Λίβανος: Όσα πρέπει να ξέρουμε για τις φονικές εκρήξεις βομβητών σε έξι ερωτήματα - Η ευθύνη του Ισραήλ και το «πράσινο φως» από τις ΗΠΑ

Τουλάχιστον εννέα άνθρωποι σκοτώθηκαν και σχεδόν 3.000 τραυματίστηκαν όταν βομβητές που χρησιμοποιούνταν από μέλη της Χεζμπολάχ - συμπεριλαμβανομένων μαχητών και νοσοκόμων - εξερράγησαν ταυτόχρονα σε όλο τον Λίβανο.

Πότε και πού συνέβησαν οι εκρήξεις;

Οι εκρήξεις ξεκίνησαν γύρω στις 3:30 μ.μ. (1230 GMT) στα νότια προάστια της Βηρυτού, γνωστά ως Νταχίγιε, και στην ανατολική κοιλάδα Μπεκάα, που είναι προπύργια της Χεζμπολάχ, μιας αντι-ισραηλινής ένοπλης οργάνωσης.

Διήρκησαν περίπου μία ώρα, με μάρτυρες και κατοίκους της Νταχίγιε να αναφέρουν ότι άκουγαν ακόμη εκρήξεις στις 4:30 μ.μ. (1730 GMT). Σύμφωνα με πηγές ασφαλείας και υλικό που εξετάστηκε από το Reuters, κάποιες από τις εκρήξεις σημειώθηκαν αφού οι συσκευές ειδοποιήσεων χτύπησαν, προκαλώντας στους μαχητές να τις φέρουν κοντά τους για να ελέγξουν την οθόνη.

Πόσο μεγάλες ήταν οι εκρήξεις;

Οι εκρήξεις ήταν σχετικά περιορισμένες, σύμφωνα με το υλικό που εξετάστηκε. Σε δύο διαφορετικά βίντεο από κάμερες ασφαλείας σε σούπερ μάρκετ, οι εκρήξεις φαίνονται να τραυματίζουν μόνο το άτομο που φορούσε τη συσκευή ή το άτομο που βρισκόταν πιο κοντά της.

Βίντεο από νοσοκομεία και μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν άτομα με τραυματισμούς στο πρόσωπο, ακρωτηριασμένα δάχτυλα και μεγάλες πληγές στους γοφούς, όπου πιθανώς ήταν τοποθετημένη η συσκευή. Οι εκρήξεις δεν φαίνεται να προκάλεσαν σοβαρές ζημιές στα κτίρια ή να προκάλεσαν πυρκαγιές.

Τι είδους συσκευή εξερράγη;

Η υπηρεσία κατασκοπείας του Ισραήλ, Mossad, φέρεται να τοποθέτησε μικρή ποσότητα εκρηκτικών υλικών σε 5.000 βοβητές ειδοποιήσεων, κατασκευασμένες στην Ταϊβάν, οι οποίες είχαν παραγγελθεί από τη Χεζμπολάχ μήνες πριν από τις εκρήξεις, σύμφωνα με ανώτερη πηγή ασφαλείας του Λιβάνου και άλλες πηγές που μίλησαν στο Reuters.

Η πηγή από τον Λίβανο ανέφερε ότι η οργάνωση είχε παραγγείλει συσκευές από την ταϊβανέζικη εταιρεία Gold Apollo, οι οποίες εισήχθησαν στη χώρα νωρίτερα φέτος. Η πηγή αναγνώρισε το μοντέλο της συσκευής ως το AP924. Εικόνες από κατεστραμμένες συσκευές που αναλύθηκαν από το Reuters έδειξαν μορφή και ετικέτες στο πίσω μέρος που ήταν συμβατές με συσκευές της Gold Apollo.

Ο ιδρυτής της Gold Apollo δήλωσε ότι η εταιρεία του δεν κατασκεύασε τις συσκευές που χρησιμοποιήθηκαν στις εκρήξεις στο Λίβανο και ότι κατασκευάστηκαν από εταιρεία στην Ευρώπη, η οποία είχε το δικαίωμα να χρησιμοποιεί την επωνυμία της ταϊβανέζικης εταιρείας.

Μαχητές της Χεζμπολάχ άρχισαν να χρησιμοποιούν αυτές τις συσκευές πιστεύοντας ότι θα μπορούσαν να αποφύγουν τον εντοπισμό τους από τις ισραηλινές δυνάμεις, σύμφωνα με δύο πηγές που γνωρίζουν τις επιχειρήσεις της οργάνωσης.

Τι προκάλεσε τις εκρήξεις;

Η Χεζμπολάχ, η οποία υποστηρίζεται από το Ιράν, δήλωσε ότι διενεργεί «έρευνα ασφάλειας και επιστημονική ανάλυση» για τις αιτίες των εκρήξεων και δήλωσε ότι το Ισραήλ θα λάβει «τη δίκαιη τιμωρία του».

Διπλωματικές και πηγές ασφαλείας υπέθεσαν ότι οι εκρήξεις μπορεί να προκλήθηκαν από υπερθέρμανση των μπαταριών των συσκευών, αλλά άλλοι ανέφεραν ότι το Ισραήλ ενδεχομένως διείσδυσε στην αλυσίδα εφοδιασμού της Χεζμπολάχ.

