Ανάλυση για εκλογές στη Γαλλία: Τα μετεκλογικά παζάρια, ο γρίφος της νέας κυβέρνησης και ο «πονοκέφαλος» του Μακρόν

Τα αποτελέσματα του δεύτερου γύρου των εκλογών στη Γαλλία έδειξαν ότι οι Γάλλοι ψηφοφόροι επέλεξαν να δώσουν σε έναν ευρύ αριστερό συνασπισμό τις περισσότερες κοινοβουλευτικές έδρες στις κρίσιμες βουλευτικές εκλογές, κρατώντας την ακροδεξιά μακριά από την εξουσία. Ωστόσο, κανένα κόμμα δεν κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία, θέτοντας τη Γαλλία σε μια αβέβαιη, πρωτοφανή κατάσταση.

Η κεντρώα συμμαχία του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν έφτασε στη δεύτερη θέση και η ακροδεξιά στην τρίτη, αυξάνοντας ωστόσο δραστικά τον αριθμό των εδρών που κατέχει στην Εθνοσυνέλευση, την κάτω βουλή του γαλλικού κοινοβουλίου.

Ερώτημα ο νέος πρωθυπουργός

Παράλληλα δεν έχει αναδειχθεί κάποιος υποψήφιος ως πιθανός μελλοντικός πρωθυπουργός. Ο Μακρόν δηλώνει ότι θα αποφασίσει τα επόμενα βήματά του τις επόμενες ημέρες και μεταβαίνει στην Ουάσινγκτον αυτή την εβδομάδα για τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ. Οι νέοι νομοθέτες ωστόσο μπορούν να ξεκινήσουν τις εργασίες τους στο Κοινοβούλιο τη Δευτέρα και η πρώτη νέα σύνοδος αρχίζει στις 18 Ιουλίου. Το Associated Press ανέλυσε την επόμενη μέρα στη Γαλλία και απαντά σε καίρια ερωτήματα.

Ένα κοινοβούλιο χωρίς ψήφο;

Από τις εκλογές προέκυψαν τρία μεγάλα πολιτικά μπλοκ, ωστόσο κανένα από αυτά δεν πλησιάζει την πλειοψηφία των τουλάχιστον 289 εδρών από τις 577. Η Εθνοσυνέλευση είναι το σημαντικότερο από τα δύο σώματα του γαλλικού κοινοβουλίου. Έχει τον τελευταίο λόγο στη διαδικασία νομοθέτησης έναντι της Γερουσίας, στην οποία κυριαρχούν οι συντηρητικοί. Αν και δεν είναι ασυνήθιστο σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η σύγχρονη Γαλλία δεν έχει βιώσει ποτέ ένα κοινοβούλιο χωρίς κυρίαρχο κόμμα.

Μια τέτοια κατάσταση απαιτεί από τους νομοθέτες να οικοδομήσουν συναίνεση μεταξύ των κομμάτων για να συμφωνήσουν στις κυβερνητικές θέσεις και τη νομοθεσία. Η διχασμένη πολιτική της Γαλλίας και οι βαθιές διαιρέσεις σχετικά με τους φόρους, τη μετανάστευση και την πολιτική του Μεσανατολικού καθιστούν αυτό το εγχείρημα ιδιαίτερα δύσκολο.

Αυτό σημαίνει ότι οι κεντρώοι σύμμαχοι του Μακρόν δεν θα μπορέσουν να εφαρμόσουν τις φιλοεπιχειρηματικές πολιτικές τους, συμπεριλαμβανομένης της υπόσχεσης για αναθεώρηση των επιδομάτων ανεργίας. Θα μπορούσε επίσης να καταστήσει πιο δύσκολη την ψήφιση ενός προϋπολογισμού.

Μπορεί ο Μακρόν να κάνει συμφωνία με την Αριστερά;

Ο Μακρόν μπορεί να επιδιώξει μια συμφωνία με τη μετριοπαθή αριστερά για τη δημιουργία μιας κοινής κυβέρνησης. Τέτοιες διαπραγματεύσεις, αν γίνουν, αναμένεται να είναι πολύ δύσκολες, επειδή η Γαλλία δεν έχει παράδοση σε τέτοιου είδους συμφωνίες. Η συμφωνία θα μπορούσε να λάβει τη μορφή μιας χαλαρής, άτυπης συμμαχίας που πιθανότατα θα είναι εύθραυστη.

Ο Μακρόν έχει δηλώσει ότι δεν θα συνεργαστεί με το σκληροαριστερό κόμμα France Unbowed, αλλά θα μπορούσε ενδεχομένως να απλώσει το χέρι στους Σοσιαλιστές και τους Πράσινους. Ωστόσο, μπορεί να αρνηθούν να το δεχτούν.

Η κυβέρνησή του ανέστειλε την περασμένη εβδομάδα ένα διάταγμα που θα μείωνε τα δικαιώματα των εργαζομένων στα επιδόματα ανεργίας, κάτι που ερμηνεύτηκε ως χειρονομία προς την Αριστερά.

