Πρεμιέρα για το «Bad Education»: Ο Χιου Τζάκµαν και το σκάνδαλο της αµερικανικής Παιδείας

Tον Σεπτέμβριο του 2019, στο Φεστιβάλ Κινηµατογράφου του Τορόντο, ένα από τα φαινοµενικά οσκαρικά χαρτιά της σεζόν ήταν -ανάµεσα σε διάφορες «καυτές» κινηµατογραφικές παραγωγές- και το «Bad Education» («Κακή εκπαίδευση»), που µε ιδιαίτερο ζήλο και παθιασµένες ερµηνείες από τους πρωταγωνιστές Χιου Τζάκµαν, Αλισον Τζάνεϊ και Ρέι Ροµάνο κατέγραφε κάτι µοναδικό: το µεγαλύτερο σκάνδαλο υπεξαίρεσης χρηµάτων στην αµερικανική δηµόσια εκπαίδευση.

Ούτε µαφιόζικα στέκια, ούτε σκοτεινές επιχειρήσεις, τούτο το σκάνδαλο συγκλόνισε τις Ηνωµένες Πολιτείες φέρνοντας στο φως σωρευµένα προβλήµατα του εκπαιδευτικού συστήµατος. Προς έκπληξη πολλών, ωστόσο, η ταινία δεν µοσχοπουλήθηκε σε κανένα στούντιο, αλλά στο κραταιό τηλεοπτικό δίκτυο HBO, έναντι 20 εκατοµµυρίων δολαρίων. Ετσι, µια ταινία µε πιθανό οσκαρικό εκτόπισµα άλλαξε ρότα και από τους κινηµατογράφους πέρασε στην τηλεόραση.

Εχει ο καιρός γυρίσµατα όµως και την ώρα που οι κινηµατογράφοι µένουν κλειστοί εξαιτίας της παγκόσµιας υγειονοµικής κρίσης του Covid-19, η ταινία πραγµατοποίησε την πρεµιέρα της στο κανάλι του HBO το Σάββατο 25 Απριλίου, ενώ σήµερα, 26 Απριλίου, προβάλλεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα µέσα από την ελληνική συνδροµητική τηλεόραση της Vodafone TV που έχει την αποκλειστική διάθεση του περιεχοµένου του HBO στην Ελλάδα. Οι καλές κριτικές βάζουν το «Bad Education» στην τροχιά των τηλεοπτικών βραβείων Emmy, όπως και για πολλοστή φορά το σινεµά στο σαλόνι µας, στη µικρή οθόνη, εκεί όπου τα στούντιο καταφεύγουν αυτήν την περίοδο, µέσω του Video On Demand, για να εξισορροπήσουν ό,τι µπορούν από την οικονοµική ζηµιά εκατοµµυρίων δολαρίων που υφίστανται εν µέσω πανδηµίας και shutdown.

Διφορούμενος χαρακτήρας

Τα γεγονότα που εξιστορεί η ταινία συνέβησαν στο Λονγκ Αϊλαντ το 2004. Ο Χιου Τζάκµαν, σε µια ερµηνεία που τονίζει τον διφορούµενο χαρακτήρα του ήρωά του, υποδύεται τον διευθυντή του δηµοφιλούς σχολείου Roslyn, τον Φρανκ Τασόνε, έναν κοµψό, χαρισµατικό άνδρα, αγαπητό σε µαθητές και γονείς που ενδιαφέρονται διακαώς για το πώς θα µπουν τα παιδιά τους στο Χάρβαρντ ή στο Γέιλ, µέσω ανθρώπων σαν τον Τασόνε που µπορούν να κάνουν αυτόν τον στόχο πραγµατικότητα, µετατρέποντας τοπικά σχολεία σε εκπαιδευτικά κέντρα µε φήµη.

Ο Τζάκµαν υποδύεται τον Τασόνε ως έναν ταγµένο στην εκπλήρωση της επιτυχίας των µαθητών του εκπαιδευτή, όπως και ταυτόχρονα αριστοτέχνη εκµεταλλευτή των ανθρώπων τους οποίους υποτίθεται ότι πρέπει να βοηθήσει µε το έργο του. Βετεράνος στην εκπαίδευση, ο ιθύνων νους των επιτυχιών του Roslyn δείχνει να παθαίνει αρχικά σοκ όταν µαθαίνει ότι η έµπιστή του συνάδελφος Παµ Γκλάκιν έχει χρεώσει στην πιστωτική κάρτα του σχολείου χιλιάδες δολάρια από τα έξοδα ανακαίνισης του σπιτιού της.

Στο πλευρό του Τζάκµαν, η βραβευµένη µε Οσκαρ β’ γυναικείου ρόλου Αλισον Τζάνεϊ («Εγώ, η Τόνια») υποδύεται την Γκλάκιν, δεξί χέρι του Τασόνε και διευθύντρια του οικονοµικού τµήµατος του σχολείου, η οποία αναρριχήθηκε στην ιεραρχία µε αληθινό θράσος και πάθος, ενώ ο καλός καρατερίστας Ρέι Ροµάνο υποδύεται τον πρόεδρο του διοικητικού συµβουλίου, Μποµπ Σπάισερ. Τι θα συµβεί όταν η µαθήτρια-εκκολαπτόµενη δηµοσιογράφος Ρέιτσελ (Geraldine Viswanathan) ανακαλύψει τυχαία ότι το βασίλειο του Roslyn είναι σάπιο, ανοίγοντας το συρτάρι των «µαγειρεµένων βιβλίων» και κατ’ επέκταση ενός σκανδάλου υπεξαίρεσης 11 εκατοµµυρίων δολαρίων; Χάρη στην εργασία της Ρέιτσελ Μπάργκαβα για τη σχολική εφηµερίδα «The Hilltop Beacon», θα αποκαλυφθεί η ενοχή των Τασόνε και Γκλάκιν που για χρόνια χρησιµοποιούσαν το δηµόσιο χρήµα για να διάγουν διπλή ζωή.

