Βιβλίο|23.01.2023 10:39

Σεμίνα Διγενή: Βρεθήκαμε στην παρουσίαση του νέου της βιβλίου «Αποδελτίωση ΙΙ» στο Στρασβούργο

Άγγελος Γεραιουδάκης

Στο ιστορικό αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου του Στρασβούργου που είναι αφιερωμένο στον Γάλλο αντιστασιακό, Jean Cavailles, ο οποίος εκτελέστηκε κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής, πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση του νέου βιβλίου της Σεμίνας Διγενή, με τίτλο «Αποδελτίωση ΙΙ». Στην εκδήλωση έδωσαν το «παρών» πρόσωπα από τον χώρο των τεχνών και των γραμμάτων, της δημοσιογραφίας, της πολιτικής, αλλά και κάθε ηλικίας άνθρωποι που κατοικούν στην πόλη. Αναμεσά τους, ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στο συμβούλιο της Ευρώπης, πρέσβης Παναγιώτης Μπεγλίτης, η Δέσποινα Χατζηβασιλείου - Τσοβίλη, η οποία έγινε η πρώτη γυναίκα Γενική Γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, η αναπληρώτρια καθηγήτρια και διευθύντρια του Τμήματος Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου, Μαρία Ζέρβα και ο Ευρωβουλευτής του ΚΚΕ και μέλος της ΚΕ, Κώστας Παπαδάκης, ο οποίος ήταν ο ένας από τους δύο ομιλητές της βραδιάς.  

Από τον Αντώνη Βαρδή, τον Γιώργο Μαρίνο, την Τζένη Καρέζη και την Έλλη Λαμπέτη μέχρι την Ελένη Ράντου, τον Θέμη Καραμουρατίδη και τον Πασχάλη Τερζή, η «Αποδελτίωση ΙΙ» είναι ένα ανθολόγιο με άρθρα και συνεντεύξεις που προβληματίζουν και ερεθίζουν ευχάριστα ακόμη και τα πιο απαιτητικά μυαλά. «Η Αποδελτίωση ΙΙ δεν προέκυψε από τα φώτα της σκηνής και της μαρκίζας ακόμα και των μεγάλων καλλιτεχνικών έργων των ανθρώπων αυτών, αλλά από την λάμψη των ιδεών, των αγώνων, την ανησυχία τους για το ότι αυτή η βαρβαρότητα, ο κατήφορος δεν μπορεί να συνεχιστεί για το λαό και τα δικαιώματά του. Μιλάμε για περιπτώσεις σαν τους ηθοποιούς που όπως σχολιάζει η Σεμίνα δεν υποδύθηκαν ρόλους εκτός δουλειάς. Περιγράφουν το εχθρικό για το λαό κράτος που δεν βρίσκει χρηματοδότηση για πολιτική προστασία, έργα και υποδομές πυροπροστασίας, ή για νοσοκομεία και βρίσκει μια χαρά για τους λίγους, για τους ομίλους. Σ' ένα βιβλίο με τόσα φανερά ή έμμεσα καλέσματα για αγώνα, διεκδίκηση, αγωνιστική στάση ζωής. "Για ζωή χωρίς πισωγυρίσματα και ουδετερότητες, γεμάτη αλήθεια κι αγώνες", όπως έλεγε ο ηθοποιός Τίτος Βανδής. Γιατί πρέπει να κάνουμε σήμερα κάτι επειγόντως, αφού διαπιστώνουμε ότι "ζήσαμε καλύτερα από τους γονείς μας και θα ζήσουμε καλύτερα κι από τα παιδιά μας", όπως αναφέρει ο Γιώργος Νταλάρας σ' ένα από τα κεφάλαια του βιβλίου. Αυτό που μου έκανε, όμως, ιδιαίτερη εντύπωση είναι το πώς επαναλαμβανόμενα στο βιβλίο αναδεικνύεται το μεγαλείο της εργατικής τάξης, των απλών ανθρώπων, των καταπιεσμένων. "Καταγόταν λέει από φτωχή οικογένεια, όμως δίκαιη". Πόσο μεγάλη κουβέντα. ΄Η "εμείς μάθαμε σε γειτονιά που ένας έφτιαχνε γεμιστά για όλους". Ή το παράδειγμα του Στέλιου Καζαντζίδη που, όπως εξήγησε, ενώ η Στρέιζαντ απαιτούσε να της φτιάξουν τεχνητούς κήπους έξω από το στούντιο ηχογράφησης, αυτός τελειώνοντας την ηχογράφηση ξημερώματα βγήκε από το στούντιο για να συζητήσει με τους οδοκαθαριστές. Ή της Ειρήνης Πάπα που της άρεσε να κάνει παρέα με εργάτες, τεχνικούς, χωρικούς και ράφτρες. Από αυτή την άποψη είναι ιδιαίτερα σημαντικό ένα βιβλίο να σου αναδεικνύει αυτά τα χαρακτηριστικά και να φωτίζει αυτούς τους ανθρώπους. Και αυτό να το κάνει μ’ έναν αρκετά αβίαστο και όμορφο τρόπο, όπως το κάνει το βιβλίο της Σεμίνας» επισήμανε ο κ. Παπαδάκης.

