Η Ανατολική Μεσόγειος «όµηρος» της κρίσης των ΗΠΑ

Η απόφαση της επικεφαλής των ∆ηµοκρατικών στην αµερικανική Βουλή να συνταχθεί κατηγορητήριο µε στόχο την παραποµπή του Ντόναλντ Τραµπ ανησυχεί τους βετεράνους της αµερικανικής πολιτικής, που θυµούνται την εποχή του «Γουότεργκεϊτ», όταν ο τότε πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον οδηγήθηκε σε παραίτηση.

Η Νάνσι Πελόζι, η «σιδηρά κυρία» της Βουλής των Αντιπροσώπων, κατηγορεί τον Αµερικανό πρόεδρο για «κατάχρηση εξουσίας». ∆ιαβάζοντας το «κατηγορητήριο» στην έκθεση που δικαιολογεί την παραποµπή, ο καθένας θα ανακαλύψει πολλά στοιχεία για τον τρόπο κατά τον οποίο και ο ίδιος ο κ. Τραµπ και οι συνεργάτες του προσπάθησαν να πιέσουν µια ξένη κυβέρνηση να «καρφώσει» τον βασικό πολιτικό αντίπαλο του Αµερικανού προέδρου, τον πρώην αντιπρόεδρο Τζο Μπάιντεν.

Για τους ∆ηµοκρατικούς, η προεδρική απειλή στον πρόεδρο της Ουκρανίας, και όσα ακολούθησαν αυτής, συνιστά µια προσπάθεια να επηρεαστεί το αποτέλεσµα των προεδρικών εκλογών του 2020. Παράλληλα, η ίδια η κυρία Πελόζι έχει δηλώσει δηµόσια ότι το πραγµατικό αφεντικό του κ. Τραµπ είναι ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιµίρ Πούτιν. Η Αµερική είναι όµηρος αυτής της κατάστασης και ειδικά ο πρόεδρος Τραµπ ασχολείται µε οτιδήποτε άλλο, παρά µε τη διακυβέρνηση της χώρας. Λένε πως συνέχεια παρακολουθεί τις ειδήσεις και ασχολείται µε την αποστολή µηνυµάτων στο Twitter. Και εάν παρακολουθήσει κανείς τις δραστηριότητές του, εύκολα καταλήγει στο ερώτηµα για το εάν πραγµατικά αφιερώνει χρόνο για τα προβλήµατα της υπερδύναµης και των πολιτών της.

Ακυβέρνητη πολιτεία

Η εξωτερική πολιτική της χώρας έχει αφεθεί στον αυτόµατο πιλότο, διότι και ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Ποµπέο βρίσκεται υπό πολιορκία και σκέφτεται «να την κάνει» για τη Γερουσία, αντιπροσωπεύοντας το Κάνσας. Οσον αφορά τους στρατιωτικούς του Πενταγώνου, διαφωνούν κάθετα και οριζόντια µε τις επιλογές του κ. Τραµπ, την ίδια στιγµή που ο υπουργός Αµυνας Μαρκ Εσπερ περνά την τελευταία χρονιά της κυβέρνησης στην εξουσία ταξιδεύοντας ανά τον κόσµο. Εσχάτως ακούµε τους πεσιµιστές να υποστηρίζουν ότι η Αµερική είναι ακυβέρνητη, αν και το «βαθύ κράτος» βρίσκεται πάντα εκεί που το καλεί το... καθήκον. Εµφανίζεται όταν η χώρα κινδυνεύει. Αλλά πρέπει κανείς να δώσει σηµασία και στους βετεράνους της πολιτικής. Προειδοποιούν ότι όταν στην Αµερική υπάρχει πολιτικό πρόβληµα, ξεφυτρώνουν διάφορα κέντρα εξουσίας. Και εκεί µπορεί να προκληθεί µια µεγάλη ζηµιά.

Το 1974 ήταν το διπλό έγκληµα στην Κύπρο. Το χουντικό πραξικόπηµα εναντίον του ανυπάκουου Μακαρίου και η τουρκική εισβολή. Φέτος, έτος κατά το οποίο άρχισαν οι διαδικασίες για την καθαίρεση του κ. Τραµπ, ζήσαµε την τουρκική εισβολή στη Βόρεια Συρία και την εθνοκάθαρση των Κούρδων. Οι βετεράνοι βλέπουν οµοιότητες του τότε και του σήµερα. Και η αλήθεια είναι ότι η βασική οµοιότητα είναι η ακυβερνησία που έζησαν το 1974 οι Αµερικανοί.