Τόσο οι «New York Times» όσο και το «Newsday» κάλυψαν το ξέσπασµα του σκανδάλου, που έληξε µε την καταδίκη του Τασόνε από 4 έως 12 χρόνια κάθειρξης για την κλοπή 2,2 εκατοµµυρίων δολαρίων και την καταδίκη της Γκλάκιν σε κάθειρξη από 2 έως 9 χρόνια. Η τελευταία βρέθηκε ένοχη για την υπεξαίρεση 4,3 εκατοµµυρίων δολαρίων, αφού κατέθεσε εναντίον του πρώην συνεργάτη της.

Υιοθετώντας τον τόνο της µαύρης κωµωδίας και την ένταση ενός θρίλερ έρευνας, ο σκηνοθέτης Κόρι Φίνλεϊ πατάει πάνω στο σενάριο του Μάικ Μακόβσκι, πρώην µαθητή του Roslyn, για να δώσει µια ταινία γύρω από τη θεµατολογία της απληστίας και της διαφθοράς που βρίσκουν πεδίο εξέλιξης όπου τα τρωτά σηµεία των αµερικανικών θεσµών το επιτρέπουν. Ο Μακόβσκι µε τη σειρά του βάσισε τη συγγραφή του σεναρίου σε δηµοσιογραφικό άρθρο του Ρόµπερτ Κόλκερ στο «New York Magazine». Μεγαλώνοντας στη µικρή πόλη Roslyn του Λονγκ Αϊλαντ, ο σεναριογράφος χρειάστηκε να εµπλακεί προσωπικά µε την υπόθεση για την έρευνα και τη µεταφορά της σε ταινία, ώστε να συνειδητοποιήσει ότι ήταν µαθητές του σχολείου του και έφηβοι δηµοσιογράφοι αυτοί που έβγαλαν την ιστορία του σκανδάλου στη φόρα.

Χρειάστηκε, χαρακτηριστικά, να περάσουν αρκετές µέρες µέχρι να ασχοληθούν οι «New York Times» σοβαρά µε το σκάνδαλο -το µεγαλύτερο στην ιστορία της δηµόσιας εκπαίδευσης στις ΗΠΑ- έπειτα από ένα τυχαίο γεγονός: ένας από τους συντάκτες της νεοϋορκέζικης εφηµερίδας πήρε στα χέρια του ένα αντίτυπο της σχολικής «Beacon» που έφερε στο σπίτι από το σχολείο ο γιος του. Από εκεί και έπειτα, το µικρό σχολικό σκάνδαλο εξελίχθηκε σε φιάσκο εθνικού µεγέθους. 

Το πείσμα των μαθητών

Από τις ιστορίες που διαµορφώνουν τις µικρές και µεγάλες συλλογικές ήττες ενός έθνους σε επίπεδο θεσµών, όσα διαδραµατίστηκαν στο Λονγκ Αϊλαντ στις αρχές της δεκαετίας του 2000 επισηµαίνουν σήµερα, δηκτικά, µια κοινωνική κουλτούρα και τάση σε µια συγκεκριµένη εποχή. Δείχνουν όµως και κάτι ακόµα: το πείσµα µερικών µαθητών να ξεσκεπάσουν µια µαύρη σελίδα του σχολείου τους και µέσα από αυτή να περάσουν στο επόµενο κεφάλαιο βρίσκοντας τον τρόπο να κάνουν την επανεκκίνηση. Το εντυπωσιακό είναι ότι, παρά το σκάνδαλο, το σχολείο του Roslyn µπόρεσε να διατηρήσει τα υψηλά ποσοστά επιτυχιών του µαθητών του στα κολέγια των ΗΠΑ.

«Το σενάριο του Μάικ ήταν ξεχωριστό, µε ακριβές κωµικό ύφος» λέει ο σκηνοθέτης Κόρι Φίνλεϊ (ο άγνωστος σε εµάς σκηνοθέτης έχει υπογράψει άλλη µία ταινία, το εφηβικό δραµατικό θρίλερ «Thoroughbreds» το 2017). Και προσθέτει: «Τα στοιχεία της υπόθεσης είναι ακραία, µε τρόπο που η ιστορία εξελίσσεται µέσα από το είδος της µαύρης κωµωδίας, ωστόσο ενέχει µια αληθινή τραγικότητα. Μου αρέσει να ασχολούµαι µε ακραίες ιστορίες που διαδραµατίζονται σε γκρίζες ηθικά περιοχές. Και εδώ ήθελα να κάνω µια ταινία για µια συγκεκριµένη χρονική περίοδο, έναν συγκεκριµένο τόπο και µια συγκεκριµένη κουλτούρα, που θα έθετε ερωτήµατα για την αµερικανική κουλτούρα – πώς το οικονοµικό µας σύστηµα µας διαµορφώνει και πόσα είµαστε διατεθειµένοι να δεχτούµε από αυτούς που έχουν εξουσία όταν έχουµε προσωπικό συµφέρον». 

• Η ταινία «Bad Education» του Κόρι Φίνλεϊ, µε πρωταγωνιστές τους Χιου Τζάκµαν, Αλισον Τζάνεϊ και Ρέι Ροµάνο, είναι διαθέσιµη από σήµερα στη συνδροµητική τηλεόραση της Vodafone TV