Εκλογές Τουρκία - Ανάλυση NYT: Ο σεισμός, οι κρίσεις, η τρομοκρατία και η οικονομία - 5 συμπεράσματα για τη νίκη του Ερντογάν

Η επανεκλογή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον προεδρικό θώκο της Τουρκίας, του δίνει πέντε ακόμη χρόνια για να εμβαθύνει το συντηρητικό του αποτύπωμα στην τουρκική κοινωνία και να πραγματοποιήσει τη φιλοδοξία του να αυξήσει την οικονομική και γεωπολιτική ισχύ της χώρας.

Παγκόσμιο ενδιαφέρον

Το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο της Τουρκίας ανακήρυξε τον Ερντογάν νικητή μετά από επαναληπτικές εκλογές την Κυριακή. Συγκέντρωσε το 52,1% των ψήφων έναντι του υποψηφίου της αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος είχε 47,9% με καταμετρημένες σχεδόν όλες τις ψήφους, ανακοίνωσε το Συμβούλιο.

Οι εκλογές παρακολουθήθηκαν στενά από τους συμμάχους της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, οι οποίοι συχνά έβλεπαν τον κ. Ερντογάν ως απογοητευτικό εταίρο λόγω της αντιδυτικής ρητορικής του και των στενών δεσμών του με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν, οι οποίοι έχουν συσφιχθεί μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αναφέρουν οι New York Times σε εκτενή ανάλυσή τους.

Ο Ερντογάν δεν έχει δώσει καμία ένδειξη ότι σκοπεύει να αλλάξει την πολιτική του στο εξωτερικό, όπου έχει προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει τη γεωστρατηγική θέση της Τουρκίας για να επεκτείνει την επιρροή της, ή στο εσωτερικό, όπου έχει εδραιώσει την εξουσία του και έχει ανταποκριθεί σε μια κρίση πληθωρισμού με αντισυμβατικά μέτρα που, σύμφωνα με οικονομολόγους, επιδείνωσαν το πρόβλημα.

Τον αμφισβήτησε στις εκλογές μια πρόσφατα ενωμένη αντιπολίτευση που χαρακτήρισε τη διαδικασία κρίσιμη στιγμή για το μέλλον της εύθραυστης Δημοκρατίας. Ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης, ο κ. Κιλιτσντάρογλου, κατέβηκε ως αντι-Ερντογάν, υποσχόμενος να αποκαταστήσει τις πολιτικές ελευθερίες και να βελτιώσει τους δεσμούς με τη Δύση. Διαφημίστηκε ότι έχει μεγαλύτερη επαφή με τους αγώνες των απλών ανθρώπων.

Ακολουθούν ορισμένα βασικά συμπεράσματα:

1. Οι κρίσεις έβλαψαν αλλά δεν λύγισαν τον Ερντογάν

Αυτές ήταν οι πιο δύσκολες εκλογές στα 20 χρόνια της παρουσίας του  Ερντογάν ως ο πιο επιφανής πολιτικός της Τουρκίας, ως πρωθυπουργός από το 2003 και ως πρόεδρος από το 2014. Πριν από την αρχική ψηφοφορία, οι περισσότερες δημοσκοπήσεις έδειχναν μια αμφίρροπη κούρσα με τον Κιλιτσντάρογλου να προηγείται.

Οι αναλυτές ανέφεραν διάφορους λόγους για τους οποίους ο Ερντογάν μπορεί να δυσκολευτεί. Ο θυμός για μια επώδυνη κρίση κόστους ζωής έστρεψε ορισμένους ψηφοφόρους εναντίον του. Ισχυροί σεισμοί τον Φεβρουάριο σκότωσαν περισσότερους από 50.000 ανθρώπους και προκάλεσαν ζημιές σε εκατοντάδες κτίρια στη νότια Τουρκία. Πολλοί επιζώντες του σεισμού διαμαρτυρήθηκαν για την αργή αρχική αντίδραση της κυβέρνησης, ενώ η καταστροφή έθεσε ερωτήματα σχετικά με το αν η βιασύνη του Ερντογάν να αναπτύξει τη χώρα ενθάρρυνε τις μη ασφαλείς κατασκευές.

Η ιστορικά εύθραυστη αντιπολίτευση της Τουρκίας παραμέρισε τις διαφορές της για να συσπειρωθεί πίσω από τον Κιλιτσντάρογλου και υποστήριξε ότι η αλλαγή ήταν απαραίτητη για να σταματήσει η διολίσθηση της χώρας προς την μονοκρατορία, αναφέρουν οι NYT.

