Κόσμος | 25.02.2020 16:21

Ο πόλεμος των drones μεταφέρεται... υποβρυχίως

Γιώργος Σκαφιδάς

Και ενώ στον ουρανό του Αιγαίου ελληνικά F-16 αναχαιτίζουν μη επανδρωμένα τουρκικά drones, πίσω στις θάλασσες της Ασίας οι «μάχες» πλέον μεταφέρονται… κάτω από το νερό, με τις ανταγωνιστικές δυνάμεις να επενδύουν πια η μία μετά την άλλη σε στόλους από… υποβρύχια drones.

Η Νότιος Κορέα ήδη κινείται προς μια τέτοια κατεύθυνση, αναδιαμορφώνοντας («Defense Reform 2.0») το πολεμικό της ναυτικό προς περισσότερο «έξυπνες» κατευθύνσεις («Smart Navy») μέσα από την ανάπτυξη και αξιοποίηση τεχνολογικών επιτευγμάτων ταυτισμένων με την 4η Βιομηχανική Επανάσταση (τεχνητή νοημοσύνη, αυτοματοποίηση, ρομποτική κ.ά.).

Σε ακριβώς αυτό το πλαίσιο, το νοτιοκορεατικό πολεμικό ναυτικό (ROKN) εμφανίζεται πλέον να επενδύει, σύμφωνα με τον ιστοχώρο TheDiplomat, και στην ανάπτυξη-απόκτηση μη επανδρωμένων υποβρυχίων οχημάτων τύπου AUV (Autonomous Underwater Vehicles) και UUV (Unmanned Underwater Vehicles). Να σημειωθεί, δε, ότι στην εν λόγω κούρσα δραστηριοποιούνται και νοτιοκορεατικοί βιομηχανικοί κολοσσοί όπως είναι εκείνοι των εταιρειών Hyundai και Daewoo.

Το υποθαλάσσιο «σινικό τείχος» και τα υποβρύχια 

Και ενώ οι Νοτιοκορεάτες ακόμη προσπαθούν… το Πεκίνο από την πλευρά του έχει ήδη αναπτύξει μια σειρά από τέτοια μη επανδρωμένα υποβρύχια οχήματα (UUV) με χαρακτηριστικό παράδειγμα το μοντέλο HSU001 το οποίο και παρουσίασε για πρώτη φορά δημοσίως τον περασμένο Οκτώβριο, στο πλαίσιο της στρατιωτικής παρέλασης για τα 70 χρόνια από τη γέννηση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας. Για το Πεκίνο, βέβαια, τα δύο HSU001 που «παρήλασαν» το περασμένο φθινόπωρο στην πλατεία Τιενανμέν, προφανώς είναι μόνο η αρχή. Η Κινεζική Ακαδημία Επιστημών (Chinese Academy of Sciences / CAS) φέρεται να εργάζεται πάνω και σε άλλα νέα υποβρύχια drone (όπως είναι το Haijing 2000, σύμφωνα με τον ιστοχώρο Janes.com) τα οποία και τεστάρει στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας - αξιοποιώντας ως ορμητήριο είτε τη ναυτική βάση Γιουλίν στο νησί Χαϊνάν είτε τις ακτές της νότιας επαρχίας Κουανγκτούνγκ - αλλά και σε λίμνες όπως είναι για παράδειγμα η Κιαντάο στα ανατολικά της χώρας.

