Συμφωνία ΗΠΑ-Τουρκίας για ζώνη ασφαλείας στη Συρία

«Λευκός καπνός» στην Άγκυρα για ζώνη ασφαλείας στη βόρεια Συρία. Η αμερικανική αντιπροσωπία και το τουρκικό υπουργείο Άμυνας συμφώνησαν τελικά στη δημιουργία από κοινού ζώνης ασφαλείας στα βόρεια της Συρίας.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΑΜ συμφωνήθηκαν:

α. Η γρήγορη εφαρμογή των μέτρων που συμφωνήθηκαν σε πρώτη φάση για να αντιμετωπιστούν οι ανησυχίες της Τουρκίας στο θέμα της ασφάλειας.

β. Η σύσταση το συντομότερο δυνατό ενός κέντρου κοινών επιχειρήσεων στην Τουρκία, που θα συντονίζει και θα διαχειρίζεται από κοινού τη ζώνη ασφαλείας

γ. Η ζώνη ασφαλείας θα αποτελεί έναν «Διάδρομο Ειρήνης» και θα ληφθούν επιπρόσθετα μέτρα που στόχο θα έχουν την επανεγκατάσταση των Σύρων αδελφών μας στη χώρα τους.

«Σύγκλιση απόψεων» έβλεπε νωρίτερα ο Χουλουσί Ακάρ

Λίγο νωρίτερα τα μηνύματα ήταν συγκεχυμένα για το αποτέλεσμα των επαφών ΗΠΑ-Τουρκίας, αν και ο Τούρκος υπουργός Άμυνας δήλωνε σε δημοσιογράφους ότι λαμβάνει ‘θετικά μηνύματα’ και παρατηρεί ‘σύγκλιση απόψεων’ στις συνομιλίες της αμερικανικής επιτροπής με τους Τούρκους αξιωματούχους, φροντίζοντας ωστόσο να στείλει και ένα μήνυμα προς την αντιπροσωπεία πριν ολοκληρωθούν οι συνομιλίες. Ότι αν οι ΗΠΑ δεν δεχτούν να συνεργαστούν με την Τουρκία στη δημιουργία ζώνης ασφαλείας στη βόρεια Συρία, τότε θα προχωρήσει μόνη της στην επιχείρηση αυτή.

«Παρατηρούμε με ικανοποίηση ότι υπάρχει σύγκλιση απόψεων στις επαφές με τους συνομιλητές μας. Και -αν θέλουμε να προβούμε σε μία εκτίμηση για την πορεία των επαφών- δεν θα ήταν λάθος να πούμε ότι είναι πολύ θετικές και αρκετά εποικοδομητικές. Ωστόσο, στα νότια της χώρας δεν πρόκειται ποτέ να επιτρέψουμε τη δημιουργία ‘διαδρόμου τρομοκρατίας’. Γι’ αυτό και θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί -αν είναι δυνατόν- με την Αμερική, κι αν δεν είναι, τότε –όπως το έχουμε δηλώσει πολλές φορές- μόνοι μας», τόνισε ο Χουλουσί Ακάρ. «Τα σχέδια και η προετοιμασία έχουν ήδη ολοκληρωθεί. Αλλά, όπως είπαμε, θα επιθυμούσαμε να κινηθούμε μαζί με τη φίλη και σύμμαχο Αμερική», επανέλαβε.

Ζώνη ασφαλείας υπό «κοινή» διοίκηση ΗΠΑ-Τουρκίας

Πάντως, τουρκικές δημοσιογραφικές πληροφορίες γνώριζαν ήδη από πριν ότι θα βγει ‘λευκός καπνός’ από τις επαφές αυτές σήμερα και ότι η Άγκυρα θα δεχόταν την αμερικανική πρόταση για τη ζώνη ασφαλείας.

Καταρχήν, οι ΗΠΑ δεν έλεγαν ποτέ «όχι» στην επιχείρηση της Τουρκίας για δημιουργία ζώνης ασφαλείας και ήταν θετικές στο να συνεργαστούν μαζί με την Τουρκία σε μία κοινή επιχείρηση στη Συρία. Ο λόγος είναι ότι οι ΗΠΑ γνωρίζουν ότι αν η Τουρκία προχωρούσε μόνη της, θα έρθει σε ένοπλη σύγκρουση με τους Κούρδους της Συρίας (YPG-PYD), οι οποίοι είναι συνεργάτες των ΗΠΑ στην περιοχή. Γι’ αυτό το λόγο οι Αμερικανοί δεν θα ήθελαν να αφήσουν τον πλήρη έλεγχο της ζώνης στους Τούρκους και να δημιουργηθεί επιπλέον η εντύπωση ότι η Αμερική έκανε πίσω στη Συρία.