Από τη μεριά του ο δημοσιογράφος και συγγραφέας, Παύλος Μεθενίτης, ο οποίος ήταν ο δεύτερος ομιλητής της βραδιάς και την ήξερε, όπως και οι περισσότεροι, μέχρι πρότινος μόνο εξ όψεως και εξ ακοής από την τηλεοπτική οθόνη, όπου κατόρθωσε με τα χρόνια ν' αποκτήσει τα γαλόνια του κύρους στη στολή της δημοφιλίας και της αναγνωσιμότητας, ανέφερε: «Η Αποδελτίωση ΙΙ είναι αρχικά ένα ενδιαίτημα πεπτωκότων ειδώλων, που άφησαν τρύπες στην ελληνική πραγματικότητα στο σχήμα του σώματος και το πνεύματός τους, όταν αποδήμησαν. Η συγγραφέας μας παίρνει από το χέρι, εμάς τους επισκέπτες τους πονήματός της, και μας ξεναγεί στο ιδιωτικό της Μέλαθρο, με εκείνο το τσαχπίνικο χαμογελάκι στην άκρη των χειλιών της, που κρύβει πολλά περισσότερα απ' όσα αποκαλύπτει: να οι συνεντεύξεις μου, λέει, ορίστε η προσφορά μου, τα πεπραγμένα μου, τα κόπια μου από τη μικρά δημοσιογραφική μου διακονία. Ορίστε άγγελοι του πνεύματος και της Τέχνης που χάθηκαν αλλά δεν ξεχάστηκαν, ορίστε τα λόγια και η σκέψη τους, δείτε το χιούμορ και την ειρωνεία τους, τους σπινθήρες του μυαλού τους, ακούστε τον κτύπο της μεγάλης καρδιάς τους, αλλά, αν είστε ξύπνιοι αφουγκραστείτε και τα μπινελίκια τους, τα γαμοσταυρίδια τους να εκτοξεύονται ανάμεσα στις γραμμές των συνεντεύξεων που τους πήρα, λέει η Σεμίνα με το βιβλίο της».

Στη συνέχεια, ο κ. Παπαδάκης συμπλήρωσε: «Για μας έχει μεγάλη σημασία που παρουσιάζουμε αυτό το βιβλίο σε αυτή την πόλη από πολλές απόψεις. Είναι αλήθεια ότι σε μια εποχή σήψης και συνολικής παρακμής ενός ολόκληρου συστήματος που σε παίρνουν οι αναθυμιάσεις μέχρι λιποθυμίας, είναι μεγάλη υπόθεση κι εκτιμάς ακόμα περισσότερο σε τέτοιες συνθήκες τις βαθιές ανάσες καθαρού αέρα. Εκτιμάς τη δύναμη που έχουν τ' αντισώματα. Σαν αυτή την ιστορική συναυλία του ΚΚΕ στο ΣΕΦ για το Σταύρο Ξαρχάκο. Όταν τα αντισώματα αποκτούν δυναμική, όταν η αύρα τους ηλεκτρίζει και συγκινεί πολλούς περισσότερους που το έμαθαν μετά ή πολλούς που δεν ήταν εκεί. Αναδεικνύεται ένας ελπιδοφόρος κόσμος με αξίες, με ποιότητα που η ανωτερότητα της ακτινοβολεί χωρίς αμφισβητήσεις. Σε αυτόν τον κόσμο ανήκει και η Αποδελτίωση ΙΙ που σου δίνει πολλά μ' έναν απρόσμενο μάλιστα τρόπο. Η Σεμίνα έχει αυτόν τον μοναδικό τρόπο να το κάνει. Δεν μπορεί να είναι τυχαίο. Οι ίδιοι άνθρωποι αν συνεντευξιάζονταν από άλλους να είμαστε σίγουροι ότι τέτοιον πλούτο δεν θα έβγαζαν».  

