Ιράν: Τελικά οι αμερικανικές κυρώσεις έριξαν το ελικόπτερο του Ραΐσι; Ανάλυση CNN

Ακόμη και πριν ο αρχηγός του ιρανικού στρατού Μοχαμάντ Μπαγκερί διατάξει έρευνα για τη συντριβή του ελικοπτέρου που στοίχησε τη ζωή στον πρόεδρο και τον υπουργό Εξωτερικών της χώρας, το Ιράν άρχισε να εκτοξεύει κατηγορίες προς τις ΗΠΑ, αναφέρει σε ανάλυσή του το CNN.

Κατηγορίες και διαψεύσεις

Η σορός του προέδρου Εμπραχίμ Ραΐσι μεταφερόταν προσεκτικά από τον τόπο της συντριβής, ενώ ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Τζαβάντ Ζαρίφ δήλωσε με οξύτητα στην κρατική τηλεόραση του Ιράν ότι: «Μία από τις αιτίες αυτού του σπαρακτικού περιστατικού είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες, επιβάλλοντας κυρώσεις στην αεροπορική βιομηχανία του Ιράν, προκάλεσαν τον μαρτυρικό θάνατο του προέδρου και των συντρόφων του. Το έγκλημα των ΗΠΑ θα καταγραφεί στο μυαλό του ιρανικού λαού και στην ιστορία». Αμερικανοί αξιωματούχοι απέρριψαν γρήγορα τους ισχυρισμούς ως «αβάσιμους».

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους το γερασμένο ελικόπτερο Bell 212, αμερικανικής κατασκευής, της εποχής του πολέμου του Βιετνάμ, μπορεί να συνετρίβη. Η κακή συντήρηση ή το ανθρώπινο λάθος στην πυκνή ομίχλη είναι μεταξύ αυτών. Ο Τούρκος υπουργός Μεταφορών δήλωσε ότι είναι πολύ νωρίς για να σχολιάσει την αιτία της συντριβής, αλλά οι αρχικές ενδείξεις υποδηλώνουν ότι επρόκειτο για ατύχημα λόγω ομίχλης.

Αλλά γιατί το Ιράν διακινδύνευσε τόσο τον πρόεδρο όσο και τον υπουργό Εξωτερικών στο ίδιο ελικόπτερο, όταν υπήρχαν τρία που χρησιμοποιήθηκαν εκείνη την ημέρα για να μεταφέρουν την αντιπροσωπεία στα εγκαίνια του φράγματος στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν;

Όταν ο Ραΐσι - συνοδευόμενος από τον υπουργό Εξωτερικών του Χοσεΐν Αμίρ-Αμπντολαχιάν, τον κυβερνήτη της επαρχίας Μαλέκ Ραχματί και τον σημαίνοντα ιμάμη της Ταμπρίζ, Μοχάμεντ Αλί Αλεασέμ - βγήκε από το ελικόπτερο στο φράγμα Qiz Ghal'e το πρωί της Κυριακής η ορατότητα ήταν καλή.

Ο ήλιος έλαμπε καθώς ο Ραΐσι έσφιγγε τα χέρια με τον Αζέρο ομόλογό του Ιλχάμ Αλιάβ στα σύνορά τους στη γέφυρα πάνω από τα ήρεμα νερά του ποταμού Αράς στη μέση του φράγματος. Η μέρα είχε ξεκινήσει φαινομενικά καλά. Οι προηγουμένως παγωμένες σχέσεις μεταξύ των δύο εθνών έδειχναν να θερμαίνονται.

Στη διαδρομή που επέλεξε το πλήρωμα της πτήσης για το ταξίδι τους προς το περιφερειακό κέντρο της Ταμπρίζ, όπου περίμενε το αεροπλάνο του προέδρου, ο καιρός επιδεινωνόταν.

Αν και οι εποχικές βροχές είχαν μειωθεί, ένα άλλο καιρικό μέτωπο πλησίαζε. Κρύο και υγρασία. Η ομίχλη πύκνωνε γύρω από τις τραχιές, απομακρυσμένες και αμείλικτες κορυφές ύψους 1.800 μέτρων (5.900 πόδια) στην άμεση διαδρομή της πτήσης.

