Λίνα Τσουκαλά στο ethnos.gr: «Το ποίημα έρχεται πρωτίστως ως αίσθημα»

Η πρώτη απόπειρα της Λίνας Τσουκαλά, μια δοκιμή στο σύνθετο είδος της ποιητικής γραφής, έρχεται με διάθεση εξομολογητική, ταυτόχρονα ωστόσο κρυπτική, και με επίμονη επιθυμία για επαφή με τη φύση, την τέχνη και την πνευματικότητα. H ποιήτρια μοιράζεται τις σκέψεις και τα συναισθήματά της για την πρώτη της ποιητική συλλογή, «Πριν τις φάλαινες», αναλύοντας τις εμπνεύσεις της και τη διαδικασία δημιουργίας της.

Με λόγο μεστό και αυθεντικό, η Λίνα Τσουκαλά μας προσκαλεί σε ένα ταξίδι στους κόσμους που συνθέτουν τα ποιήματά της και μιλά στο ethnos.gr για τις πηγές έμπνευσής της και το πώς η ποίηση της δίνει τη δυνατότητα να συνδέεται με τον κόσμο γύρω της.

Πώς αποφασίσατε να εκδώσετε την πρώτη σας ποιητική συλλογή; Τι σας ενέπνευσε;

Δημιουργήθηκε μία συλλογή ποιημάτων κάποιων ετών, στα οποία συνεχώς «επέστρεφα». Συνειδητοποίησα ότι αποτύπωναν για μένα ό,τι αναγνώρισα εκείνη την περίοδο ως ατόφιο στον κόσμο. Άρχισα να επιθυμώ να τα μοιραστώ. Υπήρξαν άνθρωποι τους οποίους εκτιμώ βαθιά που μου είπαν, «Τα απόλαυσα. Είναι εντάξει! Κάν' το». Και έτσι, λίγο με την επιθυμία του μοιράσματος, λίγο αυτοί οι άνθρωποι που με ενθάρρυναν, είμαστε εδώ!

Στα ποιήματά σας διακρίνεται μια επίμονη επιθυμία για επαφή με τη φύση. Μιλήστε μας για αυτό.

Φύση, τέχνη και πνευματικότητα είναι οι ζωτικές ανάσες! Χαίρομαι που ξεχωρίσατε αυτή την επιθυμία! Είναι πολλά, αλλά πρωτίστως σύμβολο διαχρονικότητας η φύση για την ανθρώπινη ύπαρξη, παρηγορείται, ξεκουράζεται ο άνθρωπος μέσα σε αυτή, αναγεννιέται, καθρεφτίζεται, σπινθιρίζει το πνεύμα του.

Ποιες ήταν οι κυριότερες προκλήσεις που αντιμετωπίσατε κατά τη συγγραφή της;

Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η απόδοση του αισθήματος που έρχεται, -το ποίημα έρχεται πρωτίστως ως αίσθημα και ταυτόχρονα ως σύλληψη που αισθάνεται κανείς πρωτόγνωρη και ζητεί να αποτυπωθεί. Η αποτύπωση φέρνει τη μεγάλη μάχη με τη γλώσσα. Έπεφτα πάνω σε υπερβολές και σε ελλείψεις, σε απλοϊκότητες και θεωρητικολογίες. Ακόμη κοιτάζω σημεία που φωνάζουν «δεν έπρεπε -δεν ζήτησα- να είμαι έτσι». 

Υπάρχουν συγκεκριμένοι ποιητές ή λογοτεχνικά ρεύματα που επηρέασαν τη γραφή σας;

Πιστεύω πως ό,τι διαβάζουμε μας επηρεάζει με έναν τρόπο, καθώς και κάθε μορφή τέχνης -ως θέαση και έκφραση της ύπαρξης. Η αρχαία ελληνική ποίηση και η νέα ελληνική είναι συνεχή αναγνώσματά μου. Η μοναδικότητα κάποιων έργων με συγκινεί, αυτή η αρτιότητα ανεξάρτητα από την εποχή. Για παράδειγμα, τα ομηρικά έργα. Τι μπορεί να βρει κανείς εκεί! Μύθο, διάνοια με σαφήνεια και απλότητα, ακριβές ανεπιτήδευτο γλωσσικό όργανο, λυρικότητα και ευγένεια στην απόδοση της πρώτης-πρώτης ανθρώπινης ουσίας, μια πανανθρώπινη θεώρηση.

Ποια είναι τα επόμενα λογοτεχνικά σας σχέδια; Έχετε κάποια νέα έργα υπό σκέψη ή σε εξέλιξη;

Θα ήμουν πολύ ευτυχής αν δημιουργούνταν ένα νέο σώμα ποιημάτων από τα ποιήματα που επεξεργάζομαι τώρα. Το ποίημα σε «βρίσκει» και αισθάνομαι πως δεν μπορώ να μιλήσω με πιστότητα για τη συνέχεια. Εμπιστεύομαι τη διαδικασία, που άλλοτε παράγει και άλλοτε διακόπτεται, σοφά καμωμένα και τα δύο. Ωστόσο, αυτή την περίοδο εργάζομαι πάνω σε ένα βιβλίο που θα έχει ως θέμα μία ακόμη μου μεγάλη αγάπη, τον σκύλο.

Τι θα συμβουλεύατε άλλους επίδοξους ποιητές που επιθυμούν να εκδώσουν τη δική τους συλλογή;

Είναι ένα άνοιγμα που ως τέτοιο έχει από μόνο του αξία, ένα μοίρασμα, ένας διάλογος!

Υπάρχει κάποια ιδιαίτερη ιστορία ή στιγμή που θα θέλατε να μοιραστείτε από την πορεία σας ως ποιήτρια μέχρι σήμερα;

Το πρώτο ποίημα της συλλογής πολλά χρόνια πριν το άκουσα τμηματικά στον ύπνο μου. Ξυπνούσα και έγραφα, είχα αγωνία για την αφήγηση που μου παρουσιαζόταν και λαχτάρα. Και το πρωί, που ήταν μπροστά μου στο όλον του, το ένιωσα σαν θησαυρό. «Καλώς το», είπα. «Ευχαριστώ».