Όπως παραδέχτηκε ο Παύλος Μεθενίτης, ως συνάδελφός της, έχει ζηλέψει τα κείμενα του βιβλίου της. «Η δημοσιογράφος, οπλισμένη με αμεσότητα, γνώση του αντικειμένου και χιούμορ, δεν "αντιμετώπιζε" τον συνεντευξιαζόμενο, δεν τον έβλεπε σαν ενάντιο, αλλά συζητούσε μαζί του, δήθεν - τάχα στο φιλικό και στο κάζουαλ, αλλά με αυστηρή στοχοπροσήλωση: στην πραγματικότητα η Σεμίνα λειτουργούσε κάπως σαν εμβρυουλκός, βγάζοντας από τα σωθικά του προσώπου ό,τι ήθελε, αλλά και ό,τι δεν ήθελε να πει αυτός ή αυτή, ο επώνυμος ή η επώνυμη που στεκόταν απέναντί της». Αργότερα τον λόγο πήρε ο κ. Μπεγλίτης, λέγοντας για τη συγγραφέα πως «εμένα αυτό που μ' εντυπωσιάζει ιδιαίτερα ως ένας απλός αναγνώστης που παρακολουθώ τη δημοσιογραφική της πορεία είναι ότι έχει τη μεγάλη ικανότητα ν’ αποτυπώνει σε πολύ μικρά κείμενα, μεγάλα, εκρηκτικά, αντιφατικά συναισθήματα. Εκφράζει και διατυπώνει ιδέες και ενσωματώνει στα μικρά της διαμάντια - κείμενα πολλά μηνύματα». 

Η Σεμίνα Διγενή έχει το ταλέντο να μπορεί πάντα να εκμαιεύει πληροφορίες απ’ όλους τους ανθρώπους -είτε στην τηλεόραση είτε στα έντυπα- που άλλοι όσο και να προσπαθούν δύσκολα τα καταφέρνουν. «Ένα από τα μυστικά είναι να κάνεις τον άλλον να πιστέψει και να καταλάβει ότι τον έχεις μελετήσει. Τον έχεις ζυγίσει. Αυτό τον κάνει να αισθάνεται άνετα. Νιώθει ότι είσαι μαζί του γιατί τον εκτιμάς. Επίσης, δεν είμαι καθόλου της σχολής: "Πάμε να πάρουμε μία συνέντευξη, κάνοντας μία αυθόρμητη κουβέντα". Μισώ τη λέξη αυθόρμητο. Θέλω να είναι τα πάντα ξεκαθαρισμένα» υπογράμμισε η ίδια και πρόσθεσε: «Για τους πολιτικούς υπάρχει μια μέθοδος για να τους αντιμετωπίζεις σωστά. Να τους αντιμετωπίζεις σαν το τζάκι. Να είσαι τόσο κοντά ώστε να θερμαίνεσαι αλλά όχι τόσο κοντά και να καίγεσαι. Αυτό που προέχει είναι να μπορείς να κάνεις τη δουλειά σου με ανεξαρτησία και ελευθερία. Αυτό, βέβαια, δεν πολύ ισχύει σήμερα. Τα πράγματα στην Ελλάδα είναι πάρα πολύ δύσκολα για τους δημοσιογράφους και ειδικά της νέας γενιάς. Και όσο περνάει ο καιρός γίνονται ακόμα πιο δύσκολα. Υπάρχουν δημοσιογράφοι που είναι υποχρεωμένοι ν' ακολουθούν τη γραμμή του Μέσου που υπηρετούν και να κάνουν πράγματα που δεν τα θέλουν. Αλλά έχουν ανάγκη να τα κάνουν, γιατί αλλιώς δεν θα μπορέσουν να ζήσουν. Εγώ πέρασα μια εποχή που ήταν ακόμα περίεργο να κάνει ρεπορτάζ μια γυναίκα. Είναι, όμως, στο χέρι της καθεμιάς πώς θα τα βγάλει πέρα».

