Ιστορική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου: Ανοίγει ο δρόμος για μαζικές προσφυγές που αφορούν την κλιματική αλλαγή

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) δικαίωσε σήμερα μια ομάδα ηλικιωμένων Ελβετίδων, οι οποίες είχαν προσφύγει κατά της κυβέρνησης της χώρας τους καταγγέλλοντας «την αδυναμία των ελβετικών αρχών να περιορίσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής», οι οποίες έχουν αρνητικές συνέπειες στις συνθήκες ζωής τους και στην υγεία τους.

Η ελβετική ένωση των «Ηλικιωμένων για την προστασία του κλίματος», στην οποία συμμετέχουν 2.500 γυναίκες ηλικίας 73 ετών κατά μέσο όρο, επεδίωκε το ΕΔΔΑ να αναγκάσει τη Βέρνη να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τα ορυκτά καύσιμα πιο γρήγορα από όσο έχει σχεδιάσει.

Η απόφαση του δικαστηρίου

Η απόφαση του ΕΔΔΑ πιθανόν να έχει αλυσιδωτή αντίδραση στην Ευρώπη και αλλού δημιουργώντας δεδικασμένο για τον τρόπο με τον οποίο ορισμένα δικαστήρια αντιμετωπίζουν την αύξηση προσφυγών για το κλίμα με επιχείρημα την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η πρόεδρος του ΕΔΔΑ Σιόφρα Ο'Λέιρι είπε ότι η ελβετική κυβέρνηση παραβίασε το ανθρώπινο δικαίωμα στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή αποτυγχάνοντας να θεσπίσει ικανοποιητικές πολιτικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

«Αυτό περιλάμβανε μια αποτυχία να ποσοτικοποιηθούν, μέσω προϋπολογισμού άνθρακα ή με άλλο τρόπο, οι εθνικοί περιορισμοί των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου», σημείωσε η ίδια απευθυνόμενη στην αίθουσα και υπογράμμισε ότι η ελβετική κυβέρνηση δεν πέτυχε τους προηγούμενους στόχους μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μη λαμβάνοντας μέτρα για να εξασφαλίσει την επίτευξή τους.

Το παγκόσμιο κίνημα των πολιτών Avaaz σχολίασε ότι η απόφαση του δικαστηρίου άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στις διαφορές για το κλίμα.

«Η ελβετική απόφαση θέτει ένα κρίσιμο νομικά δεσμευτικό προηγούμενο που χρησιμεύει ως σχέδιο για το πώς να μηνύσετε με επιτυχία την κυβέρνησή σας για κλιματικές αποτυχίες», σχολίασε η Ρουθ Ντελμπέρι, διευθύντρια νομικών εκστρατειών του Avaaz.

Απέρριψε δύο προσφυγές

Ωστόσο, το δικαστήριο απέρριψε δύο άλλες παρόμοιες προσφυγές, την πρώτη που ασκήθηκε από έξι νεαρούς Πορτογάλους εναντίον 32 ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και μια άλλη από έναν πρώην δήμαρχο στη Γαλλία κατά της γαλλικής κυβέρνησης.

«Ήλπιζα πραγματικά ότι θα νικούσαμε ενάντια σε όλες τις χώρες, έτσι προφανώς είμαι απογοητευμένη που δεν συνέβη αυτό», είπε η Σοφία Ολιβέιρα, μία από τις νεαρές Πορτογαλίδες.

"Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι το Δικαστήριο αποφάνθηκε στην υπόθεση των Ελβετίδων ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές τους περισσότερο για να προστατεύσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Άρα, η νίκη τους είναι νίκη για εμάς και για όλους!".

Η ελβετική ετυμηγορία, η οποία δεν μπορεί να εφεσιβληθεί, θα μπορούσε να αναγκάσει την κυβέρνηση να αναλάβει μεγαλύτερη δράση για τη μείωση των εκπομπών, συμπεριλαμβανομένης της αναθεώρησης των στόχων μείωσης των εκπομπών για το 2030 ώστε ευθυγραμμιστεί με τον στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού για περιορισμό της θέρμανσης στον 1,5 βαθμό Κελσίου.

Οι υποθέσεις ενώπιον της 17μελούς ομάδας δικαστών στο Στρασβούργο της Γαλλίας, εντάχθηκαν σε μια αυξανόμενη τάση κοινοτήτων που υποβάλλουν αγωγές για το κλίμα κατά κυβερνήσεων με επιχειρήματα που βασίζονται στη νομοθεσία για τα ανθρώπινα δικαιώματα.