Μέση Ανατολή: Οι ελπίδες για συμφωνία και τα αγκάθια στις διαπραγματεύσεις για τη Γάζα – Τελευταία ευκαιρία για ειρήνη;

Σε εξέλιξη βρίσκεται η δεύτερη ημέρα των κρίσιμων διαβουλεύσεων για κατάπαυση πυρός στη Γάζα και απελευθέρωση των ισραηλινών ομήρων, σε μια ύστατη προσπάθεια για συμφωνία. Σημειώνεται πως το Ιράν φέρεται να έχει συνδέσει την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων με την απόφασή του για αντίποινα προς το Ισραήλ για τη δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια στο έδαφός του.

Πού επικεντρώνουν οι διαπραγματεύσεις

Το σχέδιο, προβλέπει σε πρώτη φάση ανακωχή έξι εβδομάδων, αποχώρηση των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων από πυκνοκατοικημένες περιοχές της Λωρίδας της Γάζας και απελευθέρωση ομήρων της Χαμάς με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση παλαιστινίων εγκλείστων σε ισραηλινά κέντρα κράτησης.

Το επόμενο στάδιο θα επέτρεπε την ανταλλαγή και την απελευθέρωση όλων των εναπομεινάντων ζωντανών ομήρων, συμπεριλαμβανομένων των ανδρών στρατιωτών, καθώς και τον οριστικό τερματισμό των μαχών, σύμφωνα με το CNN.

Στην τρίτη και τελευταία φάση, θα ξεκινήσει ένα μείζον σχέδιο ανοικοδόμησης για τη Γάζα και θα επιστραφούν στις οικογένειές τους τυχόν λείψανα ομήρων που έχουν σκοτωθεί.

Στις συζητήσεις συμμετέχουν ο διευθυντής της CIA, Μπιλ Μπερνς· ο αρχηγός της Μοσάντ, Ντέιβιντ Μπαρνέα· ο πρωθυπουργός του Κατάρ, Σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ Θάνι και ο επικεφαλής των αιγυπτιακών υπηρεσιών πληροφοριών, Αμπάς Καμέλ. Η Χαμάς είχε δηλώσει ότι δεν θα συμμετάσχει σε συνομιλίες, όμως συνεργάζεται με τους μεσολαβητές του Κατάρ και της Αιγύπτου.

Σχολιάζοντας την πρώτη ημέρα των επαφών, ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Τζον Κίρμπι, εξέφρασε την αισιοδοξία του, λέγοντας ότι οι χθεσινές συζητήσεις «σηματοδότησαν μια πολλά υποσχόμενη αρχή».

Τα προβληματικά σημεία των διαπραγματεύσεων

Παρά την αρχική θετική αντίδραση από τη Χαμάς και το Ισραήλ, οι δύο πλευρές τελικά απέτυχαν να συμφωνήσουν για την εφαρμογή των λεπτομερειών της πρότασης, όπως τον καθορισμό της αλληλουχίας της ανταλλαγής ομήρων-αιχμαλώτων, του αριθμού των Παλαιστινίων αιχμαλώτων που θα απελευθερωθούν και του εύρους της οπισθοχώρησης των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα.

Ανώτερος αξιωματούχος της αμερικανικής κυβέρνησης, υπό καθεστώς ανωνυμίας, είπε ότι έχει γίνει «το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς» για τη συμφωνία, όμως είναι απίθανο να υπογραφεί στη Ντόχα, καθώς οι δύο πλευρές συνεχίζουν να έχουν διαφορετικές θέσεις σε ορισμένα ζητήματα.

Η αμερικανική πλευρά έχει αναγνωρίσει ότι οι συνομιλίες είχαν φτάσει σε προχωρημένο στάδιο με τον πολιτικό ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, που σκοτώθηκε στην Τεχεράνη στα τέλη Ιουλίου. Για τη δολοφονία, το Ιράν κατηγόρησε το Ισραήλ, το οποίο όμως δεν έχει επιβεβαιώσει ή αρνηθεί την ευθύνη.

Η ύστατη προσπάθεια για την ειρήνη;

Οι συνομιλίες της Ντόχα για την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα είναι το αποτέλεσμα της μεγάλης διπλωματικής προσπάθειας του Κατάρ, της Αιγύπτου και των ΗΠΑ να πιέσουν τις δύο πλευρές σε μια ύστατη προσπάθεια για τον τερματισμό του πολέμου και την απελευθέρωση των ομήρων, καθώς το Ιράν ετοιμάζεται να επιτεθεί στο Ισραήλ.

Ο επισπεύδων χαρακτήρας των συνομιλιών επισημάνθηκε από όλους τους μεσολαβητές, οι οποίοι εξέδωσαν μια σπάνια κοινή δήλωση την περασμένη εβδομάδα καλώντας τα εμπόλεμα μέρη να επιστρέψουν στις διαπραγματεύσεις. Παράλληλα, παρουσίασαν μια «τελική γεφυροποιό πρόταση», όπως τη χαρακτήρισαν, για να ξεπεραστούν τα εναπομείναντα εμπόδια. Δεν έχουν δημοσιοποιηθεί λεπτομέρειες αυτής της πρότασης.

Την ίδια στιγμή, διπλωμάτες από τις ΗΠΑ και τις χώρες της Μέσης Ανατολής έχουν κινητοποιηθεί ώστε να αποτρέψουν το Ιράν από το να εξαπολύσει μια ευρεία επίθεση κατά του Ισραήλ, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε έναν ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο. Ιράν και ΗΠΑ έχουν παραδεχτεί ότι οι γραμμές επικοινωνίας μεταξύ τους είναι ανοιχτές μέσω μεσαζόντων.