Οι New York Times ανέφεραν ότι το Ισραήλ έκρυψε εκρηκτική ύλη μέσα σε μια νέα παρτίδα συσκευών πριν αυτές εισαχθούν στον Λίβανο, επικαλούμενο Αμερικανούς και άλλους αξιωματούχους που ήταν ενήμεροι για την επιχείρηση.

Αρκετοί ειδικοί που μίλησαν στο Reuters εξέφρασαν αμφιβολίες ότι οι εκρήξεις προκλήθηκαν μόνο από τις μπαταρίες.

Ο Paul Christensen, ειδικός στην ασφάλεια μπαταριών λιθίου από το Πανεπιστήμιο του Newcastle, δήλωσε ότι η ζημιά δεν φαίνεται να είναι σύμφωνη με παλαιότερες περιπτώσεις αστοχίας τέτοιων μπαταριών.

«Μιλάμε για μια σχετικά μικρή μπαταρία που θα μπορούσε να πάρει φωτιά, όχι για μια θανατηφόρα έκρηξη… Η διαίσθησή μου λέει ότι αυτό είναι εξαιρετικά απίθανο», είπε. Ένας άλλος λόγος για αμφιβολία είναι ότι συνήθως μόνο μια πλήρως φορτισμένη μπαταρία μπορεί να πιάσει φωτιά ή να εκραγεί, όπως ανέφερε ο Ofodike Ezekoye, καθηγητής μηχανολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Όστιν.

«Κάτω από 50% φόρτισης… θα παράγει αέρια και ατμούς, αλλά όχι φωτιά ή εκρήξεις. Είναι εξαιρετικά απίθανο όλες οι συσκευές που απέτυχαν να είχαν πλήρως φορτισμένη μπαταρία», είπε.

Οι ισραηλινές δυνάμεις πληροφοριών έχουν τοποθετήσει εκρηκτικά σε προσωπικά τηλέφωνα για να στοχεύσουν εχθρούς στο παρελθόν, όπως περιγράφεται στο βιβλίο του 2018, «Rise and Kill First». Οι χάκερς έχουν επίσης αποδείξει ότι μπορούν να εισάγουν κακόβουλο κώδικα σε προσωπικές συσκευές, προκαλώντας υπερθέρμανση και εκρήξεις σε ορισμένες περιπτώσεις.

Τι λένε οι αρχές;

Το Υπουργείο Εξωτερικών του Λιβάνου χαρακτήρισε τις εκρήξεις «ισραηλινή κυβερνοεπίθεση», αλλά δεν παρείχε λεπτομέρειες για το πώς έφτασε σε αυτό το συμπέρασμα.

Ο υπουργός πληροφόρησης του Λιβάνου δήλωσε ότι η επίθεση αποτελούσε παραβίαση της κυριαρχίας του Λιβάνου.

Ο ισραηλινός στρατός αρνήθηκε να απαντήσει σε ερωτήσεις του Reuters σχετικά με τις εκρήξεις των συσκευών ειδοποιήσεων.

Το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ δήλωσε ότι η Ουάσιγκτον συγκέντρωνε πληροφορίες και δεν εμπλεκόταν. Το Πεντάγωνο ανέφερε ότι δεν υπήρχε αλλαγή στη στάση των αμερικανικών δυνάμεων στη Μέση Ανατολή μετά το περιστατικό.

Ποιες είναι οι συνέπειες για τη σύγκρουση Ισραήλ-Χεζμπολάχ;

Οι αναλυτές βλέπουν αυξημένο κίνδυνο κλιμάκωσης μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ, οι οποίοι ανταλλάσσουν πυρά κατά μήκος των συνόρων από τότε που ξέσπασε ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς στη Γάζα τον περασμένο Οκτώβριο. Ωστόσο, οι ειδικοί είναι πιο επιφυλακτικοί σχετικά με το ενδεχόμενο να προκληθεί άμεσα ολοκληρωτικός πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ, κάτι που οι ΗΠΑ προσπαθούν να αποτρέψουν και πιστεύουν ότι καμία πλευρά δεν επιθυμεί.

Ο Matthew Levitt, πρώην αναπληρωτής διευθυντής του γραφείου πληροφοριών του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ και συγγραφέας βιβλίου για τη Χεζμπολάχ, δήλωσε ότι οι εκρήξεις των συσκευών ειδοποιήσεων θα μπορούσαν να διαταράξουν τις επιχειρήσεις της Χεζμπολάχ για κάποιο διάστημα.

Ο Jonathan Panikoff, πρώην αναπληρωτής εθνικός υπεύθυνος πληροφοριών των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή, δήλωσε ότι η Χεζμπολάχ μπορεί να υποβαθμίσει αυτήν τη «μεγαλύτερη αποτυχία αντικατασκοπείας των τελευταίων δεκαετιών», αλλά οι αυξανόμενες εντάσεις θα μπορούσαν τελικά να οδηγήσουν σε πλήρη πόλεμο, εάν η διπλωματία συνεχίσει να αποτυγχάνει.