Την ίδια ακυβερνησία ζουν και το 2019 και οι προβλέψεις δεν είναι καθόλου καλές για τη συνέχεια. Θα µπορούσε η χώρα να συρθεί σε όλο το 2020, που είναι εκλογική χρονιά, µέσα στη λάσπη που αναµένεται να κυριαρχήσει στον προεκλογικό αγώνα των ∆ηµοκρατικών και των Ρεπουµπλικάνων.

Οι αναλυτές πιστεύουν ότι η εκλογική µάχη θα κυριαρχηθεί από «βίαιη γλώσσα», εννοώντας προφανώς ότι θα χρησιµοποιηθούν όλοι οι τρόποι, κυρίως οι βρώµικοι, για να κυριαρχήσουν των αντιπάλων τους. Με δεδοµένο ότι ο κ. Τραµπ διατηρεί µια έντονα ανάρµοστη σχέση µε τον πρόεδρο της Τουρκίας, η Αθήνα και η Λευκωσία πρέπει να ανησυχούν. Το 1974 ο Χένρι Κίσινγκερ εκµεταλλεύθηκε το κενό εξουσίας στην Ουάσιγκτον, για να επιβάλει τη νίκη της κατοχικής δύναµης στην Κύπρο. 

Κένο εξουσίας

Τώρα θα µπορούσε να συµβεί µε διαφορετικό τρόπο: Η Τουρκία να χρησιµοποιήσει αυτό το κενό εξουσίας, και έχοντας υπό έναν περίεργο έλεγχο τον Τραµπ, να επιβάλει τετελεσµένα στο Αιγαίο και να ενισχύσει την κατοχή στην Κύπρο. Πρόκειται, βεβαίως, για υποθέσεις, αλλά η Ιστορία προστάζει ότι πρέπει να στεκόµαστε στις λεπτοµέρειες, οι οποίες στην πολιτική έχουν µεγαλύτερη σηµασία. Την εβδοµάδα που µας πέρασε, ο κ. Τραµπ δεν άφησε καµία αµφιβολία για το ποιος ορίζει τις τουρκοαµερικανικές σχέσεις. Την Τετάρτη, ο Ερντογάν ξεπέρασε -ακύρωσε είναι η πιο κατάλληλη λέξη- την απόφαση των συνεργατών του Αµερικανού προέδρου για τη µη πραγµατοποίηση συνάντησης στο Λονδίνο. Η συνάντηση έγινε και ο Τούρκος πρόεδρος έφυγε ξανά θριαµβευτής.

Την Πέµπτη, µε εντολή του κ. Τραµπ, ένας γερουσιαστής από τη Νότια Ντακότα, που δεν έχει ιδέα από εξωτερική πολιτική, εµπόδισε την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρµενίων από την αµερικανική Γερουσία. Το τελευταίο είναι το µεγαλύτερο ατόπηµα του κ. Τραµπ, διότι εάν δεν παρενέβαινε, η συντριπτική πλειοψηφία των γερουσιαστών θα έδινε το πιο ηχηρό µάθηµα Ιστορίας στην κατοχική δύναµη. Η απαράδεκτη στάση του κ. Τραµπ και η -µε χυδαίο τρόπο- υποστήριξη της Τουρκίας εκνεύρισαν τους Ρεπουµπλικάνους νοµοθέτες. Μεθαύριο Τρίτη ο Αµερικανός πρόεδρος θα αντιµετωπίσει το πιο σηµαντικό τεστ στις ανάρµοστες σχέσεις του µε τον Ερντογάν. Ο πρόεδρος της Επιτροπής ∆ιεθνών Σχέσεων της Γερουσίας, και κοµµατικός φίλος του κ. Τραµπ, θα καταθέσει σχέδιο νόµου που θα τον αναγκάσει να επιβάλει κυρώσεις στην Τουρκία. Θα δεχθεί να είναι αδιάντροπος πρόεδρος και θα σταµατήσει και αυτήν την πρωτοβουλία του δικού του κόµµατος; Τραµπ είναι, όλα τα περιµένουµε από αυτόν. Μόνο που τούτη η τελευταία προσπάθεια για τις κυρώσεις φαίνεται δύσκολο να ηττηθεί ακόµα και από το προεδρικό βέτο...