Πλήγμα για τη Βρετανία η στάση Σούνακ απέναντι στον Μητσοτάκη; Οι φόβοι που «γεννιούνται» στην Ευρώπη και οι παραβιάσεις των «κανόνων» διπλωματίας

Η... σνομπ στάση του Ρίσι Σούνακ απέναντι στον Έλληνα ομόλογό του, Κυριάκο Μητσοτάκη, για τα Γλυπτά του Παρθενώνα «γεννά» ερωτήματα και φόβους για τις τεταμένες σχέσεις της Βρετανίας με τους Ευρωπαίους γείτονές της, την ώρα που ο «πόλεμος» μεταξύ Αθήνας και Λονδίνου κλιμακώνεται.

Νέα αφορμή για ένταση μεταξύ Βρετανίας και Ελλάδας έχει σταθεί τώρα το γεγονός πως η Ντάουνινγκ Στριτ υποστηρίζει ότι ο Σούνακ ακύρωσε τη συνάντηση με τον Μητσοτάκη επειδή ο Έλληνας πρωθυπουργός αθέτησε διαβεβαιώσεις που είχαν δοθεί και έλεγαν πως δεν θα χρησιμοποιούσε την επίσκεψη στο Ηνωμένο Βασίλειο ως «δημόσιο βήμα» για να πιέσει για την επιστροφή Γλυπτών στην Αθήνα. Η ελληνική πλευρά, όμως, αρνείται την ύπαρξη αυτών των «διαβεβαιώσεων».

Πώς «πάγωσαν» οι ελληνοβρετανικές σχέσεις

Η διπλωματική διαμάχη ξέσπασε μετά από συνέντευξη στο BBC, στην οποία ο Κυριάκος Μητσοτάκης περιέγραψε την παραμονή των Γλυπτών στο Βρετανικό Μουσείο ως κάτι που μοιάζει με το «κόψιμο της Μόνα Λίζα στη μέση», έκφραση που έχει χρησιμοποιήσει και στο παρελθόν η ελληνική κυβέρνηση.

Μετά από αυτό, η συνάντηση ακυρώθηκε εκτάκτως. Εκπρόσωπος του Σούνακ δήλωσε ότι θεωρεί πως οι όποιες συνομιλίες θα «κυριαρχούνταν» από τη διαμάχη για τα Γλυπτά.

«Υπήρχαν διαβεβαιώσεις ότι δεν θα χρησιμοποιούνταν ως δημόσιο βήμα», δήλωσε ο εκπρόσωπος. «Το είδαμε να συμβαίνει σε προηγούμενη επίσκεψη με προηγούμενο πρωθυπουργό το 2021. Οι διαβεβαιώσεις δεν τηρήθηκαν και έτσι ο Βρετανός πρωθυπουργός πήρε την απόφαση».

«Χαλάει» η φήμη του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ευρώπη;

Ωστόσο, καθώς ο εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης, Παύλος Μαρινάκης, κατηγόρησε τον Σούνακ ότι περιφρονεί τον Μητσοτάκη για να αποσπάσει την προσοχή από τις πολιτικές δυσκολίες στο εσωτερικό της χώρας του, η διαμάχη απειλεί να βλάψει τη φήμη του Ηνωμένου Βασιλείου στους ευρωπαϊκούς κύκλους μετά τις προσπάθειες να αποκατασταθούν οι ρήξεις για το Brexit, γράφει η Guardian.

Ευρωπαίοι διπλωμάτες εκτιμούν ότι ο Σούνακ παραβίασε τη συνήθη διπλωματική πρακτική ακυρώνοντας τις συνομιλίες με τον Έλληνα πρωθυπουργό την τελευταία στιγμή και ότι τον «προσέβαλε» προσφέροντάς του συνάντηση με τον αναπληρωτή του, Όλιβερ Ντάουντεν.

Ένας ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος δήλωσε: «Αν θέλεις να είσαι μια παγκόσμια Βρετανία, ανοιχτή στον κόσμο, βασισμένη στις διεθνείς αξίες και τη διπλωματία, δεν σταματάς να μιλάς με τους εταίρους σου εξαιτίας ενός θέματος που υπάρχει εδώ και 200 χρόνια. Η έλλειψη συνεργασίας αποτελεί πρόβλημα».

Και ο «Έλληνας πρωθυπουργός παραβίασε το πρωτόκολλο, αλλά...»

Παράλληλα, αναγνωρίζουν ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός παραβίασε ο ίδιος το συνηθισμένο πρωτόκολλο, καθώς συναντήθηκε πρώτα με τον ηγέτη των Εργατικών, Κιρ Στάρμερ. Αλλά εκτιμούν ότι οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θα θυμούνται ότι «ενώ η μία πλευρά δεσμευόταν, η άλλη έκλεισε πολύ αποφασιστικά την πόρτα».

Μάλιστα, υπήρξε επίσης έμμεση κριτική στον Σούνακ και από πρόσωπο της κυβέρνησής του και συγκεκριμένα από την Αλίσια Κερνς, τη συντηρητική πρόεδρο της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων: «Δυσκολεύομαι να καταλάβω γιατί ελήφθη αυτή η απόφαση», είπε στο Sky News.

«Μου είναι δύσκολο να πιστέψω ότι αυτό έγινε με αφορμή τα ελγίνεια μάρμαρα... Ότι δηλαδή ακυρώθηκε μια συνάντηση με έναν σύμμαχο του ΝΑΤΟ, με τον οποίο έχουμε μια σημαντική σχέση», υπογράμμισε η Κερνς.

Ο Γουίλιαμ Χέιγκ, πρώην υπουργός Εξωτερικών, ο οποίος μερικές φορές έχει θεωρηθεί ως μέντορας του Σούνακ, εξέφρασε επίσης την άποψή του, περιγράφοντας την υπόθεση ως «όχι και τόσο καλή εικόνα για τη διπλωματία».

Τέλος, είπε πως «δεν θα έπρεπε να είναι αδύνατο» να επιτευχθεί συμφωνία για τα Γλυπτά του Παρθενώνα, αλλά δήλωσε επίσης στο Times Radio ότι ο Μητσοτάκης θα μπορούσε να είχε «προσεγγίσει τα πράγματα λίγο καλύτερα» και ότι ο Σούνακ δεν θα ακύρωνε τη συνάντηση χωρίς σοβαρό λόγο.