Η Αργεντινή οδεύει πρόσω ολοταχώς για την ένατη χρεοκοπία της

Η Αργεντινή οδεύει πρόσω ολοταχώς για ακόμα μία χρεοκοπία, όπως αναφέρουν οι αναλυτές του CNBC. Η διεθνής οικονομική κοινότητα, θεσμικοί και funds αναμένουν το αποτέλεσμα που θα έχουν οι συνομιλίες για την επιχειρούμενη «αναδιάρθρωση», με το δίλημμα να είναι το εξής: μέτρα ή χρεοκοπία;

Σύμφωνα με όσα έχουν δηλώσει οι αρχές της χώρας της Λατινικής Αμερικής, η Αργεντινή πρέπει να αναδιαρθρώσει 100 δισεκατομμύρια δολάρια, συμπεριλαμβανομένων 44 δισεκατομμυρίων δολαρίων από το χρέος της προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ).

Μάλιστα, έχει προηγηθεί η αποστολή ομάδας οικονομολόγων προς την πρωτεύουσα της χώρας, το Μπουένος Αϊρες, για τις πρώτες συνομιλίες με την προσφάτως εκλεγείσα κυβέρνηση της Αργεντινής.

Οι διαπραγματεύσεις, που ανεμένεται να τερματιστούν την Τετάρτη (19 Φεβρουαρίου), έχουν ιδιαίτερα δραματικό χαρακτήρα και γίνονται για να αποφευχθεί άλλη μία καταστροφική χρεοκοπία.

Μιλώντας από το Μπουένος Άιρες, ο Τζιμέρα Μπλάνκο, επικεφαλής για τη Λατινική Αμερική στην εταιρεία Verisk Maplecroft, δήλωσε στο CNBC τηλεφωνικά ότι ο κίνδυνος χρεοκοπίας, δηλαδή το ότι η Αργεντινή θα υποχρεωθεί σε αθέτηση πληρωμών πριν από το τέλος του έτους, έχει ανέλθει στο 77%.

Οι πιθανότητες άλλης μίας χρεοκοπίας, τη ένατης κατά σειρά, έχει αυξηθεί τις τελευταίες εβδομάδες, δήλωσε ο Τζιμέρα Μπλάνκο, επισημαίνοντας μια αυξανόμενη έλλειψη πολιτικής συνοχής στο πλαίσιο του κυβερνητικού συνασπισμού και μια αδυναμία για την εξασφάλιση ισχυρής πολιτικής στήριξης. «Δεν πρόκειται για συντονισμένη διοίκηση με κανένα τρόπο», πρόσθεσε ο Μπλάνκο. Το χρονοδιάγραμμα της κυβέρνησης «παραείναι αισιόδοξο».

Σε συνέντευξη με την Bloomberg News την Κυριακή, η διευθύνουσα σύμβουλος του ΔΝΤ, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, δήλωσε ότι το Ταμείο δεν είναι έτοιμο να προσφέρει το λεγόμενο κούρεμα στο δάνειο ύψους 44 δισεκατομμυρίων δολαρίων προς την κυβέρνηση της Αργεντινής.

Το ιστορικό των οικονομικών κρίσεων

Η οικονομία της Αργεντινής εισήλθε σε σχετικά αργούς ρυθμούς ύφεσης μετά το 1930, κατά τη μεγάλη οικονομική κρίση, και ανέκαμψε μερικά στη συνέχεια. Ασταθείς πολιτικές οδήγησαν τη χώρα σε προβλήματα ρευστότητας κατά τα διαστήματα 1949-52 και 1959-63, χάνοντας τη θέση ανάμεσα στα πλούσια κράτη σε παγκόσμιο επίπεδο, αν και η εκβιομηχάνισή της συνεχιζόταν. Μετά από μία αισιόδοξη δεκαετία, η οικονομία συνέχισε να παρακμάζει κατά τη δικτατορία μεταξύ του 1976 και του 1983, αλλά και για ένα διάστημα στη συνέχεια.

Η κυβέρνηση προσπάθησε μία φιλελευθεροποίηση στην οικονομία, χωρίς όμως οργάνωση και διαφάνεια, η οποία αύξησε το δημόσιο χρέος και ανέστειλε τη βιομηχανική ανάπτυξη και την κοινωνική ανάταση. Περισσότερες από 400.000 εταιρείες όλως των μεγεθών χρεοκόπησαν μέχρι το 1982, ενώ οι πολιτικές που υιοθετήθηκαν από το 1983 ως το 2001 απέτυχαν να αναστρέψουν την κατάσταση, σύμφωνα με τη Wikipedia.

Οι πληρωμές των εξωτερικών χρεών έφτασαν σε πρωτόγνωρα επίπεδα, ενώ η φοροδιαφυγή και η διαφυγή κεφαλαίων συνέβαλαν σε μία κρίση ισοζυγίου πληρωμών, που έθεσε την οικονομία σε καταστολή από το 1975 ως το 1990. Οι εξωτερικές όμως δυσμενείς συνθήκες και η αδυναμία του συστήματος ακύρωσαν τυχόν θετικά αποτελέσματα, προκαλώντας τη σταδιακή υποβάθμιση της οικονομίας από το 1995 μέχρι την τελικής της κατάρρευση το 2001. Τη διετία 2001-2002 η οικονομία της Αργεντινής παρουσίασε τη χειρότερη κατάσταση από το 1930. Το 2002, το χρέος είχε αυξηθεί, το ΑΕΠ είχε συρρικνωθεί, ενώ η ανεργία ανερχόταν στο 25%, με το πέσο να έχει υποτιμηθεί κατά 70%.

