Λουδίτες: Οι «μπαχαλάκηδες» του Νότιγχαμ κατά των εργοστασιαρχών

Έσπαγαν τις μηχανές των εργοστασίων για να μην αυξηθεί η ανεργία και τους κρεμούσαν... Ο λόγος για τους λουδίτες.

Τι ήταν;

Οι Λουδίτες ήταν μια ομάδα εργαζομένων στην υφαντουργία –κυρίως από τις αγγλικές κομητείες Νότινγχαμσαϊρ, Γιόρκσαϊρ και Λάνκασαϊρ– που ανησυχούσαν για τις συνέπειες της Βιομηχανικής Επανάστασης. Με την εισαγωγή νέων κλωστικών  μηχανών σε εργοστάσια, φοβήθηκαν ότι το επάγγελμά τους θα υπέφερε από μείωση μισθών και ανεργία. Η οργή ενάντια στις μηχανές ξέσπασε το 1811 στο Νότινγχαμσαϊρ, όταν μια ομάδα εξαγριωμένων εργατών εξέδωσε τελεσίγραφο προς τους προϊσταμένους τους: «Πάρτε τις μηχανές, ειδάλλως…» Τα αφεντικά αντέδρασαν στην πρόκληση κι έτσι άρχισε η καταστροφή κλωστικών μηχανών με βαριοπούλες κατά τη διάρκεια νυχτερινών επιδρομών. Μόλις χάραζε, τα αφεντικά έμπαιναν στα εργοστάσιά τους και αντίκριζαν εικόνες διάλυσης και τις πανάκριβες μηχανές τους κατεστραμμένες. Αυτό συνεχίστηκε κατά διαστήματα για δύο χρόνια με την καταστροφή χιλιάδων μηχανών και τον θάνατο του εργοστασιάρχη Ουίλιαμ Χόρσφολ. Τελικά, ο οργανωμένος λουδισμός έφτασε στο τέλος του λόγω των βίαιων αντιδράσεων των βιομηχάνων και της κυβέρνησης. Μπορεί το κίνημα να είχε προκαλέσει τρόμο στους ισχυρούς, αλλά το 1813 είχε πλέον διαλυθεί. 

Γιατί συνέβη; 

Με την εξέγερση αυτή, η Αγγλία πλησίασε εγγύτερα σε μια γενικευμένη επανάσταση όσο ποτέ στην ιστορία της. Η κυβέρνηση απάντησε στην αναταραχή στέλνοντας ορδές κατασκόπων στον βορρά, αλλά χάρη στη συστηματική και επιφυλακτική προσέγγιση των Λουδιτών πολλοί διέφυγαν τη σύλληψη. Όταν ψηφίστηκε ένας νόμος που τιμωρούσε την καταστροφή των μηχανών με θανατική ποινή, τα ξεσπάσματα της βίας μειώθηκαν καθώς πολλοί από τους δράστες εκτελέστηκαν. Οι τελευταίοι σπασμοί της εξέγερσης των Λουδιτών σταμάτησαν το 1817 και έγινε σαφές ότι επρόκειτο κυρίως για μια τοπική δράση δυσαρεστημένων εργατών παρά για ένα πανεθνικό πολιτικό κίνημα. Εντούτοις, η κυβέρνηση κλονίστηκε και αντέδρασε ψηφίζοντας έναν νέο νόμο που επέτρεπε στους βιομηχάνους να εφαρμόζουν κατά βούληση τις νέες τεχνολογίες στα εργοστάσιά τους. Η αμείλικτη πρόοδος της Βιομηχανικής Επανάστασης συνεχίστηκε, αλλά οι Λουδίτες είχαν αφήσει το στίγμα τους και οι πράξεις τους σίγουρα επηρέασαν τον Χαρτισμό κατά τη δεκαετία του 1830. Η φωνή της εργατικής τάξης δυνάμωνε.

Ποιοι ενεπλάκησαν

Νεντ Λαντ - Τέλη 18ου αιώνα
Υπάρχουν αμφιβολίες αν ο Λαντ ήταν υπαρκτό πρόσωπο, αλλά οι Λουδίτες πήραν το όνομά τους από τον θρύλο αυτού του επαναστάτη.

Πέρσιβαλ Σπένσερ  - 1762-1812
Ο ηγέτης της χώρας κατά τη διάρκεια της εξέγερσης και ο μοναδικός Βρετανός πρωθυπουργός που έχει δολοφονηθεί ποτέ.

Τζερεμάια Μπράντρεθ - 1785-1817
Ο Μπράντρεθ είναι ένας από τους λίγους Λουδίτες των οποίων το όνομα γνωρίζουμε. Στις 9 Ιουνίου 1817 οδήγησε 300 άνδρες σε μια πορεία στο Νότιγχαμ.

To παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό All About History (Οκτώβριος 2019)