Booker 2020: Στον Douglas Stuart το βραβείο, για το πρώτο του μυθιστόρημα

Ο Ντάγκλας Στιούαρτ (Douglas Stuart) κέρδισε το βραβείο Booker 2020, με το πρώτο του μυθιστόρημα, με τίτλο «Shuggie Bain» - μια ιστορία που βασίζεται στη δική του ζωή, για ένα αγόρι που μεγαλώνει μέσα στη φτώχεια στη Γλασκώβη του '80, με μια μητέρα που πασχίζει με τον εθισμό. Ο 44χρονος Στιούαρτ, που έχει αμερικανική και βρετανική υπηκοότητα, είναι ο δεύτερος Σκoτσέζος που κερδίζει το βραβείο των 50.000 λιρών, μετά τον Τζέιμς Κέλμαν, που είχε βραβευθεί για το μυθιστόρημα «How Late It Was, How Late». Ένα βιβλίο που ο Στιούαρτ έχει δηλώσει ότι του άλλαξε τη ζωή.

Γεννημένος στη Γλασκόβη της Σκοτίας, σπούδασε στο Royal College of Art του Λονδίνου. Μετά την αποφοίτησή του μετακόμισε το 2000 στη Νέα Υόρκη, όπου ζει μέχρι σήμερα, και εργάστηκε στη μόδα για εταιρείες όπως οι Calvin Klein, Ralph Lauren και Gap. Το Shuggie Bain είναι το πρώτο του μυθιστόρημα, ενώ έχει ήδη ολοκληρώσει το δεύτερο μυθιστόρημά του και μετά την κατάκτηση του Booker δηλώνει πως θα αφοσιωθεί αποκλειστικά στη συγγραφή.

Όταν έμαθε ότι είναι ο νικητής του βραβείου, ο Στιούαρτ δακρυσμένος δήλωσε «εντελώς σοκαρισμένος» και ευχαρίστησε τη μητέρα του, που είναι «σε κάθε σελίδα αυτού του βιβλίου. Έχω πει ανοιχτά ότι δεν θα υπήρχα χωρίς εκείνη, η δουλειά μου δεν θα υπήρχε». Η μητέρα του πέθανε λόγω του εθισμού της στο αλκοόλ, όταν εκείνος ήταν 16 ετών. 

Η αλησμόνητη ιστορία του μικρού Hugh «Shuggie» Bain, ενός γλυκού και μοναχικού αγοριού που περνάει την παιδική του ηλικία στις ρημαγμένες εργατικές κατοικίες της Γλασκόβης στη δεκαετία του 1980, είναι το μυθιστόρημα που έχει κατακτήσει την κριτική σε ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο.

Τώρα κερδίζει και το Booker και βάζει σοβαρή υποψηφιότητα για μελλοντικό κλασικό. Ο 44χρονος Douglas Stuart αποκαλύπτει σε αυτή την πρώτη του συγγραφική απόπειρα την αναλγησία της φτώχειας, τα όρια της αγάπης και την κενότητα της περηφάνιας. Αντίστοιχο της Γραμμής της ομορφιάς του Allan Hollinghurst για το προνομιούχο Λονδίνο της εποχής της Θάτσερ, φέρνει στον νου και τα έργα του Édouard Louis, του Frank McCourt και της Hanya Yanagihara. Ένα σκληρό ντεμπούτο από έναν θαυμάσιο συγγραφέα που έχει μια δυνατή και σημαντική ιστορία να πει.
 
Το βιβλίο, που ο συγγραφέας το έγραφε επί μία δεκαετία, βασίζεται στις πραγματικές εμπειρίες του από τα παιδικά του χρόνια στη Σκοτία, από την προσπάθειά του ως παιδιού να αποδεχθεί τη σεξουαλική του ταυτότητα, και από τη μάχη της μητέρας του με τον εθισμό στο αλκοόλ που την οδήγησε στον θάνατο, όταν εκείνος ήταν 16 ετών. «Δεν θα υπήρχα χωρίς εκείνη, η δουλειά μου δεν θα υπήρχε» έχει δηλώσει ανοιχτά ο ίδιος.  
 
Το βιβλίο είναι για τη φετινή χρονιά το αγαπημένο των κριτικών, όπως φαίνεται και από τις πολλές του υποψηφιότητες για βραβεία και στις δύο όχθες του Ατλαντικού, και εξαιρετικά δημοφιλές στους αναγνώστες. Μεταφράζεται σε περισσότερες από 20 γλώσσες και στα ελληνικά θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ το 2021 σε μετάφραση της Σταυρούλας Αργυροπούλου.

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Στις αρχές της δεκαετίας του ’80, στη Γλασκόβη, όπου οι πολιτικές της Θάτσερ έχουν βυθίσει οικογένειες στην ανεργία, οι οποίες καταφεύγουν σε κομπίνες για να επιβιώσουν, μεγαλώνει ένα αγόρι αλλιώτικο, ο Shuggie Bain, με μια μητέρα αλκοολική και τα δυο του αδέρφια. Ο πατέρας τους τους έχει εγκαταλείψει και η μητέρα με τα τρία παιδιά βρίσκονται παγιδευμένοι σε μια διαλυμένη πόλη ανθρακωρύχων. Καθώς η μητέρα κατρακυλάει ακόμα βαθύτερα στον αλκοολισμό, τα παιδιά κάνουν ό,τι μπορούν για να τη βοηθήσουν, όμως ένα ένα αναγκάζονται να φύγουν για να σωθούν. Μόνο ο μικρός της γιος, ο Shuggie, αρνείται να σταματήσει να ελπίζει και βάζει πείσμα να βοηθήσει τη μητέρα του να ξεφύγει απ’ αυτόν τον χαμένο τόπο.

Βαθιά συγκινητικό με εξαιρετική ατμόσφαιρα και ανάγλυφη απόδοση της εποχής και του τόπου, το βιβλίο ασκεί δριμεία κριτική στη θατσερική πολιτική και αποτελεί συγχρόνως ένα ανελέητο πορτρέτο της κατάβασης μιας γυναίκας στην κόλαση του αλκοολισμού και μια συγκλονιστική περιγραφή του δεσμού μητέρας-γιου.