Όμως ο Ερντογάν επικράτησε, χάρη στην ένθερμη υποστήριξη ενός σημαντικού μέρους του πληθυσμού και στις ικανότητές του ως προεκλογικού παράγοντα. Οι θρησκευτικά συντηρητικοί Τούρκοι που εκτιμούν την επέκταση του ρόλου του Ισλάμ στη δημόσια ζωή βρέθηκαν στο πλευρό του, και ακόμη και πολλοί από αυτούς που είναι θυμωμένοι με τον πληθωρισμό δήλωσαν ότι δεν πιστεύουν ότι η αντιπολίτευση θα μπορούσε να κυβερνήσει καλύτερα.

2. Ο σεισμός δεν επηρέασε ιδιαίτερα τις εκλογές

Ο Ερντογάν ήρθε στην εξουσία πριν από 20 χρόνια εν μέσω θυμού για την καταστροφική αντίδραση της κυβέρνησης σε έναν σεισμό κοντά στην Κωνσταντινούπολη το 1999, ο οποίος στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 17.000 ανθρώπους. Έτσι πολλοί περίμεναν ότι ο φετινός σεισμός θα έπληττε και το κύρος του. Αλλά υπάρχουν λίγες ενδείξεις ότι αυτό συνέβη.

Ο πρόεδρος της Τουρκίας επικράτησε σε οκτώ από τις 11 επαρχίες που επλήγησαν από τον σεισμό του Φεβρουαρίου. Το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και οι πολιτικοί του σύμμαχοι τα πήγαν ακόμη καλύτερα, κερδίζοντας την πλειοψηφία των ψήφων στις ταυτόχρονες βουλευτικές εκλογές σε όλες τις πληγείσες από τον σεισμό επαρχίες εκτός από μία.

Η συμμετοχή στη σεισμογενή ζώνη ήταν επίσης υψηλή, παρά τις ανησυχίες ότι πολλοί ψηφοφόροι που εκτοπίστηκαν από την καταστροφή θα δυσκολεύονταν να επιστρέψουν στα σπίτια τους για να ψηφίσουν, όπως απαιτείται. Αν και η συμμετοχή στις 11 σεισμόπληκτες επαρχίες ήταν χαμηλότερη από το 88,9% των εκλογέων που είχαν δικαίωμα ψήφου σε εθνικό επίπεδο, σε καμία από αυτές τις επαρχίες η συμμετοχή δεν έπεσε κάτω από το 80%.

Οι συνεντεύξεις με επιζώντες από τον σεισμό έδειξαν πολλούς λόγους για τους οποίους η καταστροφή δεν είχε αλλάξει τις πολιτικές τους προοπτικές. Ορισμένοι περιέγραψαν τον σεισμό ως μια πράξη του Θεού στην οποία οποιαδήποτε κυβέρνηση θα δυσκολευόταν να ανταποκριθεί. Άλλοι, των οποίων τα σπίτια καταστράφηκαν, δήλωσαν ότι είχαν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον Ερντογάν για την ανοικοδόμηση των πληγεισών περιοχών από ό,τι στον αντίπαλό του.

3. Οι προειδοποιήσεις για την τρομοκρατία είχαν απήχηση στους ψηφοφόρους

Ο Ερντογάν υπονόμευσε την αντιπολίτευση παρουσιάζοντας τους ηγέτες της ως αδύναμους και ανίκανους, αλλά μια γραμμή επίθεσης αποδείχθηκε ιδιαίτερα ισχυρή: οι κατηγορίες ότι θα ήταν μαλθακοί απέναντι στην τρομοκρατία.

Ο πρόεδρος προέβαλε επανειλημμένα αυτό το επιχείρημα στους ψηφοφόρους, βασιζόμενος στο γεγονός ότι η αντιπολίτευση είχε λάβει την υποστήριξη του κύριου φιλοκουρδικού κόμματος της Τουρκίας (HDP). Η κυβέρνηση κατηγορεί συχνά το κόμμα αυτό για συνεργασία με μαχητές της κουρδικής μειονότητας της Τουρκίας, οι οποίοι βρίσκονται σε πόλεμο με το τουρκικό κράτος εδώ και δεκαετίες, επιδιώκοντας αυτονομία, ενώ οι αρχές έχουν φυλακίσει εδώ και χρόνια τον επικεφαλής του, Σαλαχεντίν Ντεμιρτάς.

Ο Ερντογάν έφτασε στο σημείο να προβάλλει στις συγκεντρώσεις του βίντεο που είχαν παραποιηθεί ώστε να δείχνουν ηγέτες μαχητών να τραγουδούν μαζί με το προεκλογικό τραγούδι του Κιλιτσντάρογλου. Πολλοί ψηφοφόροι τον πίστεψαν, λέγοντας σε συνεντεύξεις ότι δεν εμπιστεύονταν την αντιπολίτευση να κρατήσει τη χώρα ασφαλή.