Εάν δεν μπορεί να κάνει πολιτική συμφωνία, ο Μακρόν θα μπορούσε να ορίσει μια κυβέρνηση εμπειρογνωμόνων που δεν θα συνδέονται με πολιτικά κόμματα. Μια τέτοια κυβέρνηση πιθανότατα θα ασχοληθεί κυρίως με τις καθημερινές υποθέσεις της διατήρησης της λειτουργίας της Γαλλίας.

Περιπλέκοντας τα πράγματα: Οποιαδήποτε από αυτές τις επιλογές θα απαιτούσε κοινοβουλευτική έγκριση.

Είναι διχασμένη η Αριστερά;

Η Αριστερά έχει διχαστεί τους τελευταίους μήνες, ιδίως μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου.

Η France Unbowed δέχθηκε έντονη κριτική από άλλους πιο μετριοπαθείς αριστερούς για τη στάση της στη σύγκρουση. Οι ηγέτες της σκληρής Αριστεράς έχουν καταδικάσει σθεναρά τη διεξαγωγή του πολέμου του Ισραήλ με τη Χαμάς και το κατηγόρησαν ότι επιδιώκει γενοκτονία κατά των Παλαιστινίων. Έχουν αντιμετωπίσει κατηγορίες για αντισημιτισμό, τις οποίες αρνούνται σθεναρά.

Οι Σοσιαλιστές κατέβηκαν αυτόνομα στις εκλογές της Ευρωπαϊκής Ένωσης τον περασμένο μήνα, κερδίζοντας περίπου το 14% των ψήφων, όταν οι Ανυπότακτοι της Γαλλίας πήραν λιγότερο από 10% και οι Πράσινοι 5,5%.

Ωστόσο, η κίνηση του Μακρόν να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές ώθησε τους ηγέτες της Αριστεράς να συμφωνήσουν γρήγορα στη δημιουργία ενός νέου συνασπισμού, του Νέου Λαϊκού Μετώπου.

Η κοινή τους πλατφόρμα υπόσχεται να αυξήσει τον κατώτατο μισθό από τα 1.400 στα 1.600 ευρώ, να αποσύρει τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση του Μακρόν που αύξησε την ηλικία συνταξιοδότησης από τα 62 στα 64 έτη και να παγώσει τις τιμές των βασικών τροφίμων και της ενέργειας. Όλα αυτά έχουν ανησυχήσει τις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Χρειάζεται μια προσωρινή κυβέρνηση;

Ο πρωθυπουργός Gabriel Attal δήλωσε ότι θα παραιτηθεί τη Δευτέρα. Είπε επίσης ότι είναι έτοιμος να παραμείνει στη θέση του κατά τη διάρκεια των επερχόμενων Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού και για όσο διάστημα χρειαστεί. Μια προσωρινή κυβέρνηση θα χειρίζεται τις τρέχουσες υποθέσεις εν αναμονή περαιτέρω πολιτικών διαπραγματεύσεων.

Το γραφείο του Μακρόν αναφέρει ότι «θα περιμένει να οργανωθεί η νέα Εθνοσυνέλευση» προτού λάβει οποιαδήποτε απόφαση σχετικά με τη νέα κυβέρνηση.

Δεν υπάρχει σταθερό χρονοδιάγραμμα για το πότε ο Μακρόν πρέπει να ορίσει πρωθυπουργό, ούτε σταθερός κανόνας ότι πρέπει να ορίσει πρωθυπουργό από το μεγαλύτερο κόμμα στο κοινοβούλιο.

Τι γίνεται με τον Μακρόν;

Η θητεία του προέδρου διαρκεί μέχρι το 2027 και ο ίδιος έχει δηλώσει ότι δεν θα παραιτηθεί πριν από το τέλος της. Χωρίς πλειοψηφία και χωρίς δυνατότητα να εφαρμόσει τα δικά του σχέδια όμως ο Μακρόν βγαίνει αποδυναμωμένος από τις εκλογές.

Σύμφωνα με το σύνταγμα της Γαλλίας, εξακολουθεί να έχει κάποιες εξουσίες σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, ευρωπαϊκών υποθέσεων και άμυνας και είναι υπεύθυνος για τη διαπραγμάτευση και την επικύρωση διεθνών συνθηκών. Ο πρόεδρος είναι επίσης ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων της χώρας και κατέχει τους πυρηνικούς κώδικες.

Υπάρχει το ενδεχόμενο ο νέος πρωθυπουργός να μην είναι σε θέση ή να μην επιθυμεί να αμφισβητήσει σοβαρά τις εξουσίες του Μακρόν στον τομέα της άμυνας και της εξωτερικής πολιτικής και να επικεντρωθεί αντ' αυτού στην εσωτερική πολιτική.

Ο πρωθυπουργός λογοδοτεί στο κοινοβούλιο, ηγείται της κυβέρνησης και εισάγει νομοσχέδια.