Ένα νέο χάπι μπορεί να σηματοδοτήσει το τέλος της γήρανσης

Μια νέα απλή θεραπεία, η οποία δύναται να αποτρέψει τα προβλήματα της γήρανσης, θα καταστεί διαθέσιμη σε πέντε έως 12 χρόνια από τώρα, σύμφωνα με το ΑΠΕ.

Η επιστήμη έχει ασχοληθεί με τον τρόπο με τον οποίο η επιμήκυνση του προσδόκιμου ζωής μπορεί να καταστεί δυνατή. Σήμερα για πρώτη φορά το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στη δημιουργία ενός χαπιού που θα αναστρέφει τη φυσιολογική διαδικασία γήρανσης και τα προβλήματα που συνδέονται με αυτήν (οστεοαρθρίτιδα, απώλεια μνήμης, εκφύλιση ωχράς κηλίδας, καρκίνοι κ.α.).

Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με τα γεροντολυτικά (senolytics). Ήδη πολλοί γεροντολόγοι έχουν εξετάσει τις επιδράσεις αυτών των φαρμάκων σε ζώα και αρχίζουν τώρα πολλά υποσχόμενες κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους. Αν οι μελέτες συνεχίσουν να είναι επιτυχημένες, οι σημερινοί μεσήλικες θα αποτελέσουν την πρώτη γενιά γέρων που θα διατηρούν τη νεανικότητά τους για μεγάλο διάστημα, με ελάχιστη ιατρική υποστήριξη.

Οι επιστήμονες προσπαθούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να γεράσουν ζώντας καλύτερα, με λιγότερο πόνο και λιγότερες ασθένειες. Η απλή αύξηση της διάρκειας της ζωής χωρίς αντίστοιχη βελτίωση της υγείας συνιστά μια πρόκληση για την οικονομία. Στη Βρετανία και την Ουαλία το προσδόκιμο ζωής έχει αυξηθεί σχεδόν 25 χρόνια τον τελευταίο αιώνα. Η φροντίδα των εξηνταπεντάχρονων και των ογδονταπεντάχρονων κοστίζει στο Εθνικό Σύστημα Υγείας της Βρετανίας διπλάσια και πενταπλάσια χρήματα από αυτή των ατόμων που είναι 30 ετών.

Ο Σου Μινγκ, αναπληρωτής καθηγητής στο Κέντρο Γήρανσης του Πανεπιστημίου του Κονέτικατ, τονίζει ότι η υγιής γήρανση είναι σημαντική τόσο για τους ίδιους τους ανθρώπους όσο και για τις κυβερνήσεις.

Ο ίδιος υπήρξε μέλος της ερευνητικής ομάδας της Κλινικής Μάγιο (ακαδημαϊκό ιατρικό κέντρο της Μινεσότα) η οποία έχει συνεισφέρει πολλαπλώς στον τομέα της γηριατρικής. Συγκεκριμένα, το 2011 η ομάδα έδειξε ότι η απαλλαγή από τα γερασμένα κύτταρα μέσω μιας γενετικής μεθόδου βελτιώνει την υγεία και αυξάνει το προσδόκιμο ζωής σε ποντίκια που είχαν γεράσει πρόωρα. Το ίδιο εύρημα επιβεβαιώθηκε και σε τρωκτικά που είχαν γεράσει με φυσιολογικό τρόπο, το 2016.

Έπειτα από αυτή την προσπάθεια δεν ήταν λίγοι οι ερευνητές που ενδιαφέρθηκαν να αναπαραγάγουν αυτά τα αποτελέσματα σε ανθρώπους. Ωστόσο η μέθοδος με την οποία τα γερασμένα γονίδια είχαν αφαιρεθεί από τα ποντίκια δεν θεωρείτο ασφαλής για τον άνθρωπο, οπότε σχηματίστηκε μια εταιρεία, η Unity Biotech, η οποία θα χρηματοδοτούσε τις προσπάθειες ασφαλούς αφαίρεσης των γερασμένων κυττάρων από τον άνθρωπο.

