Αιγαίο, Συρία και Προσφυγικό στην τουρκική μονταζιέρα

Τούρκοι στρατιώτες, χωρίς διακριτικά ή εθνόσημα, παρουσιάζονται να βοηθούν μια υποβασταζόμενη γηραιά γυναίκα, αποδεικνύοντας έτσι στην πράξη την… ανθρωπιστική διάσταση της αποστολής τους.

Η φωτογραφία φέρεται να τραβήχθηκε στη Βόρεια Συρία τον περασμένο Οκτώβριο, κατά τη διάρκεια της τελευταίας τουρκικής στρατιωτικής επιχείρησης. Προωθήθηκε στα social media υπό τον τίτλο/hashtag «Τουρκικός στρατός για την ειρήνη» («#TurkishArmyForThePeace» στα αγγλικά) ως… πειστήριο της «ειρηνοποιού» διάθεσης των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων… προτού όμως εξελιχθεί σε αποδεικτικό της εκστρατείας παραπληροφόρησης που έχουν εξαπολύσει οι μηχανισμοί της τουρκικής προπαγάνδας μέσω του Διαδικτύου. Διότι οι στρατιώτες της φωτογραφίας δεν είναι Τούρκοι, αλλά Πακιστανοί. Και η φωτογραφία δεν τραβήχθηκε τον Οκτώβριο του 2019, αλλά τον μακρινό Ιούλιο του 2010. Οχι στη Συρία, αλλά στο τότε χτυπημένο από πλημμύρες Πακιστάν, για λογαριασμό του Associated Press, από τον φωτογράφο Μοχάμαντ Σαγιάντ.

Από Έλληνα φωτορεπόρτερ

Σε άλλη φωτογραφία, που επίσης κυκλοφόρησε τις τελευταίες εβδομάδες στα social media υπό τον τίτλο «#TurkishArmy ForThePeace», Τούρκος στρατιώτης παρουσιάζεται να προσφέρει νερό σε ένα παιδί από τη Συρία. Ο στρατιώτης είναι όντως Τούρκος και το παιδί προέρχεται όντως από τη Συρία. Η φωτογραφία, όμως, δεν ελήφθη τον Οκτώβριο του 2019, αλλά τον Ιούνιο του 2015, αρκετούς μήνες δηλαδή πριν από την «Ασπίδα του Ευφράτη», όχι στη Βόρεια Συρία αλλά στην Τουρκία, από τον γνωστό Ελληνα φωτορεπόρτερ Λευτέρη Πιταράκη, για λογαριασμό του Associated Press.

Η τουρκική προπαγάνδα δεν περιορίζεται όμως μόνο σε «fake» φωτογραφίες. Στην προσπάθειά της να αποπλανήσει την κοινή γνώμη, «στρατολογεί» και «fake» βίντεο, όπως ήταν εκείνο που δημοσίευσε στις 9 Οκτωβρίου στο Twitter ο άλλοτε ερντογανικότερος του Ερντογάν, πρώην δήμαρχος της Αγκυρας, Μελίχ Γκιοκτσέκ, και αναπαρήγαγε το αμερικανικό ειδησεογραφικό δίκτυο ABC News. Στο επίμαχο tweet o Γκιοκτσέκ εμφανίζεται να πανηγυρίζει το «γεγονός» ότι «τουρκικές ένοπλες δυνάμεις καταστρέφουν τα πολεμοφόδια που έχουν προμηθευτεί οι Κούρδοι της Συρίας από τις ΗΠΑ». Για του λόγου το αληθές, εκείνος δημοσιεύει μάλιστα και ένα βίντεο στο οποίοι ένοπλοι (υποτίθεται Τούρκοι στρατιώτες) παρουσιάζονται να βάλλουν κατά άλλων (υποτίθεται Κούρδων) εντός της Συρίας, προκαλώντας αλλεπάλληλες εκρήξεις στην πλευρά του εχθρού. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, το συγκεκριμένο βίντεο δεν μαγνητοσκοπήθηκε στη Συρία τον Οκτώβριο του 2019, αλλά κατά τη διάρκεια… επίδειξης με όπλα και πυρομαχικά στο Κεντάκι των Ηνωμένων Πολιτειών το 2016 ή το 2017. 

