Ο πρώην επικεφαλής της επιτροπής του ΟΗΕ για τις φάλαινες εξηγεί γιατί ήρθε η ώρα αυτή να διακόψει τη λειτουργία της

Ο Peter Bridgewater έχει να απευθύνει ένα πολύ σαφές μήνυμα προς τη Διεθνή Επιτροπή Κατά της Φαλαινοθηρίας (IWC) του ΟΗΕ, της οποίας κάποτε ηγήθηκε. Ο οργανισμός που διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο στον τερματισμό του κυνηγιού φαλαινών τη δεκαετία του 1980 έχει μετατραπεί, όπως λέει ο Bridgewater, σε θεσμό-ζόμπι και θα πρέπει, κατά τη συνεδρίασή του τον επόμενο μήνα, να ψηφίσει τη διάλυσή του.

«Να παραδώσει εκκρεμή ζητήματα σε άλλες συμβάσεις και εθνικές κυβερνήσεις»

«Η IWC έκανε σπουδαίο έργο, αλλά αυτά συνέβησαν τον περασμένο αιώνα», ισχυρίστηκε ο πρώην επικεφαλής της Επιτροπής στον Observer πριν μία εβδομάδα. «Όπως τόσες άλλες διεθνείς συμβάσεις ή οργανισμοί σήμερα έχει κι αυτή ξεπεράσει τη χρησιμότητά της και θα πρέπει να διαλυθεί αθόρυβα», πρόσθεσε. Ο ίδιος ήταν πρόεδρος της IWC από το 1994 έως το 1997. Το άρθρο – σχόλιό του στο βρετανικό μέσο συνυπογράφει με άλλους ειδικούς και οικολόγους, όπως ο Rakhyun Kim, του Ινστιτούτου Copernicus για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης, και ο Robert Blasiak του Κέντρου Ανθεκτικότητας της Στοκχόλμης. «Η IWC θα πραγματοποιήσει την 69η συνεδρίασή της στη Λίμα τον Σεπτέμβριο. Προτείνουμε να παραδώσει εκκρεμή ζητήματα σε άλλες συμβάσεις και εθνικές κυβερνήσεις και στη συνέχεια να κλείσει το μαγαζί», υπογραμμίζουν στο άρθρο. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ισχυρό αίτημα. Η ομάδα δηλώνει, ωστόσο, ότι είναι απαραίτητη μία τέτοια κίνηση και μάλιστα άμεσα, προκειμένου η IWC να αποτελέσει παράδειγμα για το μέλλον χιλιάδων άλλων διεθνών περιβαλλοντικών οργανώσεων σε λειτουργία σήμερα. Πολλοί από αυτούς τους οργανισμούς μπορεί να έχουν μικρό αντίκτυπο, ωστόσο ετησίως ξοδεύουν εκατομμύρια δολάρια για γραμματείες και συνεδριάσεις ενώ και καταναλώνουν χρόνο και πόρους από τις εθνικές κυβερνήσεις. Σύμφωνα με το άρθρο του Observer το πρωτόκολλο του Μόντρεαλ, το οποίο παρακολουθεί την εξάντληση του όζοντος, θα μπορούσε να αποτελέσει παράδειγμα για τη λειτουργία τους. Τα υπόλοιπα καθήκοντα της επιτροπής για τις φάλαινες θα μπορούσαν εύκολα να αναληφθούν από άλλα όργανα του ΟΗΕ, σύμφωνα με τους αρθρογράφους. «Οι περήφανες κληρονομιές και τα ιστορικά επιτεύγματα είναι σημαντικά, αλλά δεν εξυπηρετεί κανέναν να επιτρέπουμε στους θεσμούς να μετατρέπονται σε ζόμπι», αναφέρεται στο άρθρο.