Η Τουρκία από την άλλη πλευρά θυμάται ακόμα το «αποτυχημένο» σχέδιο Μέμπιτς, σύμφωνα με το οποίο οι Αμερικανοί θα φρόντισαν για την εκκένωση της περιοχής από τους Κούρδους της Συρίας, αλλά επειδή αυτό δεν έγινε ποτέ, η Άγκυρα ζητούσε στις διαπραγματεύσεις με την αμερικανική αντιπροσωπεία να έχει μεγαλύτερο έλεγχο στην επικείμενη ζώνη ασφαλείας.

Η λύση, στην οποία έφτασαν λοιπόν Τουρκία και ΗΠΑ σήμερα στην Άγκυρα, είναι –σύμφωνα με τις τουρκικές πηγές- όχι εκκένωση περιοχών από τους Κούρδους (όπως στο Μέμπιτς που δεν έγινε) αλλά στις περιοχές που ελέγχουν σήμερα οι Κούρδοι της Συρίας, YPG-PYD, να συσταθούν στρατιωτικές βάσεις/φυλάκια από την Άγκυρα μεν, αλλά τον έλεγχο και τη διοίκηση αυτών των βάσεων να τον έχει ο αμερικανικός στρατός.

Το «μπαλάκι» δηλαδή βρέθηκε πάλι στα χέρια της Άγκυρας να αποφασίσει. Και το δίλημμά της ήταν να εμπιστευτεί τις ΗΠΑ ή όχι; Καθώς ο στόχος της δεν ήταν μόνο τα πόσα χιλιόμετρα βάθος ή πλάτος θα έχει η ζώνη ασφαλείας, αλλά το να καταφέρει να διώξει ουσιαστικά μακριά από τα σύνορά της τους αυτονομιστές Κούρδους αντάρτες κι όχι απλά να τους ελέγχει ο αμερικανικός στρατός, που πολύ απλά… δεν τον εμπιστεύεται, ήδη από το Μέμπιτς.

Τελικά, φαίνεται ότι η Τουρκία κατάφερε να πειστεί, αφού πήρε και… μπόνους την ίδρυση κοινού επιχειρησιακού κέντρου στην Άγκυρα, μέσω του οποίου θα μπορεί να «συμβουλεύει» και να επηρεάζει τους εκ του σύνεγγυς τους Αμερικανούς σε σχέση με τη Συρία.

Πώς προέκυψε η επιχείρηση στη Συρία;

Το ερώτημα βέβαια που πλανάται έντονα είναι γιατί επανήλθε τώρα το θέμα για «ζώνη ασφαλείας» και για νέα επιχείρηση της Τουρκίας στη βόρεια Συρία, την ώρα που οι σχέσεις με τις ΗΠΑ λόγω S-400 και F-35 είναι στο ναδίρ και μία νέα διαφωνία θα τις έριχνε στα τάρταρα…

Τούρκοι αναλυτές, κυρίως αντι-Ερντογανικοί, εκτιμούν ότι ο Τούρκος πρόεδρος ακριβώς τώρα που έχει πολλά άλυτα προβλήματα ενώπιόν του, μεταξύ των οποίων η οικονομία και η ένταση στην ανατ. Μεσόγειο, προσπαθεί να στρέψει το βλέμμα αλλού. Σε ένα θέμα που έχει απήχηση στην τουρκική κοινή γνώμη και ανεβάζει το εθνικό αίσθημα, όταν κατεβαίνει ο… μισθός στις τσέπες.

Η οικονομία πηγαίνει άσχημα. Η αξία της λίρας έχει πέσει πάρα πολύ. Οι μετανάστες συνεχίζουν να κατακλύζουν την Τουρκία και η κοινή γνώμη απαιτεί λύση, οι ενδεχόμενες οικονομικές κυρώσεις των ΗΠΑ λόγω S-400, η έξοδος της Τουρκίας από το πρόγραμμα των μαχητικών F-35 και η ένταση στην ανατολική Μεσόγειο, έχουν δημιουργήσει μια εντύπωση «αποτυχημένου» Ερντογάν, όπως λέει συχνά-πυκνά η αντιπολίτευση- και ενός αδιεξόδου. «Έτσι, η επιχείρηση στη βόρεια Συρία θέλει να κρύψει όλα αυτά τα προβλήματα. Ωστόσο, αντί να λύσει τα προβλήματα, μάλλον θα δημιουργήσει καινούργια», εκτιμούσε η αριστερή εφημερίδα «Εβρενσέλ».

Αλλά εκ του «σημερινού» –τουλάχιστον- αποτελέσματος φαίνεται ότι του «βγήκε» του Τούρκου προέδρου (και) η Συρία, αν και με κάποιες «άτακτες» υποχωρήσεις βέβαια…