Ο πρώτος σκόπελος για τους επιστήμονες που ερευνούσαν τις επιδράσεις των γεροντολυτικών (senolytics) ήταν ο καθορισμός του τι ακριβώς επιχειρούν να θεραπεύσουν, δεδομένου ότι η φυσική γήρανση καθαυτή συνδέεται με μια σύνθετη συστηματική έκπτωση του οργανισμού. Έτσι σε πρώτη φάση τα φάρμακα αυτά δοκιμάστηκαν για συγκεκριμένες ιατρικές καταστάσεις (π.χ. χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, γλαύκωμα, εκφύλιση ωχράς κηλίδας), αλλά οι προσπάθειες αυτές είναι ακόμα σε εμβρυικό στάδιο. Διαπιστώθηκαν θετικά αποτελέσματα των φαρμάκων αυτών σε άτομα με οστεοαρθρίτιδα, αν και η δράση τους ανεστάλη όταν αυτά χορηγήθηκαν στις μέγιστες δυνατές δόσεις.

Ο Σεμπάστιαν Γκρονκ από το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ για τη Βιολογία της Γήρανσης τόνισε ότι τα συγκεκριμένα φάρμακα προκαλούν το ενδιαφέρον των ερευνητών γιατί φαίνονται λειτουργικά ακόμα και πολύ αργά στη ζωή. Ο Σου επίσης προσθέτει ότι δεν υπάρχει οργανισμός που μπορεί να παρουσιάσει αντίσταση στα γεροντολυτικά, καθώς τα γηρασμένα κύτταρα, στα οποία αυτά στοχεύουν, δεν πολλαπλασιάζονται και εξηγεί ότι ένα ακόμη όφελος αυτής της θεραπείας είναι το ότι δεν είναι καθημερινή, αλλά μπορεί να χορηγείται στο άτομο μια φορά την εβδομάδα ή τον μήνα.

Παράλληλα, τα φάρμακα αυτά φάνηκε να έχουν θετικές επιδράσεις στην παχυσαρκία η οποία προκαλεί την πρώιμη γήρανση των κυττάρων. Βρέθηκε, μάλιστα, ότι τα παχύσαρκα ποντίκια, που θεραπεύτηκαν με αυτόν τον τρόπο, παρουσίασαν επίσης μειωμένα επίπεδα άγχους.

Τα γεροντολυτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την καταπολέμηση των παρενεργειών της χημειοθεραπείας και της ακτινοθεραπείας σε καρκινοπαθείς αφού ανακόπτουν την εξάπλωση των κατεστραμμένων κυττάρων.

Το πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να λάβει κανείς αυτή τη θεραπεία δεν έχει ακόμα καθοριστεί.

«Το να την πάρει κανείς πολύ νωρίς μπορεί να έχει από καμία έως βλαβερή επίδραση, αλλά καλό είναι να μην την αφήσει για τελευταία στιγμή», δηλώνει ο Σου. Γίνεται επομένως μια προσπάθεια μέσω εξετάσεων αίματος και ούρων να καθοριστεί η καταλληλότερη στιγμή για τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά, δεδομένου ότι δεν γερνούν όλοι οι οργανισμοί με την ίδια ταχύτητα.

Ο Γκρονκ και άλλοι επιστήμονες συμπληρώνουν ότι, σε συνδυασμό με τα γεροντολυτικά, η περιορισμένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος και η ήπια σωματική δραστηριότητα μπορεί να έχει ευεργετικές επιδράσεις στη μακροζωία.

Παρότι υπάρχουν πολλές ακόμη άγνωστες και ανεξερεύνητες πλευρές αυτών των φαρμάκων, ο Σου τοποθετεί την εμφάνιση τους στην αγορά σε ένα διάστημα από πέντε έως 12 χρόνια από σήμερα.