Εκλογές Τουρκία: Τρίτη δεκαετία παντοδυναμίας για τον Ερντογάν - Η πορεία προς τη νίκη και η πολωμένη τουρκική κοινωνία

Στη σαρωτική νίκη του Τούρκου προέδρου αναφέρονται τα μεγαλύτερα ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία. Ανάμεσά τους, το Politico αναλύει την πορεία του Ερντογάν από τις χαμηλές δημοσκοπήσεις στην εύκολη τελικά επανεκλογή του, την πολωμένη τουρκική κοινωνία μεταξύ των ισλαμιστών και των κοσμικών, αλλά και την απόλυτη συγκέντρωση εξουσίας από τον Τούρκο πρόεδρο που φαίνεται να είναι δεμένος μαζί της.

Θριαμβευτική νίκη και στοχοποίηση των ΛΟΑΤΚΙ+

Όπως τονίζει το Politico, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα παραμείνει για άλλα πέντε χρόνια πρόεδρος της Τουρκίας μετά την επικράτησή του στις πιο διχαστικές εκλογές των τελευταίων χρόνων στη γείτονα χώρα, που παραλίγο να απειλήσουν την κυριαρχία του.

Ο Ερντογάν, ο οποίος κυριαρχεί στην πολιτική της χώρας του εδώ και δύο δεκαετίες, κέρδισε με ποσοστό 52% έναντι 48% τον αντίπαλό και υποψήφιο της αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου. 

Στον πρώτο γύρο της ψηφοφορίας στις 14 Μαΐου, ο πρόεδρος βγήκε επίσης πρώτος, αψηφώντας τις δημοσκοπήσεις, αλλά δεν κατάφερε να συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία, οδηγώντας τις εκλογές σε δεύτερο επαναληπτικό γύρο.

Ο Ερντογάν κήρυξε τη νίκη μπροστά από την κατοικία του στην Κωνσταντινούπολη, τραγουδώντας το προεκλογικό του τραγούδι πριν από την ομιλία του. «Ευχαριστώ το έθνος μας, που μας έδωσε την ευθύνη να κυβερνήσουμε ξανά για τα επόμενα πέντε χρόνια», είπε και πρόσθεσε «ανοίξαμε την πόρτα του αιώνα της Τουρκίας χωρίς να θέσουμε σε κίνδυνο τη δημοκρατία, την ανάπτυξη και τους στόχους μας».

Ο Ερντογάν κάλεσε επίσης τους υποστηρικτές του να πάρουν πίσω την Κωνσταντινούπολη στις επόμενες τοπικές εκλογές του 2024. Το κόμμα του ΑΚ έχασε την πόλη από την αντιπολίτευση το 2019.

Ο θριαμβευτής πρόεδρος συνέχισε την προεκλογική του τακτική να στοχοποιεί τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. «Μπορούν οι ΛΟΑΤ να διεισδύσουν στο κόμμα ΑΚ ή σε άλλα μέλη της Λαϊκής Συμμαχίας [του ευρύτερου συνασπισμού που υποστηρίζει τον Ερντογάν; Η οικογένεια είναι ιερή για εμάς», είπε.

Η κυβέρνηση του Κατάρ και ο Βίκτορ Όρμπαν, ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, συνεχάρησαν τον Ερντογάν μέσω Twitter.

Η νίκη του Ερντογάν ήρθε μετά από μια προεκλογική εκστρατεία η οποία σημαδεύτηκε από κατηγορίες κατά τους αντιπάλου του για σχέσεις με την τρομοκρατία ενώ υποστήριζε ότι η χώρα θα έρθει αντιμέτωπη με το χάος εάν η συμμαχία της αντιπολίτευσης έρθει στην εξουσία.

Γραπωμένος από την εξουσία

Κυβερνά την Τουρκία από το 2003, πρώτα ως πρωθυπουργός και στη συνέχεια ως πρόεδρος, και οι εκλογές θεωρήθηκαν ευρέως ως καθοριστική στιγμή για τη χώρα.

Οι υποστηρικτές του Ερντογάν λένε ότι έκανε τη χώρα ισχυρότερη, αλλά οι επικριτές του υποστηρίζουν ότι η αυταρχική του προσέγγιση στην εξουσία υπονομεύει θανάσιμα τη δημοκρατία της Τουρκίας.

Σε αντίθεση με προηγούμενες εκλογές στις οποίες ο πρόεδρος και το ισλαμιστικού προσανατολισμού κόμμα του AK κέρδισαν εύκολα τους αντιπάλους τους, ο Ερντογάν ήταν πίσω στις δημοσκοπήσεις.

Η εκστρατεία επανεκλογής του είχε να αντιμετωπίσει τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα, όπως ο οδυνηρά υψηλός πληθωρισμός - που έχει φτάσει στο 43% - και ένα αδύναμο νόμισμα, καθώς και την κληρονομιά του καταστροφικού σεισμού του Φεβρουαρίου. Τουλάχιστον 50.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην καταστροφή και η κυβέρνηση επικρίθηκε για τις κακής ποιότητας κατασκευές και την αργή αντίδρασή της.

Αλλά η νίκη του Ερντογάν στον πρώτο γύρο στις 14 Μαΐου τον έφερε πέντε ποσοστιαίες μονάδες μπροστά από τον Κιλιτσντάρογλου και μόλις μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ψήφους μακριά από την απόλυτη πλειοψηφία.

Ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης μετατοπίστηκε στη συνέχεια σε μια πιο εθνικιστική στάση, υποσχόμενος να απελάσει εκατομμύρια Σύρους και Αφγανούς. Αλλά η κίνηση αυτή αποδείχθηκε τελικά ανεπιτυχής. Ο Σινάν Ογάν, ο εθνικιστής υποψήφιος που κέρδισε το 5% στον πρώτο γύρο, υποστήριξε στη συνέχεια τον Ερντογάν και όχι τον Κιλιτσντάρογλου.

Οι πολιτικοί αναλυτές λένε ότι η νίκη του Ερντογάν αναδεικνύει την πόλωση στην τουρκική κοινωνία, ιδίως τις διαιρέσεις μεταξύ ισλαμιστών και κοσμικών. Ενώ το μεγαλύτερο μέρος της ακτογραμμής της Τουρκίας, οι μεγάλες πόλεις και το κυρίως κουρδικό νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας ψήφισαν υπέρ του Κιλιτσντάρογλου, τα κεντρικά εδάφη τάχθηκαν σθεναρά υπέρ του Erdogan.

Οι υποστηρικτές της αντιπολίτευσης υποστηρίζουν επίσης ότι οι εκλογές αντανακλούν το πόσο έχει γραπωθεί από την εξουσία ο Ερντογάν, αλλά και την απόλυτη επιρροή του στα ΜΜΕ της χώρας, τα οποία ελέγχονται σε μεγάλο βαθμό από ομάδες φιλικές προς το κυβερνών κόμμα.