Νταρόν Ατζέμογλου: Ο Αρμένιος Νομπελίστας που η Τουρκία ήθελε να του αλλάξει το όνομα σε «Σουλεϊμάν»

Ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά μυαλά του 21ου αιώνα, ο Τουρκο-Αρμένιος ακαδημαϊκός, Νταρόν Ατζέμογλου, κέρδισε φέτος το βραβείο Νόμπελ Οικονομίας και γίνεται ο τρίτος Τούρκος που βραβεύεται με Νόμπελ μέχρι σήμερα, μετά τον Ορχάν Παμούκ και τον Αζίζ Σαντζάρ.

Ο Τουρκο-Αρμένιος Νταρόν Ατζέμογλου θεωρείται ένας από τους πιο επιδραστικούς και πολυσυζητημένους οικονομολόγους της εποχής μας, γνωστός για το έργο του πάνω στην επίδραση των πολιτικών και οικονομικών θεσμών στην οικονομική ευημερία των κρατών.

Έλαβε το βραβείο Νόμπελ για τη μελέτη του πάνω στα αυταρχικά καθεστώτα, που, ενώ μπορούν να δημιουργούν βραχυπρόθεσμη ανάπτυξη, μακροπρόθεσμα εμποδίζουν την καινοτομία και την οικονομική εξέλιξη λόγω των θεσμών που δεν είναι διαφανείς.

«Αν ο Νταρόν Ατζέμογλου βρισκόταν σε πανεπιστήμιο της Τουρκίας, θα είχε υπαχθεί σε νόμο-διάταγμα και θα είχε αποβληθεί», σχολίασε ο Τούρκος πολιτικός αναλυτής, Μουράτ Γετκίν.

Ποιος είναι ο Νταρόν Ατζέμογλου

Ο Ατζέμογλου γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1967 από Αρμένιους γονείς. Ο πατέρας του, Κεβόρκ Ατζέμογλου, ήταν ένας από τους κορυφαίους νομικούς του εμπορικού δικαίου της Τουρκίας. Η μητέρα του, Ίρμα Ατζέμογλου, ήταν διευθύντρια σχολείου και γνωστή λογοτέχνης. Από 15 ετών, ο Ατζέμογλου δήλωσε ότι ενδιαφέρονταν για την πολιτική, την κατάσταση της Τουρκίας, της δημοκρατίας και την υπανάπτυξη. Αποφασίζοντας να σπουδάσει οικονομικά, ο Ατζέμογλου έφυγε για την Αγγλία μετά το λύκειο.

Ένα γεγονός που βίωσε ο παγκοσμίου φήμης οικονομολόγος Νταρόν Ατζέμογλου στα σχολικά του χρόνια τού άφησε βαθιά ίχνη στη ζωή του, όπως έχει ομολογήσει. Όντας μαθητής στο γυμνάσιο-λύκειο στην Κωνσταντινούπολη ένας καθηγητής ιστορίας ανάγκασε τον Νταρόν να σηκωθεί στη μέση του μαθήματος και να τον ρωτήσει το όνομά του, παρόλο που το γνώριζε. Όταν εκείνος απάντησε «Νταρόν», ο καθηγητής ιστορίας του είπε: «Αυτό δεν είναι τουρκικό όνομα, τώρα σε λένε Σουλεϊμάν».

Οι προβλέψεις του για το μέλλον 

Σήμερα είναι καθηγητής Μεταπτυχιακών Σχολών στο MIT των ΗΠΑ και, σύμφωνα με τις προβλέψεις του για τα επόμενα 20 χρόνια, θα είναι μια περίοδος σημαντικών αλλαγών, με έξι κύρια ρεύματα που θα καθορίσουν την πορεία του κόσμου.

• Τεχνητή νοημοσύνη: Η τεχνολογία θα επηρεάσει τις επιχειρηματικές διαδικασίες και ως εκ τούτου οι επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη θα αυξηθούν. Η ετοιμότητα στην τεχνητή νοημοσύνη θα είναι κρίσιμη.
• Γήρανση του πληθυσμού: Η τεχνολογική πρόοδος ενδέχεται να έχει θετική επίδραση σε χώρες που γερνούν γρήγορα, αλλά προσαρμόζονται στις νέες τεχνολογίες.
• Κλιματική αλλαγή: Η αλλαγή του κλίματος θα συνεχίσει να επηρεάζει την κοινωνία και την οικονομία, απαιτώντας επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών αερίων.
• Μακροοικονομικές ανισορροπίες: Οι ανισορροπίες στην παγκόσμια οικονομία θα δυσκολέψουν τις χώρες να επενδύσουν σε κοινωνική ασφάλιση και νέες τεχνολογίες.
• Αλλαγές στην παγκόσμια οικονομική τάξη: Οι επενδυτές θα μετατοπιστούν σε κοντινές γεωγραφικές περιοχές, επηρεαζόμενοι από την τεχνολογία και τις γεωπολιτικές σχέσεις.
• Δημοκρατική κρίση: Η υποστήριξη για δημοκρατία θα μειωθεί, καθώς οι προσδοκίες δεν εκπληρώνονται, με τον Ατζέμογλου να επισείει την ανάγκη για επενδύσεις στην εκπαίδευση και τη σταθερότητα.

Ο Ατζέμογλου τονίζει ότι οι χώρες που δεν προσαρμοστούν θα μείνουν πίσω, όπως η Τουρκία.