4. Ελεύθερες, αλλά όχι δίκαιες εκλογές

Οι διεθνείς παρατηρητές δεν ανέφεραν προβλήματα μεγάλης κλίμακας με τη διαδικασία συλλογής και καταμέτρησης των ψήφων κατά τη διάρκεια του πρώτου γύρου, θεωρώντας τη διαδικασία ελεύθερη.

Σημείωσαν όμως τα τεράστια πλεονεκτήματα που είχε ο Ερντογάν πριν από την έναρξη της ψηφοφορίας, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητάς του να ξοδέψει δισεκατομμύρια δολάρια σε κρατικές δαπάνες για να προσπαθήσει να αντισταθμίσει τις αρνητικές επιπτώσεις του πληθωρισμού και άλλων οικονομικών πιέσεων και την άφθονη, θετική κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης που λάμβανε από τον κρατικά χρηματοδοτούμενο ραδιοτηλεοπτικό φορέα.

Αργά την Κυριακή, ο Κιλιτσντάρογλου δεν αμφισβήτησε την καταμέτρηση των ψήφων, αλλά δήλωσε στους υποστηρικτές του ότι η συνολική εκλογική διαδικασία ήταν «μία από τις πιο άδικες εκλογικές διαδικασίες των τελευταίων ετών».

Πολλοί από την αντιπολίτευση φοβούνται πως το γεγονός ότι οι εκλογές ήταν… ντέρμπι, θα οδηγήσει τον Ερντογάν να πατάξει πιο επιθετικά τους πολιτικούς του αντιπάλους για να αποτρέψει μια τόσο σκληρή αμφισβήτηση στο μέλλον.

5. Ο Ερντογάν πρέπει τώρα να αντιμετωπίσει τα οικονομικά προβλήματα

Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι ο κ. Ερντογάν κατέφυγε σε δαπανηρές βραχυπρόθεσμες τακτικές για να απομονώσει τους ψηφοφόρους από τον πληθωρισμό και να αποτρέψει την περαιτέρω πτώση της αξίας του εθνικού νομίσματος. Αλλά δεν μπορεί να το συνεχίσει για πάντα.

Τα συναλλαγματικά αποθέματα της Τουρκίας έχουν μειωθεί απότομα, πράγμα που σημαίνει ότι η χώρα θα μπορούσε να χάσει την ικανότητά της να αποπληρώνει τους ξένους πιστωτές. Και επειδή πολλά από αυτά τα χρήματα έχουν δαπανηθεί για να διατηρηθεί το νόμισμα σταθερό, η αξία του θα μπορούσε να πέσει μόλις σταματήσουν οι δαπάνες αυτές.

Ο κ. Ερντογάν δεν έδωσε καμία ένδειξη κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας ότι σχεδίαζε να τροποποιήσει την οικονομική του πολιτική, παρά τον επίμονα υψηλό διψήφιο πληθωρισμό που, σύμφωνα με τους οικονομολόγους, επιδεινώθηκε από την επιμονή του να μειώνει τα επιτόκια αντί να τα αυξάνει για την καταπολέμηση του πληθωρισμού, όπως συνιστά η ορθόδοξη οικονομική επιστήμη.

Έτσι, ανεξάρτητα από το ποιες κινήσεις θα ήθελε να θέσει ως προτεραιότητα ο Ερντογάν κατά την έναρξη της νέας θητείας του, οι κίνδυνοι μιας νομισματικής κρίσης ή ύφεσης είναι πιθανό να απαιτήσουν την προσοχή του.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

• Ισπανία: Πρόωρες εκλογές εξήγγειλε ο Σάντσεθ μετά τη σαρωτική ήττα στις δημοτικές κάλπες – Πότε θα διεξαχθούν
• Μερβέ Ντιζντάρ: Η Τουρκάλα ηθοποιός βραβεύτηκε στις Κάννες και κατέκρινε την Τουρκία - Σφοδρές αντιδράσεις βουλευτών
• Μαθητής στο Μιλάνο μαχαίρωσε καθηγήτρια και απείλησε παιδιά - Παραδόθηκε οικειοθελώς στις Αρχές
• Πηγαδάκια, πρωτοεμφανιζόμενοι και απουσίες από τη «Βουλή της μίας ημέρας» - Δείτε φωτογραφίες
• «Σπίτι μου»: Εφθασαν τις 33.000 οι αιτήσεις για φθηνά στεγαστικά δάνεια – Πόσες έχουν εγκριθεί
• Ντόρτμουντ: Ιστορική πτώση της μετοχής μετά την απώλεια του τίτλου στην Bundesliga