Ως φαίνεται, οι μηχανές της τουρκικής «μονταζιέρας» δουλεύουν στο φουλ, βομβαρδίζοντας την υφήλιο με… ψεύδη. Το ειδησεογραφικό πρακτορείο Associated Press κάνει λόγο για ένα «συντονισμένο δίκτυο» λογαριασμών στα social media που στόχο έχουν να προωθούν τις τουρκικές θέσεις, ειδικά σε περιόδους κρίσεων. Τα hashtags «#TurkishArmyForThePeace» and «#TurkeyIsJustKillingTerrorists» είναι ενδεικτικά. Πολλοί από τους εν λόγω λογαριασμούς εμφανίζονται μάλιστα να δημιουργήθηκαν μόλις λίγες εβδομάδες ή ημέρες πριν από την τελευταία τουρκική στρατιωτική εισβολή στη Συρία, αρκετοί εξ αυτών με έδρα στο Πακιστάν.

«Στρατός» από τρολ στην υπηρεσία του Ερντογάν

Στην έμμισθη υπηρεσία του κυβερνώντος τουρκικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) φέρεται να βρίσκεται τα τελευταία χρόνια ένας ολόκληρος στρατός (περίπου 6.000 ατόμων κατά κάποιους) από «τρολ», των καλούμενων AK Troller ή Aktroller, αποστολή των οποίων είναι όχι μόνο να προωθούν την παράταξη του Ερντογάν στο Διαδίκτυο, αλλά και να… λοιδορούν όλους τους «εχθρούς» του Τούρκου προέδρου. Υπάρχουν φωνές μάλιστα που καταγγέλλουν ότι η ίδια η κυβερνώσα παράταξη τελεί πλέον υπό την «ομηρεία» των εν λόγω «τρολ», τα περισσότερα από τα οποία εμφανίζονται να ανήκουν ή να καθοδηγούνται από τη φράξια των καλούμενων «πελικανιστών» («pelikancılar»). Κεντρική θέση στον εν λόγω κύκλο φέρεται, κατά κάποιους, να έχει και η Τουρκάλα δημοσιογράφος (αρθρογράφος της «Daily Sabah») Χιλάλ Καπλάν, η δημοσιογράφος δηλαδή την οποία ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, ρώτησε στις 13 Νοεμβρίου, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε μαζί με τον Ερντογάν στην Ουάσιγκτον, «εάν δουλεύει για την τουρκική κυβέρνηση».

Εκστρατεία λάσπης

Η τουρκική προπαγάνδα «παίζει μπάλα», ωστόσο, σε όλα τα μέτωπα, όχι μόνο ενάντια στη Συρία και στους Κούρδους αλλά και ενάντια στην Ελλάδα. Και όχι μόνο μέσα από δίκτυα «τρολ» και «τεχνητών» λογαριασμών στα social media, αλλά και μέσα από… επίσημα τουρκικά χείλη, είτε πρόκειται για τα χείλη Τούρκων πολιτικών είτε για τα «χείλη» των καθεστωτικών ΜΜΕ της γείτονος. Συνεπικουρούμενο από τα τουρκικά μίντια, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών έχει εξαπολύσει μια εκστρατεία λάσπης εναντίον της Ελλάδας, κατηγορώντας τις ελληνικές Αρχές για αγριότητες σε βάρος προσφύγων και παράτυπων μεταναστών (pushbacks, βασανιστήρια, πυροβολισμούς ενάντια σε βάρκες κ.ά.). Μόλις προ ημερών, ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου υποστήριξε μάλιστα ότι στην Ελλάδα «λιντσάρονται» και Τούρκοι αθλητές, ενώ με επικριτικά για την Ελλάδα σχόλια προβλήθηκε στα τουρκικά ΜΜΕ και η απόφαση των ελληνικών Αρχών να μην επιτρέψουν την είσοδο στον ιορδανικής καταγωγής Αμερικανό «τζιχαντιστή» που απέλασε η Τουρκία, με αποτέλεσμα ο τελευταίος να εγκλωβιστεί στον Εβρο προτού τελικώς απελαθεί στις ΗΠΑ, όπως θα έπρεπε να είχε γίνει εξαρχής.

Η «μονταζιέρα» λειτουργεί, ωστόσο, και στην υπηρεσία των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, που το έχουν συνήθειο, επί παραδείγματι, να δεσμεύουν εκτεταμένες ή μακρινές περιοχές για στρατιωτικές ασκήσεις στις οποίες όμως τελικά… δεν παίρνει μέρος κανείς, ενώ στο πρόσφατο παρελθόν είχαν δώσει στη δημοσιότητα και «fake» βίντεο που υποτίθεται ότι αποδείκνυαν ότι ελληνικές δυνάμεις παρενοχλούν τουρκικά πλοία.