Η συνέντευξη με τον Μουαμάρ Καντάφι

Όπως εξομολογήθηκε, η πρώτη της σημαντική συνέντευξη που έκανε, ήταν σε ηλικία 18 ετών, όταν συνάντησε τον Μουαμάρ Καντάφι. «Οι συνεντεύξεις με πρόσωπα που δεν σου αρέσουν καθόλου, αλλά καταφέρνεις να κάνεις μαζί τους μία κουβέντα, είναι μεγάλη υπόθεση. Θεωρώ ότι είναι πιο σημαντικές από τις υπόλοιπες. Είναι πρόκληση. Στην περίπτωση του Καντάφι, θυμάμαι, μου βγήκε το λάδι. Πήγα εκεί με σκοπό να μου δώσει συνέντευξη την ίδια ημέρα και πέρασαν 4 - 5 ημέρες να είμαι κλεισμένη μέσα σ' ένα ξενοδοχείο και να τον περιμένω. Με ειδοποίησαν κάποια στιγμή που ήμουν σε μια πισίνα και κολυμπούσα, αφού είχα παραιτηθεί και πίστευα πλέον ότι δεν θα του έκανα τη συνέντευξη. Ήρθαν κάτι γοριλες, με αρπάζουν από την πισίνα και με πήγαν στο παλάτι του».

Σε όλη τη διάρκεια της παρουσίασης, ο τρόπος με τον οποίο περιέγραφε η Σεμίνα Διγενή το περιεχόμενο του νέου της βιβλίου, το ύφος της, η παραστατικότητά της, έκαναν όλους όσοι παρευρισκόμασταν στον χώρο, να κρεμόμαστε από τα χείλη της κάθε λεπτό που περνούσε. Σε κάποια από τις ερωτήσεις που της τέθηκαν στην εκδήλωση, η ίδια εξήγησε ότι δεν μπορεί να ξεχωρίσει κάποια από τις συνεντεύξεις της, καθώς ο καθένας προσέφερε τη δικιά του συγκίνηση και το δικό του πάθος. «Εκπληκτικά ένιωσα και με τον Χόρν και με τον Χατζηδάκι, αλλά και με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, όταν τον είδα την ημέρα που σκοτώθηκε ο Παναγούλης. Ήμασταν μαζί. Έκανα ρεπορτάζ και ήταν δίπλα μου. Ήταν κάτασπρος. Τον αισθάνθηκα αμήχανο, φοβισμένο. Όλοι μου έδωσαν μία πολύ συγκριμένη συγκίνηση». 

Οι «Απείθαρχοι» 

Στη συνέχεια, η ίδια αποκάλυψε ότι έχει απογοητευτεί και γοητευτεί από διάφορα πρόσωπα του καλλιτεχνικού χώρου, ύστερα από συνέντευξη που τους έκανε, γνωρίζοντας καλύτερα τον χαρακτήρα τους. «Μία φορά εξέφρασα σ’ έναν σπουδαίο συνθέτη, την απογοήτευσή μου για κάποιους ανθρώπους. Και μου απάντησε ότι δεν καταλαβαίνει γιατί θα πρέπει να περιμένω από τα πρόσωπα αυτά να είναι παράλληλα έξυπνα, ευγενικά ή γειωμένα. Το πήρα απόφαση λοιπόν, και προσπαθώ να μην εκπλήσσομαι πλέον από κάποιους», ενώ αν υπάρχει κάποιος ή κάποια που θα ήθελε να πάρει συνέντευξη και δεν τα έχει καταφέρει μέχρι σήμερα, η ίδια απάντησε: «Ναι, υπήρχαν περίπου εκατό άτομα, αλλά μας χώριζαν οι αιώνες. Γι’ αυτό έγραψα και τους "Απείθαρχους". Με αυτό τον τρόπο τους "ανάγκασα" να μου δώσουν συνέντευξη. Ανάμεσά τους ο Αϊνστάιν, ο Λένιν, η Μέριλ Μονρόε, ο Προυστ, η Μαρίκα Νίνου, ο Πικάσο, η Έιμι Γουάινχαουζ κ.α. Οι απαντήσεις που έδωσαν όλοι αυτοί είναι αληθινές. Έχουν προκύψει μέσα από μελέτη. Αν το διαβάζουν τώρα από εκεί που είναι, δεν θα έχουν αντίρρηση γιατί ξέρουν ότι αυτές είναι οι θέσεις τους». Στο κλείσιμο της βραδιάς, η  Σεμίνα υπέγραψε τα βιβλία της, φωτογραφήθηκε με το κοινό και μας ευχαρίστησε για μια ακόμη φορά. 

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

ΣτρασβούργοΣεμίνα ΔιγενήΣταύρος ΞαρχάκοςΚΚΕειδήσεις τώραπαρουσίαση