Παράλληλα, το Πεκίνο λέγεται πως αναπτύσσει, στο πλαίσιο ενός προγράμματος με την κωδική ονομασία 912 Project, και μια σειρά από άλλα «μεγάλα, έξυπνα και σχετικά χαμηλού κόστους μη επανδρωμένα υποβρύχια» για να αναλάβουν αποστολές ενάντια στους Αμερικανούς σε στρατηγικής σημασίας περιοχές όπως είναι η Θάλασσα της Νότιας Κίνας και ο δυτικός Ειρηνικός. Στόχος της κινεζικής ηγεσίας είναι, σύμφωνα με τον ιστοχώρο South China Morning Post, αυτά τα όποια νέα drone-υποβρύχια να είναι έτοιμα έως το 2021 και την επέτειο της συμπλήρωσης 100 ετών από την ίδρυση του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας. Τα τελευταία χρόνια όμως, ήδη από το 2015 και έπειτα, η Κίνα φέρεται να αναπτύσσει και ένα… «υποθαλάσσιο μεγάλο σινικό τείχος», ένα δίκτυο δηλαδή από υποθαλάσσιους αισθητήρες, συστήματα σόναρ κ.ά. με στόχο να μπορεί να «βλέπει» ό,τι συμβαίνει στις θάλασσες γύρω της στα πρότυπα του Sound Surveillance System/SOSUS που λειτουργούσαν οι ΗΠΑ για να «ακούν» τα υποβρύχια των Σοβιετικών κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.

Πάνω στην ανάπτυξη των δικών τους υποβρυχίων drones εργάζονται ωστόσο εδώ και χρόνια και οι Ιάπωνες, οι οποίοι έχουν μάλιστα αναπτύξει συνεργασίες σε αυτόν τον κλάδο και με τη Δύση (τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Σκωτία κ.ά.). Η ιαπωνική Kawasaki έχει επενδύσει στην ανάπτυξη και παραγωγή αυτόνομων υποβρυχίων οχημάτων (AUV), προχωρώντας μάλιστα και στη σύσταση σχετικής θυγατρικής (Kawasaki Subsea UK) στο Αμπερντίν της Σκωτίας. Αλλά και η Mitsubishi Heavy Industries εμφανίζεται να αναπτύσσει μη επανδρωμένα υποβρύχια οχήματα (UUV) και αυτόνομα AUV για λογαριασμό του ιαπωνικού πολεμικού ναυτικού. Προς την ίδια κατεύθυνση δραστηριοποιούνται και άλλες εταιρείες όπως είναι η IHI και η Mitsui αλλά και κρατικοί φορείς όπως είναι η υπηρεσία ATLA που λειτουργεί ως βραχίονας του ιαπωνικού υπουργείου Άμυνας και η υπηρεσία JAMSTEC που έχει ήδη στην κατοχή της αμερικανικά AUV τύπου REMUS.  

Ρωσικός Poseidon εναντίον αμερικανικής Orca  

Από τον χώρο των υποβρυχίων drones δεν θα μπορούσε βέβαια να λείπει και η Ρωσία που επίσης επενδύει στο συγκεκριμένο μέτωπο, αναπτύσσοντας και δοκιμάζοντας σειρά από μοντέλα (Poseidon, Klavesin, Yunona, Vityaz), μεταξύ των οποίων και το πυρηνικό, οπλισμένο UUV Poseidon (πρώην Status-6) βίντεο με τις δοκιμές του οποίου δόθηκαν προ μηνών στη δημοσιότητα από το ρωσικό υπουργείο Άμυνας.  

Εκείνοι που ξεχωρίζουν ωστόσο ως πρωτοπόροι, προσώρας τουλάχιστον, στον κόσμο των υποβρυχίων drone είναι οι Αμερικανοί, με οχήματα όπως είναι: το μεγάλο σε μέγεθος Orca που κατασκευάζεται από τη Boeing (στα πρότυπα του μοντέλου Echo Voyager) και χαρακτηρίζεται «Extra Large Unmanned Underwater Vehicle / XLUUV», το Knifefish που κατασκευάζεται από την General Dynamics, τα διαφόρων τύπων REMUS (πάνω στα οποία έχουν βασιστεί και τα Mk 18 Mod 1 και 2, Swordfish και Kingfish της αμερικανικής Hydroid), το Snakehead, αλλά και το Sea Hunter που ανήκει όμως στην κατηγορία των μη επανδρωμένων οχημάτων επιφανείας (Unmanned Surface Vehicles / USV), ενώ νέα πρότζεκτ αναμένεται να «τρέξουν» και στο πλαίσιο του προγράμματος Manta Ray με τη συμμετοχή των εταιρειών Lockheed Martin, Northrop Grumman, and Navatek.   