Αρχικά η IWC ιδρύθηκε με σκοπό να «μεριμνήσει για την κατάλληλη ανάπτυξη των φαλαινών και, μέσω αυτής, να καταστήσει δυνατή την ομαλή ανάπτυξη του τομέα της φαλαινοθηρίας». Καθώς οι περιβαλλοντικές ανησυχίες αυξάνονταν και οι πληθυσμοί των μεγάλων φαλαινών έπεφταν κατακόρυφα λόγω νομιμοποίησης του κυνηγιού τους, ωστόσο, η Επιτροπή αποφάσισε το 1982 ότι όλη η εμπορική φαλαινοθηρία θα έπρεπε να σταματήσει από την περίοδο 1985-6. Σύμφωνα με την ομάδα επιστημόνων πίσω από το άρθρο, τα επιτεύγματα της Επιτροπής είναι αξιέπαινα, αλλά ανήκουν στο παρελθόν, και συγκεκριμένα τέσσερις δεκαετίες πίσω. «Έκτοτε οι συνεδριάσεις της IWC αποτελούν πηγή πικρόχολων και άκαρπων διαλόγων μεταξύ των κρατών – μελών. Η IWC θα μπορούσε να αποτελέσει ισχυρό παράδειγμα προς μίμηση για τη διεθνή περιβαλλοντική κοινότητα, αποχωρώντας», υπογραμμίζουν.

Από τις μελέτες των πληθυσμών των φαλαινών καθίσταται σαφές ότι, πλέον, σχεδόν όλα τα είδη τους αυξάνονται. Οι πληθυσμοί των καμπούρηδων έχουν αυξηθεί απότομα. Το ίδιο ισχύει και για τις γαλάζιες φάλαινες αλλά και τις φάλαινες μινκ. Κύρια εξαίρεση αποτελεί ο πληθυσμός της δεξιάς φάλαινας του Βόρειου Ατλαντικού, η οποία έχει υποφέρει πολύ από τα χτυπήματα των σκαφών και την εμπλοκή της σε αλιευτικά εργαλεία.

Ωστόσο, όπως δηλώνει ο Bridgewater, οι υπόλοιπες φάλαινες του κόσμου τα πάνε καλά. «Μετά το μορατόριουμ, οι αριθμοί των ειδών έχουν ανακάμψει σε διαφορετικά επίπεδα. Και αυτό είναι το νόημα του μηνύματός μας προς την IWC- “Έχετε κάνει τη δουλειά σας και αυτή ήταν πραγματικά καλή. Πήρατε ένα αποτέλεσμα. Ήρθε η ώρα να κρεμάσετε τα παπούτσια σας και να αποχωρήσετε με αξιοπρέπεια”».

Οι χώρες στις οποίες επιτρέπεται η φαλαινοθηρία

Η φαλαινοθηρία, σήμερα, είναι νόμιμη μόνο σε τρεις χώρες: Τη Νορβηγία, την Ισλανδία και την Ιαπωνία. «Αυτές αφορούν έναν μικρό μόνο αριθμό αλιευμάτων», εξηγεί ο Bridgewater. «Το κρίσιμο, όμως, είναι ότι, η επιρροή της IWC για το τέλος της φαλαινοθηρίας σε αυτές τις χώρες είναι μηδενική», λέει.

Αντιθέτως,  το έργο της Επιτροπής εύκολα θα μπορούσε να διεκπεραιωθεί από τη Σύμβαση για το Διεθνές Εμπόριο των Απειλούμενων Ειδών (CITES), όπως επισημαίνει η ομάδα, η οποία προσθέτει πως, σήμερα, φαλαινοθηρία δεν αποτελεί σήμερα την κύρια απειλή για τις φάλαινες, σε αντίθεση με «τα χτυπήματα των πλοίων, τη ρύπανση και την κλιματική αλλαγή».

Ο εκπρόσωπος της IWC απάντησε στο άρθρο του Observer, πάντως, υπερασπιζόμενος την επιτροπή και επισημαίνοντας ότι, έργο της, είναι η αντιμετώπισης σειράς σημαντικών επιστημονικών ζητημάτων για τα κητώδη και τη διατήρηση των ειδών τους. «Τα ζητήματα αυτά, μεταξύ και άλλων, περιλαμβάνουν την εμπλοκή και τα παρεμπίπτοντα αλιεύματα σε αλιευτικά σκάφη (που αποτελούν τη μεγαλύτερη απειλή, καθώς εκτιμάται ότι σκοτώνουν περισσότερα από 300.000 κητώδη κάθε χρόνο), τις συγκρούσεις με σκάφη, τις εκβράσεις, τα θαλάσσια απορρίμματα και, φυσικά, το κορυφαίο και ευρείας κλίμακας πρόγραμμα της Επιστημονικής Επιτροπής της IWC, το οποίο περιλαμβάνει αξιολογήσεις των πληθυσμών φαλαινών σε όλο τον κόσμο».