Παιδί στη μοτοσικλέτα; Μόνο υπό προϋποθέσεις!

Μία από τις ειδήσεις που πρωταγωνιστούν αυτήν την περίοδο στα ΜΜΕ είναι η ερμηνεία ενός άρθρου του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ), σύμφωνα με το οποίο θα οδηγούνται στο αυτόφωρο οι γονείς που μεταφέρουν ανηλίκους πάνω σε δίκυκλο χωρίς κράνος και χωρίς τις προφυλάξεις που προβλέπει ο κώδικας οδικής κυκλοφορίας. Μάλιστα, οι εν λόγω γονείς παραπέμπονται κατόπιν εντολής του εισαγγελέα με την κατηγορία της «έκθεσης ανηλίκου σε κίνδυνο».

Αν υποθέσουμε λοιπόν ότι, κάποιος γονέας που μεταφέρει το παιδί του με μοτοσικλέτα χωρίς κράνος (όπως στην παραπάνω φωτογραφία του Fredrick Suwandi on Unsplash), εμπλέκεται σε μια σύγκρουση, ακόμη και χωρίς να φταίει ο ίδιος, θα βρεθεί κατηγορούμενος, γιατί δεν είχε προφυλάξει το παιδί του όπως θα έπρεπε. Το ίδιο θα συμβεί και στην περίπτωση στην οποία μεταφέρει δύο ή περισσότερα παιδιά (ή και ολόκληρη την οικογένεια, όπως έχουμε δει να συμβαίνει), ακόμη κι αν όλοι τους φορούν κράνος, γιατί τότε παραβαίνει το άρθρο του ΚΟΚ για μεταφορά επιβατών.

Οι διατάξεις του ΚΟΚ για την μεταφορά επιβατών με οχήματα, περιγράφονται στο άρθρο 33:

1. Απαγορεύεται η μεταφορά επιβατών με οδικά οχήματα κατά τρόπο τέτοιο ώστε να δημιουργείται κίνδυνος.

2. Ειδικότερα απαγορεύεται:

α) Η μεταφορά επιβατών περισσοτέρων των αναγραφομένων στην άδεια κυκλοφορίας του οχήματος.

β) Η κατάληψη θέσης παραπλεύρως του οδηγού, από παιδιά ηλικίας μικρότερης των δώδεκα (12) ετών, εφόσον δεν συγκροτούνται με εγκεκριμένο σύστημα συγκρότησης κατάλληλο για την ηλικία, το ύψος και το βάρος τους, ως και από περισσότερα πρόσωπα από όσα επιτρέπεται στη θέση αυτή.

γ) Η μεταφορά ανηλίκων έως πέντε (5) ετών με μοτοσικλέτα ή μοτοποδήλατο, εφόσον δε συγκρατούνται με εγκεκριμένο σύστημα συγκράτησης κατάλληλο για την ηλικία, το ύψος και το βάρος τους.

3. Ο οδηγός μηχανοκίνητου οχήματος και μοτοποδηλάτου επιβάλλεται να μεριμνά για την ασφάλεια των συνεπιβατών του, και ειδικότερα να ελέγχει αν φορούν τις ζώνες ασφαλείας και το προστατευτικό κράνος κατά τη μεταφορά τους.

Με βάση τις παραπάνω διατάξεις, συμπεραίνουμε ότι δεν είναι σήμερα παράνομο να έχεις ένα βρέφος επάνω στην μοτοσικλέτα, εφόσον αυτή διαθέτει το κατάλληλο σύστημα συγκράτησης (sic!) ή καλύπτεσαι από το νόμο αν δε διαθέτεις σύστημα συγκράτησης, αλλά ο μικρός σου (ή η μικρή σου) συνεπιβάτης είναι, ας πούμε, 6 ετών!

Σε αυτή την «αστοχία» του νόμου ξεκινάνε οι ενστάσεις και διαφαίνεται η ανάγκη τροποποίησης του άρθρου 33 (όπως και όλου του απαρχαιωμένου ΚΟΚ).

Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Εκπαιδευτών Οδήγησης & Κυκλοφοριακής Αγωγής (Π.Σ.Ε.Ο.), ζητάει άμεση τροποποίηση του νόμου για την μεταφορά επιβατών με οχήματα, προτείνοντας την απαγόρευση μεταφοράς παιδιών πάνω σε μοτοσικλέτα, με οιονδήποτε τρόπο, έως την ηλικία των 10 ετών!

Οι Ελληνες παιδίατροι και οι ανακοινώσεις της Αμερικάνικης Παιδιατρικής Ακαδημίας (https://www.aap.org/) εκφράζουν τους εξής προβληματισμούς: διατυπώνεται η άποψη ότι τα παιδιά είναι πιθανό να έχουν εγγενή φυσικά και ψυχολογικά χαρακτηριστικά που μπορεί να περιορίσουν την ασφαλή μετακίνησή τους με μοτοσυκλέτες. Σε αυτά περιλαμβάνονται χαρακτηριστικά όπως ανεπαρκή κινητικό συντονισμό, χαμηλό ανάστημα και / ή χαμηλό βάρος, γνωστική ανωριμότητα κ.ά.

Ενας ακόμη παράγοντας που θα έπρεπε θεωρώ να λαμβάνουμε υπόψη μας σε σχέση με τα παιδιά και την κινητικότητα, είναι το περιβάλλον. Ο πλανήτης μας εκπέμπει σε όλους τους τόνους SOS..! Κι εμείς, αντί να ψάχνουμε πώς θα παροτρύνουμε τα παιδιά μας προς έναν τρόπο κινητικότητας που να σέβεται και την προσωπική τους ασφάλεια και το περιβάλλον [πεζή μετακίνηση, μέσα μαζικής μεταφοράς (MMM), ποδήλατο κ.λπ.], προσπαθούμε να προσαρμόσουμε τους ρυπογόνους παράγοντες στη ζωή μας, αποθεώνοντας την μηχανοκίνητη μετακίνηση και ορίζοντας παράλληλα τυπικά και ανεπαρκή μέτρα ασφαλείας.

Είναι νομίζω κοινή διαπίστωση ότι ο τρόπος που μετακινούμαστε είναι πολύ φτωχός, συγκρινόμενος με την πραγματική κινητικότητα που έχει ανάγκη ο άνθρωπος. Είναι όμως στο χέρι μας να το αλλάξουμε αυτό, να κάνουμε την υπέρβαση για την επόμενη γενιά, προς μια νέα κουλτούρα βιώσιμης κινητικότητας. Γιατί η κινητικότητα είναι ένα καθοριστικό μέσο εξέλιξης και κοινωνικοποίησης και συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη ενός παιδιού. Θυμηθείτε ότι ο δρόμος είναι δάσκαλος!

Να δηλώσω εξαρχής ότι είμαι ριζικά αντίθετος στην πρώτη περίπτωση (βρέφος σε μοτοσικλέτα) και θετικός στην δεύτερη περίπτωση, υπό όρους και τροποποιήσεις (γιατί ο συνεπιβάτης στο δίκυκλο δεν είναι μεταφερόμενο άτομο, αλλά συνοδηγός!):

• Οριο ηλικίας 10 χρονών

• Ωριμότητα ανταπόκρισης χειρισμών

• Κατανόηση της συμπεριφοράς του συνεπιβάτη μοτοσικλέτας

• Εξοπλισμός αποκλειστικά για την ηλικία του παιδιού

• Ταχύτητα το πολύ 40 km/h

Σήμερα, βέβαια, και εφόσον ο παραπάνω νόμος είναι ακόμη σε ισχύ, γονείς και κηδεμόνες πρέπει να απαντήσουν ειλικρινά στον εαυτό τους στο ερώτημα “ποιες ανάγκες εξυπηρετεί μια τέτοια μετακίνηση” και, αφού αναλάβουν την ευθύνη της απάντησης, να εξετάζουν προσεκτικά τους κινδύνους για το παιδί τους με βάση την ηλικία, το μέγεθος, τη φυσική του ικανότητα και την ωριμότητα του.

Πέρα από κάθε νομοθεσία, οι στάσεις ζωής και συμπεριφοράς ξεκινάνε από το σπίτι!

Σημείωση: Ο Αρης Ζωγράφος είναι πρόεδρος του ΠΣΕΟ.