«Μια νέα εποχή αναδύεται τώρα στον χώρο της ναυτικής ισχύος – η εποχή των μη επανδρωμένων οχημάτων», γράφει ο Τζέι Αρ Γουίλσον στο «Military & Aerospace Electronics», με τον αξιωματικό της αμερικανικής ακτοφυλακής Γκρεγκ Άλεν από την πλευρά του να προειδοποιεί, μέσα από την ιστοσελίδα του US Naval Institute, για τις απειλές με τις οποίες πρόκειται να βρεθεί αντιμέτωπη η διεθνής κοινότητα όταν θαλάσσια drone βρεθούν στα χέρια μη κρατικών οντοτήτων, τρομοκρατών και λοιπών εγκληματικών δικτύων.

Τα «όπλα» των υποβρυχίων drones

Από πλευράς δυνατοτήτων, τα υποβρύχια drones μπορούν να είναι οπλισμένα ή μη, να εντοπίζουν νάρκες και να προχωρούν σε ναρκοθετήσεις ή εναποθέσεις ειδικών αισθητήρων, να συμμετέχουν σε αποστολές ανθυποβρυχιακού και ηλεκτρονικού πολέμου καθώς και σε δολιοφθορές, να πραγματοποιούν «επιθέσεις αυτοκτονίας» πέφτοντας πάνω στον εχθρό ωσάν «καμικάζι» και να στήνουν ενέδρες, να συλλέγουν πληροφορίες ωσάν «κατάσκοποι», να προβαίνουν σε αποστολές αναγνώρισης, αλλά και να συμμετέχουν σε επιστημονικές έρευνες. Κι όλα αυτά… με χαμηλό κόστος (υποπολλαπλάσιο εάν συγκριθεί με το κόστος επανδρωμένων υποβρυχίων) και χωρίς τον κίνδυνο ανθρώπινων απωλειών.

Οι ομοιότητες με τις εξελίξεις στον χώρο των μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAV) είναι προφανείς, όπως άλλωστε και η τάση εκείνη που οδηγεί γενικώς το μέλλον της ανθρωπότητας πως… μη επανδρωμένες κατευθύνσεις στη σκιά και της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης.

... και οι ανησυχητικές ομοιότητες με το Αιγαίο και την Αν. Μεσόγειο 

Ομοιότητες θα μπορούσε όμως να εντοπίσει κανείς και ανάμεσα στην κατάσταση όπως εκείνη έχει πια διαμορφωθεί στις θάλασσες της Ασίας από τη μία πλευρά και της Ανατολικής Μεσογείου και του Αιγαίου από την άλλη.

Διότι θεωρίες περί γκρίζων και αμφισβητούμενες θαλάσσιες οριοθετήσεις, παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου και κινήσεις στρατιωτικοποίησης της έντασης δεν έχουμε μόνο ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, αλλά και στην Άπω Ανατολή, ανάμεσα στην Κίνα από τη μία πλευρά και τους γείτονές της, προεξαρχούσης της Ιαπωνίας από την άλλη.

Και αν ο «πόλεμος» εκεί μεταφέρεται υποβρυχίως, τότε δεν αποκλείεται να γίνει κάτι ανάλογο και στα καθ’ ημάς, σε θάλασσες γεωπολιτικά και στρατηγικά «καυτές» από τις οποίες καλούνται πλέον να περάσουν… αγωγοί, καλώδια και πλοία με υγροποιημένο φυσικό αέριο…

ΙαπωνίαΗνωμένες Πολιτείεςυποβρύχια dronesΚίναΡωσίαdrones