδα – Σκοταδισμός και φανατισμός στις αρχές του 21ου αιώνα
• Λογαριασμοί ρεύματος: Δίμηνη επιδότηση - 15 ευρώ ανά MWh