Αμέσως μετά την πτώχευση του 2002 μια σειρά από εξωστρεφείς πολιτικές και οι εξαγωγές αγαθών συνέβαλαν σε αύξηση του ΑΕΠ, μια τάση η οποία οδήγησε σε ανάπτυξη της οικονομίας της Αργεντινής με σταθερό ρυθμό 9% μέχρι το 2008 και κατά 7% το 2008. Η παγκόσμια οικονομική κρίση επηρέασε την οικονομία της χώρας, που σημείωσε ύφεση της οικονομίας κατά 0,8% το 2009, για να επανέλθει όμως σε υψηλά νούμερα ξανά το 2010 και 2011.

Την πενταετία της ανάπτυξης (2003-2008) δημιουργήθηκαν στη χώρα πάνω από 5 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας, υποστηρίζοντας την εσωτερική κατανάλωση και έγινε σημαντική προσπάθεια να βελτιωθεί η κατάσταση με τις έντονες κοινωνικοοικονομικές ανισότητες. Το ποσοστό αστικής φτώχειας μειώθηκε στο 18% στα μέσα του 2008, φτάνοντας το 1/3 από την εκτίμηση του 2002, αν και παρέμενε σε επίπεδα μεγαλύτερα του 1976. Το κύριο και διαχρονικό πρόβλημα της χώρας παρέμενε ο υψηλός πληθωρισμός ο οποίος, αν και επίσημα ανερχόταν στο 9% το 2006, εκτιμάτο από άλλες πηγές στο 12-15% για το ίδιο έτος, και περισσότερο από 15% το 2008.

Η Αργεντινή αντιμετώπισε την ελάττωση των ρυθμών ανάπτυξης στο πλαίσιο της διεθνούς οικονομικής κρίσης μέσω ενός πρωτοποριακού προγράμματος δημοσίων έργων της τάξης των 32 δις δολαρίων για το διάστημα 2009-10, και με νέες περικοπές φόρων της τάξης των 4 δισ. δολαρίων. Παράλληλα, προχώρησε στην εθνικοποίηση ιδιωτικών συνταξιοδοτικών προγραμμάτων, τα οποία απαιτούσαν οικονομικές επιβαρύνσεις, σε μία κίνηση χρηματοδότησης των εθνικών χρεών.

Τον Ιούνιο του 2010 ο υπουργός Οικονομίας Αρμάντο Μπουντού ανακοίνωσε ότι η χώρα πέτυχε να επιστρέψει στο δανεισμό από τις χρηματαγορές για πρώτη φορά από το 2001, εισπράττοντας 12,1 δισ. δολάρια. Η χώρα προσπάθησε με εθνικοποιήσεις μεγάλων εταιρειών να προσεγγίσει νέους επενδυτές, σχέδιο που όμως, σε αρκετές περιπτώσεις δεν απέδωσε τα αναμενόμενα, εμποδίζοντας την πλήρη επάνοδο στις διεθνείς αγορές. Στις αρχές του 2013 η χώρα αντιμετώπισε μια μίνι-κρίση, που την ανάγκασε να προχωρήσει σε μέτρα όπως η εισαγωγή νέου δείκτη μέτρησης του προϋπολογισμού και σε αύξηση των επιτοκίων.

Ωστόσο, το 2014 η χώρα τέθηκε ξανά σε κατάσταση χρεοκοπίας, για δεύτερη φορά μέσα 12 χρόνια, αν και με διαφορετικούς όρους σε σχέση με την κατάσταση του 2002. Τα κερδοσκοπικά ταμεία (hedge funds) NML και Aurelious από τις ΗΠΑ, που είχαν αρνηθεί να δεχθούν την αναδιάρθρωση του χρέους της Αργεντινής μετά τη χρεοκοπία της χώρας το 2002, αφού δικαιώθηκαν δικαστικά στις ΗΠΑ, απαίτησαν την άμεση αποπληρωμή 1,3 δισ. δολαρίων σε αυτά, πετυχαίνοντας να μπλοκάρουν την αποπληρωμή δόσης ομολόγων ύψους 539 εκατομμυρίων ευρώ σε πιστωτές που είχαν συμφωνήσει με το κούρεμα ομολόγων το 2002 πριν ικανοποιηθούν τα ίδια.

Οι συζητήσεις που ακολούθησαν τους μήνες μετά την απόφαση δεν οδήγησαν σε κάποιου είδους συμφωνία και στα τέλη Ιουλίου του 2014 η χώρα τέθηκε εκ νέου σε κατάσταση αδυναμίας πληρωμών. Ο επικεφαλής του υπουργικού συμβουλίου της χώρας, Χόρχε Κάπιτανιτς (Jorge Capitanich), δεν συμφώνησε, απορρίπτοντας τον όρο «χρεοκοπία» και αποκαλώντας ταυτόχρονα «ανίκανο» τον Αμερικανό μεσολαβητή Ντανιέλ Πόλακ.