Παγκόσμιο Φόρουμ για τους Πρόσφυγες: Οι πλούσιες χώρες να αναλάβουν τις ευθύνες τους

Να σταματήσει «ο στείρος λόγος» και να βρεθούν συγκεκριμένες λύσεις για τους εκτοπισμένους, που είναι πιο πολλοί από ποτέ, ελαφρύνοντας το βάρος των χωρών υποδοχής, οι οποίες συχνά είναι και οι ίδιες φτωχές: αυτή είναι η πρόκληση του πρώτου Παγκόσμιου Φόρουμ για τους Πρόσφυγες, το οποίο ξεκινά σήμερα στη Γενεύη.

Το Φόρουμ διοργανώνεται στην έδρα του ΟΗΕ ακριβώς ένα χρόνο μετά την υιοθέτηση στη Νέα Υόρκη μιας παγκόσμιας συμφωνίας για τους πρόσφυγες, η οποία είχε στόχο να προσφέρει κοινή απάντηση στις μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών. Το ζήτημα του μοιράσματος του βάρους των προσφύγων διχάζει τις πλούσιες και τις αναπτυσσόμενες χώρες, με πρώτη την Τουρκία του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος έφτασε τη Δευτέρα στην Ελβετία ως συνδιοργανωτής του Φόρουμ. Οι φτωχές και οι αναπτυσσόμενες χώρες, που δέχονται το 80% των προσφύγων παγκοσμίως, εκτιμούν ότι έχουν αφεθεί στην τύχη τους για να αντιμετωπίσουν το βαρύ οικονομικό και κοινωνικό φορτίο.

Στόχος του Φόρουμ, υπενθύμισε η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), που το φιλοξενεί, είναι «να βρεθούν νέες προσεγγίσεις (…) ώστε να βοηθηθούν οι πρόσφυγες και οι κοινότητες στις οποίες ζουν». Με αριθμό ρεκόρ 71 εκατομμυρίων εκτοπισμένων το 2018, εκ των οποίων 26 εκατομμύρια πρόσφυγες, «τελειώνει μια δεκαετία εκτοπισμών στη διάρκεια της οποίας ο αριθμός των προσφύγων εκτοξεύθηκε», επεσήμανε ο Ύπατος Αρμοστής Φιλίπο Γκράντι σε ανακοίνωσή του.

«Κάθε ενέργεια μετρά»

Σε αυτό το Φόρουμ ο Γκράντι αναμένει κυρίως «οικονομική» συμβολή και «υλική βοήθεια» ή ακόμη και ανακοινώσεις για μετεγκαταστάσεις. Αυτό το πρόγραμμα της UNHCR έχει στόχο να εγκαθιστά σε πλούσιες χώρες τους πρόσφυγες που βρίσκονται σε χώρες που δεν τους προσφέρουν εγγυήσεις, κυρίως για την ασφάλειά τους. Πριν τις ομιλίες των ηγετών κρατών ή των υπουργών σήμερα, που θα ξεκινήσουν με αυτές των χωρών που συδιοργανώνουν το Φόρουμ (την Τουρκία, τη Γερμανία, την Κόστα Ρίκα, την Αιθιοπία και το Πακιστάν), ο ΟΗΕ προέταξε χθες τη δέσμευση του ιδιωτικού τομέα. Περίπου 10 εταιρείες συμμετέχουν στο Φόρουμ.

«Κάθε ενέργεια μετρά. Το Φόρουμ προωθεί μια ολοκληρωμένη κοινωνική προσέγγιση», προσπαθώντας να φέρει κοντά «τους πρόσφυγες με τον ιδιωτικό τομέα ώστε να βρεθούν λύσεις», εξήγησε η Ντομινίκ Χάιν της UNHCR στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου. Σήμερα και αύριο η UNHCR αναμένεται εξάλλου να ανακοινώσει τον στόχο του για πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια σε όλους τους καταυλισμούς προσφύγων ως το 2030.

«Άδικο» μοίρασμα

Όμως οι προκλήσεις παραμένουν τεράστιες, υπενθύμισε χθες η Oxfam: η «ευθύνη» υποδοχής των προσφύγων «τίθεται άδικα στα χέρια κάποιων από τις πιο φτωχές χώρες». «Εκατομμύρια ευάλωτοι πρόσφυγες βρίσκονται σε κίνδυνο ή ζουν στην αβεβαιότητα καθώς πολλές χώρες αρνούνται να αναλάβουν τις ευθύνες τους», κατήγγειλε ο Ντάνι Σρισκανταραζάχ της Oxfam. «Η απουσία πολιτικών λύσεων που παρατηρούμε, η περιπλοκότητα των συγκρούσεων (…) οι προοπτικές δεν είναι λαμπρές», είχε δηλώσει πριν την έναρξη του Φόρουμ η Κέλι Κλέμεντς, δεύτερη στην ιεραρχία της UNHCR.

Μετά την εναρκτήρια ομιλία του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ιδιαίτερα αναμενόμενη είναι η ομιλία του Ερντογάν. Ο Τούρκος πρόεδρος, η χώρα του οποίου υποδέχεται τους περισσότερους πρόσφυγες παγκοσμίως, περίπου 3 εκατομμύρια, προειδοποιεί εδώ και καιρό ότι ελλείψει πιο ουσιώδους βοήθειας από τη διεθνή κοινότητα, ενδέχεται να αφήσει τους μετανάστες να περάσουν στην Ευρώπη.