• Πρώτο ερώτημα λοιπόν, γιατί να πετάξει κάποιος μέσα από τα βουνά, ενώ μια παράκαμψη γύρω από το πεδίο ή προς άλλον προορισμό θα ήταν ασφαλέστερη, διερωτάται το CNN.
• Το επόμενο ερώτημα θα μπορούσε να είναι, γνωρίζοντας ότι ο καιρός ήταν κακός και ότι υπήρχαν τρία ελικόπτερα στο ταξίδι, γιατί έβαλαν τον πρόεδρο και τον υπουργό Εξωτερικών στο ίδιο ελικόπτερο;

Η συντριβή, αποκάλυψε επίσης την έλλειψη ετοιμότητας του Ιράν να αντιμετωπίσει μια καταστροφή αυτού του είδους. Δεν φάνηκε να υπάρχει έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού, αλλά οι διασώστες ήταν καθηλωμένοι, χωρίς επαρκή τεχνολογία.

Στη μέση της νύχτας, ενώ εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες, γιατροί, ορειβάτες, στρατιώτες, αστυνομικοί και ακόμη και το επίλεκτο σώμα των Φρουρών της Επανάστασης, έψαχναν τις απότομες βουνοκορφές και τις βαθιές χαράδρες, ήταν το τουρκικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος AKINCI, που πετούσε πάνω από τα σύννεφα, που εντόπισε πρώτο τα ίχνη του ελικοπτέρου.

Για ένα έθνος που κατασκευάζει, χρησιμοποιεί και εξάγει φονικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη μεγάλου βεληνεκούς σε χώρες όπως η Ρωσία για τον πόλεμό της στην Ουκρανία και σε μη κρατικούς φορείς όπως η ιρακινή πολιτοφυλακή και οι Χούθις της Υεμένης - οι οποίοι επί του παρόντος εκβιάζουν το παγκόσμιο θαλάσσιο εμπόριο στοχεύοντας πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα - δεν φαίνεται να διαθέτει ένα απλό μη επανδρωμένο αεροσκάφος επιτήρησης ικανό για τη δουλειά.

Λίγο πριν το AKINCI αρχίσει να χαράζει το συστηματικό σχέδιο επιτήρησης στον νυχτερινό ουρανό, το Ιράν είχε επίσης ζητήσει από την Τουρκία και τη Ρωσία ελικόπτερα με δυνατότητα νυχτερινής όρασης. Κατά συνέπεια, αν τα είχαν, δεν μπορούσαν να τα μεταφέρουν εκεί αρκετά γρήγορα.

Αυτή τη νύχτα, προφανώς ζωτικής σημασίας για το Ιράν και τον Ανώτατο Ηγέτη του, τον Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, η στρατιωτική ισχύς του Ιράν -που προβάλλεται μέσω του άξονα των πληρεξουσίων του στη Μέση Ανατολή και της συμμάχου του Ρωσίας- φαινόταν κούφια, εκτιμά το CNN.

Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Ζαρίφ θα ήθελε ο κόσμος να πιστέψει ότι ο τεχνολογικός πυρήνας του Ιράν έχει κενωθεί από τις αμερικανικές κυρώσεις, αλλά και αυτός ο ισχυρισμός είναι αμαυρωμένος από ύβρη, συνεχίζει η ανάλυση.

Αν, όπως ισχυρίζεται, το ελικόπτερο του προέδρου έπεσε θύμα έλλειψης ποιοτικών ανταλλακτικών λόγω των αμερικανικών κυρώσεων, γιατί να διακινδυνεύσει τη ζωή του προέδρου και του υπουργού Εξωτερικών σε ένα αεροσκάφος που θεωρείται δυνητικά αναξιόπιστο. Ποιες άλλες δυνατότητες αερομεταφοράς υπήρχαν, και αν δεν υπήρχαν, αυτό εγείρει το ίδιο ερώτημα, διπλά.

Οι πρόεδροι του Ιράν δεν είναι άπραγοι, πρέπει να πάνε κάπου. Ο σχεδιασμός καλύτερων επιλογών θα μπορούσε να είχε αποτελέσει μεγαλύτερη προτεραιότητα. Μήπως η ύβρις στο επιτελείο του προέδρου ή στα ανώτερα κλιμάκια του στρατού επέλεξε να εμπιστευτεί την τύχη. Σύμφωνα με τον Ζαρίφ, η συντήρηση του Bell 212 ήταν ένα προβλέψιμο πρόβλημα.

Δεν θα ήταν η πρώτη φορά που η ύβρις ξεφούσκωσε τη λογική, αλλά είναι σίγουρα η πιο τραγική για τους εμπλεκόμενους.

Η έμμεση ειρωνεία είναι ότι ο ίδιος ο Ραΐζι ήταν αρχιτέκτονας της αύρας ισχύος του Ιράν, μόνο και μόνο για να διαπιστώσει ότι ήταν κενή όταν τη χρειαζόταν περισσότερο.